Vụ tranh chấp đòi lại tài sản giữa nguyên đơn - Công ty TNHH Thiên Lộc (Công ty Thiên Lộc) với bị đơn là vợ chồng ông Hậu, 47 tuổi, ngụ quận Ninh Kiều, dự kiến được TAND TP Cần Thơ đưa ra xét xử theo thủ tục phúc thẩm vào đầu tháng 5.
Theo bản án sơ thẩm, ngày 26/4/2014, Giám đốc Công ty TNHH Thiên Lộc ký hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng 2.400 m2 đất, tại khu đô thị mới Nam sông Cần Thơ, quận Cái Răng (do công ty này làm chủ đầu tư) cho vợ chồng ông Hậu với giá một tỷ đồng. Hợp đồng được công chứng và việc thanh toán diễn ra cùng ngày. Phía công ty giao sổ đỏ thửa đất trên cho vợ chồng ông Hậu.
Ngoài ra, hai bên còn thỏa thuận, Công ty Thiên Lộc sẽ được chuộc lại thửa đất trong thời hạn 6 tháng. Trong thời gian này, công ty phải trả cho ông Hậu lãi suất 5% mỗi tháng trên giá trị hợp đồng. Nếu quá thời hạn, công ty không chuộc lại đất thì phải xuất hóa đơn để bên mua làm thủ tục sang tên.
Hết thời hạn theo thỏa thuận, Công ty Thiên Lộc không chuộc lại đất, nên vợ chồng ông Hậu yêu cầu phải cung cấp hóa đơn để họ làm thủ tục đăng ký chuyển nhượng quyền sử dụng đất. Công ty Thiên Lộc cho rằng, doanh nghiệp đang bị cơ quan thuế cưỡng chế bằng biện pháp thông báo "mọi hóa đơn đều không có giá trị sử dụng" nên không thể cung cấp cho phía bên mua.
Hai bên sau đó thỏa thuận gia hạn thời gian chuộc lại thêm ba tháng. Phía công ty sẽ hỗ trợ cho ông Hậu mỗi tháng 50 triệu đồng. Tuy nhiên, hết thời hạn này Công ty Thiên Lộc vẫn không chuộc lại khu đất đã "bán".
Khu đất 2.400 m2 Công ty Thiên Lộc kiện đòi bị đơn trả lại. Ảnh: Cửu Long
Sau nhiều năm, tranh chấp giữa hai bên vẫn chưa được giải quyết. Đầu năm 2021, Công ty Thiên Lộc khởi kiện, yêu cầu TAND quận Cái Răng tuyên bố hợp đồng ký với vợ chồng ông Hậu là vô hiệu.
Theo nguyên đơn, việc chuyển nhượng quyền sử dụng thửa đất hơn 2.400 m2 là giả cách (các bên thực hiện nhằm che giấu đi một hợp đồng khác), thực chất chỉ là hợp đồng vay tài sản, nên đề nghị tòa buộc vợ chồng ông Hậu trả lại. Công ty đồng ý trả cho bị đơn khoản nợ gốc cùng lãi phát sinh (mức 20% mỗi năm) từ tháng 4/2014 đến tháng 1/2021.
Không đồng ý, vợ chồng ông Hậu có đơn phản tố, yêu cầu tòa án buộc Công ty Thiên Lộc tiếp tục thực hiện hợp đồng, cung cấp hóa đơn giá trị gia tăng cho vợ chồng ông để làm thủ tục đăng ký chuyển nhượng quyền sử dụng đất.
Theo kết quả thẩm định giá của TAND quận Cái Răng vào tháng 10/2021, thửa đất tranh chấp có theo quy định của nhà nước là 9,6 tỷ đồng, còn giá thị trường là 24 tỷ.
Hồi tháng 1, trong phiên xử sơ thẩm của TAND quận Cái Răng, đại diện Cục Thuế TP Cần Thơ (người có quyền nghĩa vụ liên quan) cho biết, việc Công ty Thiên Lộc không xuất hóa đơn là lỗi chủ quan của doanh nghiệp. Công ty này đang bị cưỡng chế ngừng sử dụng hóa đơn nhưng vẫn được phép xuất hóa đơn riêng lẻ để thanh toán việc cần thiết và phải nộp ngay ít nhất 18% doanh thu trên hóa đơn được sử dụng vào ngân sách Nhà nước.
Sau khi nghiên cứu hồ sơ, TAND quận Cái Răng đã tuyên bác yêu cầu khởi kiện của Công ty Thiên Lộc, chấp nhận toàn bộ yêu cầu phản tố của bị đơn. Theo HĐXX, tại thời điểm xác lập giao dịch, các bên đều có đầy đủ năng lực hành vi dân sự, tự nguyện ký kết hợp đồng; mục đích và nội dung phù hợp quy định pháp luật, không trái đạo đức xã hội. Các bên thừa nhận ngoài hợp đồng chuyển nhượng còn ký kết biên bản thỏa thuận liên quan đến việc chuộc lại tài sản, nên đây là "giao dịch dân sự có điều kiện".
Hợp đồng các bên ký kết là hợp pháp cả về nội dung và hình thức nên không bị vô hiệu. Nguyên đơn cũng không cung cấp được chứng cứ cho thấy giao dịch là giả tạo, nên không có căn cứ chấp nhận yêu cầu khởi kiện.
Tuy nhiên, VKSND cùng cấp sau đó đã kháng nghị toàn bộ bản án, đề nghị TAND TP Cần Thơ phúc thẩm theo hướng sửa toàn bộ bản án sơ thẩm, tuyên hợp đồng này vô hiệu.
Theo VKS, hai bên ký biên bản thỏa thuận ngày 26/4/2014 có nội dung chuộc lại tài sản và ấn định mức lãi suất 5% mỗi tháng, do đó, về bản chất, đây là giao dịch vay tiền. Việc xác lập hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất cùng ngày là giả tạo, để che giấu việc vay số tiền một tỷ đồng. Nên hợp đồng chuyển nhượng khu đất 2.400 m2 với giá một tỷ đồng là vô hiệu theo quy định tại Điều 129 Bộ luật Dân sự 2005...
"Tại tòa, đại diện nguyên đơn cho biết, giá trị khu đất thời điểm hai bên ký hợp đồng khoảng 10 tỷ đồng nhưng tòa sơ thẩm không xem xét mức giá do các bên thỏa thuận ghi trong hợp đồng, cũng như giá thực tế để đánh giá, xác định bản chất giao dịch là chưa toàn diện...", kháng nghị nêu.
Cửu Long
Xem thêm: lmth.0957544-nab-ad-tad-2m-004-2-iod/ten.sserpxenv