Ùn tắc triền miên

Nhằm giảm bớt tình trạng ùn tắc, cản trở GT luồng xuất trên đường Xuyên Á tại khu vực barie số 2 qua CKQT Mộc Bài, tỉnh Tây Ninh đã bố trí phân luồng xe container, ôtô tải lưu thông qua đường 75A chạy song song với tuyến Xuyên Á. Hiện nay, trung bình mỗi ngày có từ 400 - 500 xe lưu thông qua CK, cao điểm lên tới 600 chiếc. Do đường 75A - đoạn giáp với Trạm kiểm soát liên hợp tại cột mốc 171 giáp với Campuchia bị "thắt cổ chai" nên chỉ cần 1-2 xe container, ôtô tải đậu trên đường là hàng trăm chiếc phía sau dồn cục, GT ùn tắc triền miên.

Hàng ngày, từ 9 giờ đến 14 giờ, đường 75A có hàng trăm xe container, ôtô tải nối nhau gần cả cây số đậu kín mặt đường. Có lúc TX còn cho xe đậu trên vỉa hè, xung quanh các tuyến "xương cá” hoặc những bãi đất trống 2 bên đường. Các "hung thần" chen chúc nhau khiến ôtô khách, xe du lịch và các phương tiện GT khác rất khó "trườn" qua. Không ít đoàn sang Campuchia công tác buộc phải quay đầu xe.

Để giải quyết tình trạng ùn tắc, tạo điều kiện thuận lợi cho lực lượng Hải quan (HQ) giám sát, tỉnh Tây Ninh kêu gọi đầu tư các bãi xe (BX) container, ôtô tải tập trung. Theo đó, Công ty TNHH TM Thế Kỷ Vàng (Cty TKV) thành lập BX với chức năng "là địa điểm tập kết giám sát kiểm tra hàng hóa xuất nhập khẩu". Tuy nhiên, bãi này chỉ đáp ứng khoảng 150 xe/ngày, không đủ sức "bao sô” hết lượng phương tiện còn lại, vì thế tỉnh Tây Ninh tiếp tục cho lập BX thứ 2, quy mô 400 chiếc/ngày, do Công ty TNHH Chợ Cửa khẩu Mộc Bài (gọi tắt là Cty CCK) làm chủ đầu tư. Tuy nhiên, trên thực tế đây chỉ là bãi giữ xe thuần túy, chưa phải là "bãi xe tập kết kiểm tra giám sát hàng hóa" như bãi của Cty TKV.

Nhiều tài xế cho xe đậu tràn lan trên các bãi cỏ và trước bảng cấm dừng, đậu

Tháng 4-2019, Cty CCK đưa BX của mình vào hoạt động, góp phần giảm ùn tắc trên đường 75A. Hoạt động được hơn 1 tháng, đường ĐD2 dẫn vào BX hỏng nghiêm trọng, xe cộ không di chuyển được. Tháng 6-2019, Cty CCK cho BX ngưng hoạt động.

Đường dẫn sửa xong, ngày 25-1-2022 công ty này mở cửa BX trở lại, tiến hành điều phối, phân luồng như trước. Tuy nhiên, chỉ sau gần 1 tháng hoạt động, tỉnh Tây Ninh ra thông báo nếu TX và đơn vị vận tải nào đã mở tờ khai, hoàn thành thủ tục hàng hóa thì được phép thông quan mà không cần vào BX. Với thông báo trên, cánh TX đã bỏ qua công đoạn vào bãi khiến BX của Cty CCK trở nên ế ẩm, dẫn đến việc DN này bị tổn thất về kinh tế. Trong khi đó, cánh TX lại dồn dập đưa xe tập kết tràn lan trên đường 75A và các tuyến nhánh lân cận khiến tình trạng ùn tắc tái diễn phức tạp.

Có mặt tại CKQT Mộc Bài vào những buổi trưa này, người đi đường không chỉ ngột ngạt vì cái nắng như đổ lửa của vùng biên viễn mà còn ngộp thở do khói bụi phụt ra từ những ống pô xe to tướng. Ngay trước cửa ngõ CK là hàng trăm "hung thần" xe container, ôtô tải nặng nằm la liệt từ giữa đường cho đến vỉa hè dài gần cả cây số. Có chiếc nằm chờ tài, nhưng đa số cho xe nổ máy nghe nhức óc. Hễ chiếc này nhích lên một chút là chiếc khác vội vã bám đuôi "bò” theo sau.

