Ngày 23/4, phán quyết của Tòa Phúc thẩm Anh được đón nhận trong làn nước mắt và tiếng reo hò của những người đứng chờ bên ngoài tòa nhà Tòa án Tư pháp Hoàng gia tại London. Vụ án oan được xem là lớn nhất trong lịch sử pháp lý Anh.
Bưu cục Anh "biết rõ phần mềm của mình có vấn đề nghiêm trọng" và "có nghĩa vụ điều tra rõ ràng", thẩm phán Timothy Holroyde nhận định.
Các cựu nhân viên Bưu cục Anh ăn mừng sau khi nghe phán quyết vào ngày 23/4. Ảnh: PA.
Theo phán quyết, từ năm 1999, Bưu cục Anh bắt đầu cài đặt phần mềm Horizon tại các chi nhánh để thực hiện công việc giao dịch, kiểm kê và kế toán. Sau khi Horizon được đưa vào sử dụng, nhân viên các chi nhánh bưu cục phản ánh tình trạng phần mềm bị lỗi, gây thiếu hụt số tiền có thể lên tới hàng chục nghìn bảng Anh. Tuy nhiên, những phản ánh này bị Bưu cục Anh phớt lờ.
Từ năm 2000 đến năm 2014, hơn 700 nhân viên bị khởi tố vì tình nghi biển thủ tiền của chi nhánh bưu cục. Chứng cứ buộc tội là dữ liệu từ Horizon. Nhiều người trong số này bị phạt tù về tội Lừa đảo, Trộm cắp, và Làm giả sổ sách kế toán. Từ chỗ là tấm gương trong cộng đồng, họ bị xa lánh, mất việc, hôn nhân đổ vỡ. Một số người chết trước ngày được khôi phục danh dự.
Tới tháng 10/2011, một số nhân viên bưu cục khởi xướng cuộc chiến pháp lý để yêu cầu Bưu cục Anh làm rõ vấn đề lỗi phần mềm của Horizon. Theo yêu cầu của Bưu cục Anh, công ty pháp y kế toán vào cuộc. Kết quả điều tra cho thấy Horizon tồn tại một số lỗi phần mềm, trong khi không có chứng cứ về hành vi trộm cắp.
Tháng 12/2019, Bưu cục Anh hòa giải với 555 nhân viên sau khi thừa nhận "đã sai trong cách xử lý đối với một số trưởng bưu cục". Cơ quan này đồng ý bồi thường 58 triệu bảng. Sau khi trừ chi phí pháp lý, tập thể nguyên đơn được nhận 12 triệu bảng.
Một số cựu nhân viên bưu cục tiếp tục tìm công lý tại tòa hình sự. Họ gửi đơn tới Ủy ban Thẩm tra án hình sự, cơ quan độc lập chuyên xem xét các bản án nghi bị oan. Tới nay, Ủy ban này đã chuyển hồ sơ 51 vụ cho Tòa Phúc thẩm.
Cựu trưởng bưu cục Julian Wilson chết vào năm 2016. Di ảnh của ông được vợ cầm bên ngoài tòa nhà Tòa án Tư pháp Hoàng gia tại London vào ngày 23/4/2021. Ảnh: AP.
Phần lớn trong số 51 hồ sơ được hủy trong phán quyết ngày 23/4. Ba kháng cáo bị bác bỏ vì chứng cứ buộc tội không phụ thuộc vào phần mềm Horizon. Trước đó, 6 bản án được hủy vào tháng 12/2020.
Sau phán quyết ngày 23/4, Tim Parker, Chủ tịch Bưu cục Anh, cho biết cơ quan này "rất xin lỗi vì tác động tiêu cực mà những thất bại trong quá khứ đã gây ra cho người bị ảnh hưởng".
Quốc Đạt (Theo BBC, AP)
Xem thêm: lmth.2008624-na-yuh-coud-cuc-uub-neiv-nahn-uuc-93/ten.sserpxenv