Tọa lạc tại đồi Vung, khu 2 Đồ Sơn (nay thuộc phường Vạn Hương), quận Đồ Sơn, thành phố Hải Phòng, biệt thự Bảo Đại thu hút khách du lịch không chỉ nhờ kiến trúc độc đáo mà còn bởi những giá trị văn hóa, lịch sử gắn liền với vị vua cuối cùng trong triều đại phong kiến ở Việt Nam.
Theo những ghi chép lịch sử, công trình này được xây dựng vào năm 1928 bởi chính quyền Đông Dương với tên tiếng Pháp là Villa Joséphine.
Tòa nhà được thiết kế theo kiến trúc Pháp, kết cấu tổng thể bao gồm tòa tháp trung tâm bát giác (8 cạnh) – mô hình thiết kế kinh điển của Pháp, khu tiểu cảnh như đài phun nước, khoảng sân rộng và vườn cây xanh mướt bao quanh.
Biệt thự Bảo Đại tên gốc là Villa Joséphine, được Toàn quyền đông dương Pasquier xây dựng vào năm 1928 (Ảnh: Internet).
Năm 1932, sau khi du học từ nước Pháp trở về, Hoàng đế Bảo Đại đã đến thăm nơi này. Ông cảm thấy thu hút bởi lối kiến trúc độc đáo và vẻ đẹp cảnh quan nên đã được Toàn quyền Đông Dương Pasquier tặng lại ngôi nhà vào năm 1949. Từ đây, công trình được đổi tên thành Biệt thự Bảo Đại hay Lầu Bảo Đại.
Vua Bảo Đại đã sử dụng biệt thự này từ năm 1933 - 1954 để làm việc và nghỉ dưỡng cùng gia đình mỗi dịp ra Bắc trong thời gian ông làm Hoàng đế Đại Nam và Quốc trưởng Quốc gia Việt Nam.
Tuy nhiên, có một sự thật là trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp 1946-1954, biệt thự Bảo Đại tại Đồ Sơn đã bị phá hủy hoàn toàn.
Chia sẻ về sự thật này, nhà Hải Phòng học Ngô Đăng Lợi cho biết thêm, được phép của nhà nước, công ty Cổ phần Du lịch Đồ Sơn đã phục dựng một căn biệt thự khác để khai thác du lịch vào năm 1999. Hiện tại, biệt thự mở cửa đón chào lượng khách du lịch đông đảo đến tham quan, tìm hiểu.
Biệt thự Bảo Đại được phục chế nằm ở đồi Vung, khu 2 Đồ Sơn, thành phố Hải Phòng.
Lối vào căn biệt thự bề thế.
Một số nhà nghiên cứu trên Internet cho rằng, căn biệt thự Bảo Đại đang khai thác du lịch hiện nay được xây dựng ở một vị trí khác với vị trí của Villa Josephine khi xưa. Nếu quan sát trên Google Earth, có thể thấy tại Đồ Sơn có 2 vị trí được đánh dấu là Biệt thự Bảo Đại, trong đó, vị trí ở phía trên được cho là nơi tọa lạc của tòa biệt thự cũ (đã bị phá hủy), nằm tại Khu I. Còn biệt thự phục dựng nằm ở khu II.
Biệt thự Bảo Đại được phục dựng ở khu II, gần Đảo Hoa Phượng
Tuy nhiên, nhà Hải Phòng học Ngô Đăng Lợi nói rằng, Biệt thự Bảo Đại được phục dựng tại chính vị trí cũ, trên đồi Vung, nơi phong cảnh hữu tình với "view" rất đẹp. Rất ít người biết được sự thật này, dẫu vậy, Biệt thự Bảo Đại tại Đồ Sơn vẫn là một điểm tham quan thú vị đối với những du khách đến đất Hải Phòng.
Biệt thự Bảo Đại được phục dựng theo biệt thự gốc với kiến trúc Pháp, thiết kế hình lục giác.
Phần sân được trang trí với đài phun nước, view hướng biển lộng gió.
Biệt thự bề thế được bao quanh bởi cây xanh, tạo nên bức tranh sơn thủy hữu tình.