Đường sá bị những "ông kẹ” này cày xới khiến nhiều chỗ sỏi đá nhộm nhoạm; mặt đường xuất hiện nhiều "ổ trâu", "ổ voi" to tướng. Nhiều chỗ 2 bên lề đầy bùn lầy nhão nhoẹt, bánh xe cán qua tạo thành những đường rãnh chẳng khác gì đám ruộng đang cày xới dở dang. Vỉa hè cũng bị những "cụ” "xe vua" càn lướt, tông ủi khiến nhiều cột điện gãy gọng, nắp cống, miệng hố ga sứt mẻ, vỡ vụn. Nhiều rãnh thoát nước bỗng lộ thiên hở "hàm ếch" tạo thành những chiếc bẫy rất nguy hiểm, rác rưởi, chai lọ vứt xả vô tội vạ rất mất mỹ quan.

Lợi bất cập hại!

Anh Thắng - TX xe tải ở Cảng Vũng Tàu (tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu), thường xuyên chở hàng lên CKQT Mộc Bài - phản ánh: Việc cho xe đi thẳng mà không vào bãi những tưởng sẽ tiết kiệm thời gian, giảm ùn tắc, nhưng thực tế thì ngược lại! Lúc trước, khi xe tập trung vào bãi, anh và nhiều TX khác có thể tranh thủ ăn uống, tắm giặt, nghỉ ngơi phục hồi sức khỏe; xe cộ cũng được nghỉ để kiểm tra xăm lốp, dầu nhớt... Giờ cho xe đi thẳng, TX ai cũng muốn xe của mình được qua CK sớm nên phải chen chúc giành tài dẫn tới ùn tắc triền miên. Thời gian "bò” trên đường để chờ qua CK nhiều lúc còn nhiều hơn vào BX chờ phân luồng.

Ngoài ra, việc cả buổi trưa ngồi ôm vô-lăng, cho xe nổ máy liên tục không chỉ khiến TX nóng nực, thiếu ngủ, mệt mỏi mà còn tốn nhiên liệu, gây ô nhiễm môi trường, hao mòn máy móc, giảm tuổi thọ của xe. Chuyện va quẹt bể gương, mất bình điện cũng xảy ra thường xuyên...

Mặt đường 75A bị các "hung thần" xe container, ôtô tải cày nát bươm

Liên quan tới tờ khai và thủ tục hàng hóa, anh Tiến - TX xe container chạy tuyến Cảng Cát Lái (TPHCM) - CKQT Mộc Bài - cho hay, hiện nay hầu hết các DN đã mở tờ khai điện tử tại bến bãi của họ; khi lên CK, họ chỉ cần xuất trình tờ khai là thông quan, không nhất thiết phải khai lại. Đối với các lô hàng chỉ có 1-2 xe, việc kiểm tra tờ khai, số lượng hàng hóa diễn ra nhanh chóng; nhưng với những lô hàng lên tới vài chục xe, việc kiểm tra, tập kết đủ phương tiện và lượng hàng hóa là chuyện không hề đơn giản, bởi có xe chở hàng ở chỗ này, nhưng có xe chở hàng chỗ khác; có xe hôm nay đã lên, nhưng có chiếc phải đến 3 - 4 ngày sau mới tới CK. Xe lên trước phải nằm chờ xe lên sau, nếu chiếc lên trước không vào bãi mà nằm ngoài đường đợi xe sau thì chắc chắn dẫn đến tình trạng ùn tắc.

Theo nhiều chủ xe, việc phương tiện đậu ngoài đường, lỡ lô hàng nào đó có vấn đề như hàng lậu, hàng giả thì HQ rất khó kiểm soát, trong khi xe cộ đông đúc nhưng lực lượng chức năng mỏng nên xử lý không xuể. Nhiều TX đưa xe lên đây đậu, sau đó đóng cửa hoặc tháo đầu, gỡ công rồi đi chỗ khác thì cơ quan chức năng rất khó tìm chủ xe. Ngoài ra, trong thông báo của tỉnh Tây Ninh, các phương tiện đã hoàn thành thủ tục thì được phép đi thẳng, trong thời gian chờ thông quan, TX được dừng đậu trên đường, việc này vô tình góp phần gây ùn tắc.

