Thời gian gần đây, thị trường lại nóng lên với cây kiểng monstera (cây trầu bà Nam Mỹ) khi giá mỗi cây có thể lên đến từ vài trăm triệu đến vài tỉ đồng. Đặc biệt đã xuất hiện hàng loạt diễn đàn trên mạng về cây trầu bà Nam Mỹ thu hút cả chục ngàn thành viên tham gia mua bán, trao đổi, bàn luận rất sôi nổi.

Thị trường cây kiểng bỗng nhộn nhịp nhờ đột biến

Chia sẻ với Pháp Luật TP.HCM, chị Thùy Liên, đại diện nhà vườn cây cảnh Anam Cara (Lâm Đồng), cho hay: Trầu bà Nam Mỹ có rất nhiều loại, trong đó có những dòng thông thường và dòng cây đột biến về màu lá hoặc dáng lá. Mức giá cũng rất khác nhau tùy thuộc vào độ đặc sắc của từng chiếc lá hoặc sự quý hiếm của cây.

Dòng cây cảnh trầu bà Nam Mỹ đang gây sốt thị trường. Ảnh: THU HÀ

“Những người chơi cây kiểng đã biết đến trầu bà Nam Mỹ 5-6 năm trước nhưng chủ yếu ở phân khúc trung bình với các dòng không đột biến. Tuy nhiên, từ đầu tháng 4-2021 trở lại đây, thị trường sôi động hẳn lên bởi nhiều người chi mạnh tay cho loại cây kiểng lá này, nhất là dòng đột biến. Đơn cử như cây trầu bà Nam Mỹ đột biến dòng mint hiện nay đang được bán với giá hơn 1 tỉ đồng/cây” - chị Liên nói.

Chủ vườn này còn cho biết thêm, đến nay đã bán được hàng trăm cây trầu bà Nam Mỹ và đang tiếp tục nhập dòng đột biến từ Thái Lan về phục vụ khách hàng.

Tương tự, anh Thành Quang, chủ một cửa hàng cây kiểng tại TP.HCM, thông tin: Trong tự nhiên, cây trầu bà Nam Mỹ có khoảng 15 loại đột biến khác nhau được ghi nhận cùng một số loại được cấy ghép đột biến sau đó. Tại Việt Nam, loài cây này được chơi nhiều trong hai năm qua với các dòng phổ biến như albo, thai constellation, white, mint... Giá bán của mỗi dòng trầu bà Nam Mỹ thông thường dao động từ vài triệu đến vài chục triệu đồng, đối với dòng đột biến thì giá cao hơn rất nhiều.

“Hiện các dòng cao cấp đang được người chơi săn lùng như hồng hạc hay mint thì mỗi lá có thể được bán với giá 100-500 triệu đồng, thậm chí cả tỉ đồng. Với các dòng khác như aurea hay thai constellation có mức giá thấp hơn, 10-50 triệu đồng/lá tùy loại đột biến và kích thước lá” - anh Quang dẫn chứng.

Một số cửa hàng bán cây kiểng tại TP.HCM và tài khoản trên mạng xã hội cũng rao bán trầu bà Nam Mỹ với nhiều “cung bậc” giá khác nhau. Chẳng hạn, trầu bà Nam Mỹ dòng mint xuất xứ từ Thái Lan lá màu trắng điểm trên nền xanh giá cực đắt, khoảng 2,5-4,5 tỉ đồng/cây loại 6-8 lá.

Nguy cơ vỡ bong bóng như lan đột biến

Nhiều người bán cho rằng thị trường cây kiểng lá, nhất là trầu bà Nam Mỹ sẽ tiếp tục bùng nổ trong thời gian tới. Sở dĩ loài cây kiểng lá này đắt vì quý hiếm, không thể nhân giống dễ dàng như các loài cây kiểng khác.

Tuy nhiên, một số chuyên gia trong lĩnh vực này cảnh báo giao dịch trầu bà đột biến đang khá giống với cơn sốt ảo lan đột biến vừa qua. GS-TS Đặng Văn Đông, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu rau quả, nhận định monstera chỉ là một trong rất nhiều loại cây kiểng đang bị thổi giá, “bắt chước” lan đột biến. Người bán đang lợi dụng sự khác lạ giữa các cây để đẩy giá, tạo giá ảo. “Giá trị của cây monstera (nếu có) chỉ nằm ở sự hiếm, lạ, độc đáo và làm cảnh chứ không có công năng gì khác” - ông Đông khẳng định.

Cũng theo vị chuyên gia này, muốn biết cây đột biến thật hay không cần phải kiểm tra nguồn gene chứ không thể cứ nghe người bán nói là tin ngay. Nhưng hiện nay, việc quyết định giá cả đều phụ thuộc vào người mua và người bán, không có một thang giá cụ thể nào.

Chuyên gia kinh tế cao cấp Đinh Trọng Thịnh cũng nhận định việc thổi giá trầu bà đột biến quá cao sẽ làm rối loạn thị trường. “Rồi rất nhanh thôi, các thương vụ giao dịch lá trầu bà siêu đắt sẽ vỡ ra giống như lan đột biến” - ông Thịnh cảnh báo.

Việt Nam có thể trở thành quốc gia xuất khẩu cây kiểng lá

Ông Phạm Ngọc Hùng, đại diện Công ty cổ phần Orchistra thuộc Trung tâm đổi mới sáng tạo Học viện Nông nghiệp Việt Nam, nhận định: Với những nhóm cây chơi lá thì mỗi cây, mỗi dòng đều có một vị trí đối với người chơi. Những cây đẹp, cây quý sẽ được nhiều người săn đón và sưu tầm. Tuy vậy, hiện giá giao dịch dòng cây lá cảnh ở Việt Nam đang cao hơn nhiều so với thế giới.

Đơn cử như cây trầu bà Nam Mỹ dòng mint đang sốt xình xịch hiện nay bị thổi giá lên đến nửa tỉ đồng/lá, trong khi thực chất nó đang được đánh giá tầm 150-250 triệu đồng/lá. Hay giá của dòng monstera bor albo thông thường đang được bán với giá 5-6 triệu đồng/lá thì công ty xuất khẩu với giá chỉ 60-110 USD, tương đương 1-2,5 triệu đồng/lá.

Tuy nhiên, ông Hùng cho rằng nếu nhìn ở góc độ nghiên cứu nhân giống và xuất khẩu cây thì cây kiểng lá đang là thú chơi tại nhiều nước chứ không riêng gì Việt Nam và nó là một ngành kiếm tiền khá tốt. Bởi vậy, ông cũng cho rằng Việt Nam hoàn toàn có thể là nơi cung cấp tốt dòng cây kiểng lá cho thị trường thế giới bởi yếu tố nhân giống, khí hậu, nhân lực, thanh khoản... đều tốt.

“Chưa bao giờ cánh cửa phát triển ngành này của Việt Nam lại trở nên rộng mở như hiện nay. Trong thời gian ngắn đã có nhiều giống quý được quy tụ về và sẽ có nhiều đơn vị nghiên cứu tập trung. Chắc chắn với tốc độ nhân giống nhanh thì Việt Nam có thể trở thành nguồn cung cho thế giới trong tương lai không xa” - ông Hùng tự tin.

Ông Hùng cũng thông tin bản thân công ty của ông đang xây dựng trung tâm thương mại cây cảnh lá tại Hà Nội. Trung tâm này có nhiệm vụ kết nối các đơn vị nghiên cứu, mua bán trong lĩnh vực cây cảnh lá với mong muốn hướng tới mục tiêu Việt Nam trở thành quốc gia có thể xuất khẩu cây cảnh lá.