"Việt Nam đang đi đúng hướng để đảm bảo tuân thủ đầy đủ Hiệp định Tạo thuận lợi thương mại…", ông Alistair Gall - Chuyên gia Dự án Tạo thuận lợi Thương mại của USAID khẳng định như vậy khi nói về những cố gắng của Việt Nam để tạo thuận lợi thương mại trong những năm qua.

Theo đánh giá của các chuyên gia USAID, trong hai thập kỷ qua, Việt Nam đã trở thành một trong những nền kinh tế cởi mở nhất thế giới. Tuy nhiên, những bất cập trong thủ tục thông quan đang cản trở Việt Nam cải thiện sức cạnh tranh thương mại.

Kiểm tra chuyên ngành là một phần của thủ tục thông quan hàng hóa do các bộ chức năng thực hiện đối với hàng hóa xuất nhập khẩu. Các loại kiểm tra chuyên ngành của Việt Nam liên quan đến nhiều bộ, gây trì hoãn đáng kể cho việc thông quan hàng hóa, làm cho các nhà xuất nhập khẩu tốn thời gian và chi phí và làm ảnh hưởng nhiều nhất tới các doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Tuy nhiên, ông Alistair Gall cho rằng, với những cố gắng cải cách thủ tục thông quan hàng hóa của của Chính phủ Việt Nam những năm qua cho thấy Việt Nam đang đi đúng hướng để đảm bảo tuân thủ đầy đủ Hiệp định Tạo thuận lợi thương mại. Theo khảo sát ban đầu của chúng tôi đến nay Việt Nam đã tuân thủ đầy đủ 25 điều khoản của Hiệp định và nhiều khả năng sẽ tuân thủ đầy đủ thêm điều khoản 12 nữa nhưng sẽ cần phải đánh giá thêm.

Như vậy, đến nay Việt Nam đã cơ bản hoàn thành được 74% cam kết của mình theo Hiệp định Tạo thuận lợi thương mại. Việt Nam chỉ còn 13 điều khoản và một số điều khoản con cần tiếp tục thực hiện hoặc đổi mới thêm. Trong đó có một điều khoản quan trọng nhất là về quản lý rủi ro đến nay Việt Nam chưa tuân thủ đầy đủ…

Ghi nhận những đánh giá từ USAID, bà Nguyễn Thị Việt Nga, Phó Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế - Tổng cục Hải quan cho biết, Hiệp định Tạo thuận lợi Thương mại ra đời với mục đích xóa bỏ các rào cản truyền thống, rào cản phi thuế quan đối với thương mại, giúp đơn giản hóa và hài hòa hóa các thủ tục liên quan đến thương mại mà quan trọng nhất là thủ tục xuất, nhập khẩu và quản lý biên giới. Hiệp định này sẽ được các nước thành viên của Tổ chức Thương mại thế giới áp dụng và triển khai theo lộ trình.

Hiệp định Tạo thuận lợi Thương mại này chính là sự khích lệ đối với quá trình tự do hóa thương mại đang gặp nhiều khó khăn do vấp phải chủ nghĩa bảo hộ thương mại. Nhận biết được điều đó, Chính phủ Việt Nam đã chỉ đạo các đơn vị tích cực triển khai các điều khoản của Hiệp định theo đúng lộ trình cực cam kết với Tổ chức Thương mại thế giới.

Trong thời gian tới, Việt Nam sẽ tiếp tục cải cách, chuẩn hóa, hài hòa hóa và đơn giản hóa các thủ tục hành chính trong lĩnh vực xuất nhập khẩu phù hợp với các chuẩn mực quốc tế nhằm thực hiện Hiệp định tạo thuận lợi thương mại.

"Các cơ quan đầu mối cùng các bộ, ngành và cơ quan có liên quan sẽ tiếp tục trao đổi, đánh giá kết quả thực thi Hiệp định trong thời gian qua, xác định các vấn đề thách thức và cơ hội thực thi Hiệp định để xem xét lộ trình mới phù hợp, đáp ứng nhu cầu thực tiễn của hoạt động thương mại và đảm bảo tuân thủ hoàn toàn các cam kết của Hiệp định…", bà Nguyễn Thị Việt Nga khẳng định.

Ông Alistair Gall nhận xét, Việt Nam đã đạt được nhiều tiến bộ trong những năm gần đây với việc áp dụng các biện pháp kiểm soát dựa trên rủi ro. Tuy nhiên, với kế hoạch mở rộng phạm vi áp dụng quản lý rủi ro tích hợp sang các thủ tục kiểm tra chuyên ngành và các biện pháp kiểm soát biên giới liên quan khác sẽ góp phần giúp Việt Nam tuân thủ đầy đủ hơn nữa các cam kết của Hiệp định Tạo thuận lợi thương mại.