Vì sao gạo Việt Nam xuất khẩu vào Anh chấp nhận không mang thương hiệu?

Lan Nhi

(KTSG Online) - Gạo Việt Nam xuất khẩu vào Anh trong năm 2020 đã tăng 116% về lượng và đạt mốc 2,67 triệu đô la Mỹ, nhưng tất cả sản phẩm đều mang thương hiệu nhà phân phối, không mang thương hiệu của vùng trồng lúa hay thương hiệu của nhà xuất khẩu Việt Nam.

Ảnh minh họa hoạt động chế biến gạo xuất khẩu. Ảnh: TTXVN

Sau khi gạo ST24 và ST25 của Việt Nam bị đăng ký nhãn hiệu bởi 6 doanh nghiệp ở Mỹ và 2 doanh nghiệp ở Úc, các bên Việt Nam còn đang tìm cách ngăn chặn quá trình bảo hộ thương hiệu này cho hạt gạo Việt thì câu hỏi đặt ra là tại nhiều quốc gia khác, hạt gạo Việt Nam có chịu chung "cảnh ngộ” chưa có thương hiệu được đăng ký?

Theo tin của Thương vụ Việt Nam tại Anh hôm 4-5 thì trong năm 2020, khối lượng gạo nhập khẩu vào Anh tăng thêm 13,5%, từ 671.601 tấn (2019) lên 762.526 tấn. Trong số đó, gạo nhập từ Việt Nam tăng từ gần 1.296 tấn (trị giá 1,295 triệu đô la Mỹ) lên 3.396 tấn (2,67 triệu đô la) trong cùng thời gian. Như vậy xuất khẩu gạo từ Việt Nam qua Anh năm 2020 đã tăng ngoạn mục 116% về lượng và 106% về giá trị so với năm 2019. Tuy nhiên, thị phần gạo Việt Nam tại Anh chỉ chiếm 0,43% (2019) và 0,45% (2020).

Điều đáng nói là gạo Việt Nam chỉ bán tại Anh với các thương hiệu: Longdan, Golden Lotus, Buffalo (của Longdan Supermaket), Green Dragon (của Westmill UK) và Red Ant (của MediFood).

Việc gạo Việt Nam mất tên của nhà sản xuất, nhà xuất khẩu khi vào Anh, theo giải thích của Thương vụ Việt Nam tại Anh là: "Sản phẩm mang thương hiệu nhà phân phối mà không mang thương hiệu của nhà sản xuất là một trong những tập quán kinh doanh thông thường tại Anh được pháp luật cho phép. Phần lớn gạo Việt Nam vào Anh mang thương hiệu của nhà phân phối chứ không mang thương hiệu của vùng trồng lúa hay thương hiệu của nhà xuất khẩu vì nhà xuất khẩu chưa làm thương hiệu hoặc nhà phân phối sở tại cho rằng thương hiệu riêng của họ có hiệu quả marketing hơn thương hiệu của nhà xuất khẩu Việt, nhất là khi thương hiệu gạo Việt chưa được người tiêu dùng sở tại biết đến. Trong môi trường cạnh tranh có lợi cho người nhập khẩu sở tại hơn nhà xuất khẩu nước ngoài, các doanh nghiệp Việt thường chấp  nhận việc không có thương hiệu để cho nhà phân phối sử dụng thương hiệu riêng của họ".

Theo gợi ý của Thương vụ Việt Nam tại Anh, để có thể tạo ra đột phá thị trường lớn hơn nữa và tăng cường vị thế bền vững cho hạt gạo Việt Nam trên thị trường Anh cũng như các thị trường lớn khác, ngành lúa gạo Việt Nam cần triển khai một chiến lược thương hiệu phù hợp với từng thị trường. Chương trình thương hiệu quốc gia cần lựa chọn một số chủng loại gạo chất lượng cao có sản lượng lớn để đặt tên theo hướng đơn giản, dễ nhớ, dễ phát âm và gắn với địa danh nơi trồng lúa (ví dụ : gạo Sóc Trăng Việt Nam) hay tên người tạo ra giống lúa (Ví dụ : gạo Ông Cua) để có thể đăng ký bảo hộ thuận lợi tại nước ngoài.

Gạo ST25 tuy đã được giải thưởng là Gạo ngon nhất thế giới năm 2019 nhưng rất ít người dân Anh biết đến và không nhiều hiệu quả tiếp thị (marketing) tại thị trường Anh, theo Thương vụ Việt Nam tại Anh.