Chính phủ vừa có báo cáo gửi Quốc hội về hoạt động chất vấn tại kỳ họp thứ 2, Quốc hội khóa XV. Trong đó có phần giải trình của Bộ LĐ-TB&XH liên quan đến chất vấn của đại biểu Quốc hội đối với tình trạng mua, bán sổ BHXH.
Theo đó, Bộ LĐ-TB&XH cho biết theo quy định tại khoản 6 Điều 18 Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) thì người lao động có quyền: “Ủy quyền cho người khác nhận lương hưu, trợ cấp BHXH”. Quy định này nhằm tạo thuận lợi cho người lao động trong tham gia và thụ hưởng các chế độ BHXH và hoàn toàn phù hợp với các quy định của pháp luật về quyền công dân.
Tuy nhiên, một số người lao động nhận thức chưa đầy đủ, nên các đối tượng xấu đã lợi dụng quy định trên để tiếp cận, dụ dỗ, lôi kéo người lao động để thực hiện việc mua, bán sổ BHXH của người lao động với giá rẻ, kèm theo giấy ủy quyền nhận trợ cấp BHXH. Sau đó, những đối tượng này làm thủ tục thanh toán với cơ quan BHXH và hưởng chênh lệch.
Thời gian qua một số người lên mạng đăng thông tin gom sổ BHXH. Ảnh: V.LONG |
Trước thực trạng nêu trên, lãnh đạo Chính phủ đã giao Bộ Công an, Bộ LĐ-TB&XH, Bộ Thông tin và Truyền thông, BHXH Việt Nam và UBND các tỉnh, thành kịp thời cảnh báo, xử lý nghiêm các hành vi mua gom sổ BHXH, siết chặt quy trình chi trả để ngăn chặn các đối tượng trục lợi. Sau khi có chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, sự vào cuộc của các bộ, ngành, địa phương tình trạng thu mua sổ BHXH đã từng bước được khắc phục.
Hiện nay, Bộ LĐ-TB&XH đang phối hợp với các bộ, ngành địa phương trình Chính phủ, Quốc hội hồ sơ đề nghị xây dựng Luật BHXH (sửa đổi), trong đó đề xuất nhiều giải pháp nhằm hạn chế hưởng BHXH một lần. Với mục đích tăng tính hấp dẫn, thu hút người lao động tham gia BHXH để hưởng lương hưu.
Cụ thể ở đây là dự luật BHXH sẽ đề xuất giảm thời gian tham gia BHXH tối thiểu để hưởng lương hưu từ 20 năm xuống 15 năm; bổ sung các quyền lợi, nhất là các quyền lợi ngắn hạn để gia tăng sự hấp dẫn tạo động lực cho người lao động tham gia BHXH. Tăng cường sự liên kết, hỗ trợ giữa các chính sách BHXH cũng như tính linh hoạt của các chính sách nhằm đạt được mục tiêu thu hút và tạo động lực để người lao động tham gia BHXH.
Cạnh đó, Luật BHXH cũng sẽ sửa theo hướng củng cố niềm tin, tăng mức độ hài lòng của người tham gia vào hệ thống BHXH thông qua đẩy mạnh cải cách hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin, đơn giản hóa các quy trình, thủ tục đăng ký, đóng, hưởng BHXH. Song song đó nâng cao chất lượng cung cấp dịch vụ BHXH theo hướng thân thiện, công khai, minh bạch,tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp.
Ngoài ra, để ngăn chặn và xử lý hành vi thu mua sổ BHXH, trong hồ sơ đề nghị xây dựng Luật BHXH (sửa đổi), Bộ LĐ-TB&XH còn đề xuất bổ sung hành vi bị nghiêm cấm đối với hành vi mua bán sổ BHXH dưới mọi hình thức.