Biệt thự Bảo Đại có khuôn viên rộng 3700m2 và diện tích sử dụng khoảng 1000m2 bao gồm một tầng hầm và hai tầng nổi. Tầng hầm có phòng bếp nấu, phòng kho, phòng kỹ thuật, phòng gia nhân. Khu nhà bếp cũng chính là lối thoát hiểm cho vua Bảo Đại.
Tầng 1 có phòng khách, phòng làm việc, phòng ăn, phòng ngủ của vua Bảo Đại và Nam Phương hoàng hậu Nguyễn Hữu Thị Lan.
Biệt thự Bảo Đại được phục dựng nhưng lối kiến trúc cổ xưa, các vật dụng chất liệu gỗ được bày trí tạo nên phong cách hoàng gia quý tộc.
Tông màu trầm đồng nhất qua các không gian gợi nên một nét rất huyền bí, cổ kính cho hành cung duy nhất của triều đình nhà Nguyễn tại miền Bắc.
Ngai vàng của vua Bảo Đại và hoàng hậu Nam Phương được phục dựng vô cùng tôn kính, uy nghiêm và trang trọng.
Phòng khách của căn biệt thự trưng bày nhiều hình ảnh, vật dụng kỷ niệm của gia đình vua Bảo Đại.
Phòng ngủ của vua Bảo Đại được thiết kế cắt góc lục giác với tông vàng uy quyền tượng trưng cho quyền lực của thiên sứ. Căn phòng có sự kết nối với các không gian khác khi thông qua phòng riêng của Hoàng hậu Nam Phương và thư phòng làm việc của ông.
Phòng riêng của Hoàng hậu Nam Phương được thiết kế tương tự với phòng ngủ của vua. Hoàng hậu có phòng tắm riêng bên trong với cửa sổ view hướng biển sang trọng, thoáng mát.
Phòng ngủ tông vàng với nội thất sang trọng, hoa văn cổ xưa của vua Bảo Đại.
Phòng ngủ của Hoàng hậu Nam Phương. Theo lịch sử, Hoàng hậu Nam Phương tên thật là Nguyễn Hữu Thị Lan, con đại điền chủ Nguyễn Hữu Hào, sinh trưởng tại Gò Công (Nam Bộ). Vào năm 1949, bà cùng các con sang Pháp. Đến năm 1963, bà lâm bệnh và mất tại Pháp.
Phòng ăn lớn ở tầng 1 là nơi Toàn quyền Đông Dương cũng như vua Bảo Đại và hoàng hậu Nam Phương thường dùng để tiếp đãi khách. Diện tích, không gian và đồ vật trong phòng được phục chế như cũ. Quần bar được bố trí thêm để tiện phục vụ khách tham quan nghỉ dưỡng.
Tầng 2 có phòng ngủ của Hoàng thái tử Bảo Long, Hoàng tử Bảo Thăng và 3 công chúa Phương Mai, Phương Dung, Phương Liên.
Ngoài ra, còn có phòng ngủ quan ngự tiệc Nguyễn Đệ là người thân cận của nhà Vua Bảo Đại trong suốt thời kỳ ông đương nhiệm.
Các phòng đều được thiết kế có cửa sổ hướng ra biển. Hiện tại, một số phòng được sử dụng phục vụ du lịch, cho khách thuê nghỉ qua đêm.
Tầng 2 có 5 phòng ngủ của hoàng tử, công chúa và phòng riêng quan ngự tiệc Nguyễn Đệ. Hành lang tầng 2 được trang trí nhiều tranh treo tường.
Các phòng ngủ được thiết kế tương tự nhau với cửa sổ hướng biển, đón nắng, đón gió.
Các chi tiết như khung cửa, cửa chính dạng vòm chất liệu gỗ tạo điểm nhấn sinh động, kết hợp với các món đồ dùng cổ xưa được bày trí như giường, ghế, kệ đều gợi nên phong cách hoàng gia quý tộc.
Hiện tại, biệt thự Bảo Đại trở thành địa điểm du lịch với nhiều dịch vụ thương mại như tổ chức tiệc giao lưu, hội nghị, cho thuê trang phục để chụp ảnh lưu niệm, cho thuê phòng nghỉ qua đêm.
Biệt thự vua Bảo Đại hiện tại được duy trì với nhiều hoạt động thương mại, phù hợp cho khách tham quan, trải nghiệm.