“Buồng trứng của phụ nữ được ví như “gia tài”, được mẹ chia cho để thực hiện thiên chức làm mẹ. “Gia tài” này chỉ suy giảm dần, không thể nảy sinh thêm” – BS Hồ Mạnh Tường, Tổng Thư ký Hội Nội tiết sinh sản và Vô sinh TP.HCM, chia sẻ.

Khoa học từ lâu đã cho thấy, số lượng nang noãn trong buồng trứng cao nhất là lúc thai nhi nữ còn nằm trong bụng mẹ, khoảng 3-4 tháng tuổi thai.

Sau đó, số lượng nang noãn này chỉ có thể giảm chứ không tăng. Lúc sinh ra, 2 buồng trứng của bé gái còn khoảng 1 triệu nang noãn và liên tục giảm dần do nang noãn tự thoái hoá.

Đến khi dậy thì (khoảng 13 tuổi), buồng trứng có thể bắt đầu rụng trứng (phóng noãn).

Phụ nữ nên có con trước tuổi 35. Ảnh: TRẦN NGỌC

“Mỗi tháng, ước tính có trên 500 nang noãn thoát khỏi kho chứa noãn để cuối cùng có 1 nang noãn trưởng thành và rụng trứng. Bên cạnh đó, rất nhiều nang noãn khác tiếp tục thoái hoá”- BS Tường cho biết.

Do vậy, nang noãn trong buồng trứng cứ giảm dần theo tuổi. Tuổi càng lớn chất lượng nang noãn cũng giảm dần do tuổi sinh học của nang noãn tăng theo tuổi của người phụ nữ. Noãn để lâu quá cũng hư hao theo thời gian.

“Đến thời điểm mãn kinh, 2 buồng trứng của phụ nữ còn trên dưới 1.000 nang noãn. Tuy nhiên những nang noãn này chất lượng quá kém, không còn sử dụng được” – BS Tường cho biết thêm.

Đến nay, khoa học vẫn chưa tìm ra cơ chế làm tăng số lượng hay cải thiện chất lượng nang noãn. Kích thích buồng trứng chỉ là tối đa hoá hiệu quả sử dụng số nang noãn còn lại của buồng trứng, không làm buồng trứng tốt hơn.

Chế độ ăn uống, thể dục... có thể phần nào giúp giảm sự xuống cấp của noãn, nhưng không nhiều.

“Một số phụ nữ do “gia tài” ban đầu không nhiều hoặc trong quá trình lớn lên, vì nhiều lý do, số nang noãn thoái hoá nhanh hơn và sớm hơn, dẫn đến hiện tượng buồng trứng suy giảm sớm. Một số rất ít khác, buồng trứng đã bất thường từ nhỏ, như một “gia tài” không may mắn của tạo hoá. Phẫu thuật, mổ xẻ đụng tới buồng trứng đều có thể ảnh hưởng đến “gia tài” vô giá này” – BS Tường nói.

Do đặc điểm buồng trứng tự nhiên là vậy nên tuổi có thai phù hợp nhất của phụ nữ là 20-30. Ở độ tuổi này, phụ nữ dễ có thai và ít sẩy thai hay thai lưu.

Sau tuổi 35, đa số phụ nữ khó có thai và khi có thai hay trục trặc. Các biến chứng, tai biến sản khoa tăng rõ nếu phụ nữ mang thai ở tuổi sau 35.

“Sau 40 tuổi, phụ nữ càng khó có thai hơn. Các bất thường, dị tật ở thai cũng tăng, sự phát triển về thể chất và tinh thần của trẻ cũng có nhiều bất thường.

Sau tuổi 45, hiếm phụ nữ có thai và giữ được thai. Khoảng gần 50 tuổi, phụ nữ bắt đầu mãn kinh” – BS Tường nói thêm.

Phụ nữ cần hiểu biết và có kế hoạch phù hợp để sử dụng tốt nhất “gia tài” quí giá này. Việc có con, mang thai và sinh con khỏe mạnh phụ thuộc rất nhiều vào “gia tài” này. Có thể kiểm tra “tài khoản” của “gia tài” này bằng các xét nghiệm đánh giá “dự trữ buồng trứng”. Nên đến gặp BS chuyên khoa để được tư vấn, đừng hỏi qua internet.

“Kích thích buồng trứng hay thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) cũng chỉ là cách tăng hiệu quả sử dụng số nang noãn còn lại trong buồng trứng để có thai, không làm buồng trứng tốt lên được.

Nói chung, phụ nữ nên có kế hoạch có con trước 35 tuổi và nếu phát hiện “gia tài” có vấn đề, nên sắp xếp có con sớm hơn” – BS Tường chia sẻ.