Các ý kiến, phản ánh về căn cứ tính đóng bảo hiểm xã hội này được Ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân (gọi tắt là Ban Nghiên cứu) tổng hợp gửi Thủ tướng Phạm Minh Chính.

Đóng bảo hiểm xã hội cần đánh giá điều kiện thực tiễn

Kết quả khảo sát cho thấy phần lớn đánh giá cao ý nghĩa, tính ưu việt, nhân văn trong dự thảo Luật bảo hiểm xã hội sửa đổi. Căn cứ tính đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc là nội dung có ảnh hưởng sâu rộng, từ an sinh của người lao động tới năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp, nền kinh tế. 

Từ đó, ban soạn thảo cho rằng cần nghiên cứu kỹ lưỡng, có đánh giá điều kiện thực tiễn, cân nhắc kinh nghiệm quốc tế, khu vực một cách toàn điện, nhất là trong bối cảnh hết sức khó khăn hiện nay để chọn phương án khả thi, hợp lý.

Cụ thể, nhóm đang cân nhắc hai phương án xác định tiền lương làm căn cứ.

Phương án 1, tiền lương tính đóng gồm lương và phụ cấp lương, các khoản bổ sung khác xác định được mức tiền cụ thể cùng với mức lương thỏa thuận trong hợp đồng lao động.

Phương án 2, tính tiền lương tháng bao gồm lương và phụ cấp lương, các khoản bổ sung không bao gồm tiền thưởng, các khoản hỗ trợ và trợ cấp khác không liên quan đến thực hiện công việc hoặc chức danh trong hợp đồng lao động theo quy định của luật.

Đề xuất giữ nguyên căn cứ tính đóng bảo hiểm xã hội cũ

Trong trường hợp chọn phương án 1, doanh nghiệp và người lao động sẽ không phải chịu áp lực về chi phí gia tăng đột biến. Tuy nhiên, các cơ quan quản lý nhà nước cần tìm phương án, giải pháp nhằm giải quyết bài toán "chậm đóng, trốn đóng, nợ bảo hiểm xã hội".

Các chuyên gia nói cần quản trị dựa trên dữ liệu, cơ sở dữ liệu thuế, bảo hiểm xã hội, kết hợp chế tài nghiêm minh mới dần khắc phục tình trạng này.

Nếu chọn phương án tăng căn cứ tính đóng bảo hiểm xã hội sẽ có hai vấn đề xảy ra, có thể sẽ khiến tình trạng chậm đóng, trốn đóng bảo hiểm xã hội trở nên trầm trọng.

Thêm nữa, việc điều chỉnh này sẽ gia tăng chi phí lao động của doanh nghiệp, trong bối cảnh chi phí này đã được cho là "cao nhất khối ASEAN". Nên ảnh hưởng tới năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp, năng lực cạnh tranh quốc gia, gây "hiệu quả ngược" đối với mục tiêu thu hút đầu tư FDI, đầu tư tư nhân.

Từ các đánh giá đó, Ban Nghiên cứu trình các đề xuất lên Thủ tướng. Cụ thể, ban soạn thảo luật làm việc kỹ với các doanh nghiệp, hiệp hội. 

Qua đó, đánh giá tính hợp lý, khả thi của các phương án đưa ra, tập trung phân tích phương án giữ nguyên quy định hiện hành về căn cứ tính đóng bảo hiểm xã hội.

Đồng thời, thể hiện rõ các quy định liên quan tới khoản phụ cấp, khoản bổ sung phải tính đóng bảo hiểm xã hội, tránh tình trạng cơ quan quản lý, doanh nghiệp, người lao động có những cách hiểu khác nhau.

Sẽ thêm nhiều nhóm lao động đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc

Dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) sửa đổi đang được lấy ý kiến đã đề xuất mở rộng đối tượng tham gia BHXH bắt buộc.