Ngoài xe container, ôtô tải, khi dịch Covid-19 "hạ nhiệt", CK mở cửa đón khách, lượng xe buýt, ôtô khách cùng các loại phương tiện vận tải khác của cư dân biên giới tăng lên cũng góp phần gây kẹt xe.

Giải pháp giảm ùn tắc

Để giảm tình trạng ùn tắc, cản trở GT trên tuyến Xuyên Á và đường 75A, đảm bảo an ninh trật tự tại CKQT Mộc Bài, ngày 28-4-2022 Ban quản lý (BQL) Khu kinh tế (KKT) Tây Ninh phối hợp với BQL CKQT Tây Ninh, Sở Giao thông vận tải tỉnh Tây Ninh, Công an huyện Bến Cầu, Chi cục Hải quan CKQT Mộc Bài và nhiều đơn vị liên quan họp bàn các phương án tháo gỡ. Sau khi trao đổi, cuộc họp đi đến thống nhất các giải pháp sau:

Đối với xe buýt vận chuyển hành khách xuất cảnh, phương tiện chở hàng hóa, cư dân biên giới, phương tiện vận chuyển hàng hóa là rau củ quả, thực phẩm tươi sống bằng container không chuyên dụng thì được đi thẳng từ đường Xuyên Á qua Trạm liên hợp CKQT Mộc Bài làm thủ tục xuất cảnh, vì những phương tiện này cần được kiểm tra nhanh để hàng hóa tránh bị hư hỏng.

Đối với các phương tiện chưa hoàn thành thủ tục mở tờ khai HQ xuất khẩu (XK) hàng hóa và chưa nộp phí sử dụng kết cấu hạ tầng thì đi theo luồng bìa bên phải của dải phân cách hiện hữu trên đường 75A - đoạn từ cổng Khu thương mại công nghiệp (TMCN) Mộc Bài cũ đến đầu đường ĐD2.

Các phương tiện khác như xe container rỗng, xe đã hoàn thành thủ tục mở tờ khai HQ mà đã có đầy đủ phương tiện chở hàng hóa XK đồng thời đã nộp phí hạ tầng đầy đủ thì đi theo luồng giữa bên phải của dải phân cách hiện hữu trên đường 75A (đoạn từ cổng Khu TMCN Mộc Bài cũ đến đầu đường ĐD2) đi thẳng ra cổng A để lực lượng chức năng kiểm tra, giám sát xuất sang Campuchia.

Đối với những phương tiện mà DN đã ký hợp đồng vào BX của Cty TKV thì đi theo hướng đường Xuyên Á và rẽ vào bãi.

Ban quản lý CK sẽ lắp đặt biển hướng dẫn cho các phương tiện tại đầu tuyến đường 75A (đoạn từ cổng Khu TMCN Mộc Bài cũ) để các phương tiện đi đúng tuyến theo quy định. Trường hợp các phương tiện dừng, đỗ xe không đúng quy định, cản trở, ùn tắc GT sẽ bị lực lượng chức năng xử lý.

Theo ý kiến của đơn vị Biên phòng về việc DN phản ánh BQL CK thu phí cơ sở hạ tầng cao hơn so với CK lân cận của các tỉnh Long An, Bình Phước, giao BQL CK nghiên cứu đề xuất BQL KKT tỉnh cụ thể.

Đề nghị Cty CCK xem xét hỗ trợ lắp đặt dải phân cách - đoạn từ cổng Khu TMCN Mộc Bài cũ đến đầu đường ĐD2; đồng thời sớm hoàn thành các thủ tục để được công nhận là "địa điểm BX tập kết kiểm tra giám sát hàng hóa" theo quy định.

Ban quản lý CK báo cáo BQL KKT đôn đốc các dự án đầu tư bãi tập kết hàng hóa xuất, nhập khẩu tại CKQT Mộc Bài sớm triển khai thực hiện. Ngoài ra, để đáp ứng nhu cầu lưu thông, CKQT Mộc Bài dự kiến mở rộng một số đoạn đường hiện hữu.