Ngăn ngừa tình trạng 've sầu thoát xác' mặt hàng tủ bếp, gỗ dán sang Mỹ

Lê Hoàng

(KTSG Online) - Đang có tình trạng một số doanh nghiệp nhập khẩu các bộ phận, chi tiết của các sản phẩm tủ bếp, tủ nhà tắm, gỗ dán từ Trung Quốc về Việt Nam sau đó gia công, lắp ráp thành sản phẩm hoàn chỉnh để xuất khẩu sang Mỹ, theo Viforest.

Hoạt động sản xuất của một doanh nghiệp đồ gỗ. Ảnh minh họa: KTSG

Trước lo ngại về những rủi ro trong hoạt động nhập khẩu bộ phận mặt hàng tủ bếp, ngày 6-5 vừa qua, Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam (Viforest) đã có văn bản đề nghị Bộ Công Thương, Bộ Tài chính, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, xem xét, chỉ đạo vấn đề này.

Công văn nêu, theo phản ánh của các doanh nghiệp hội viên, thời gian gần đây có một số doanh nghiệp đã nhập khẩu bộ phận, chi tiết của các sản phẩm tủ bếp, tủ nhà tắm (những mặt hàng rủi ro cao) từ Trung Quốc về Việt Nam, sau đó gia công, lắp ráp thành sản phẩm hoàn chỉnh với hàm lượng gia công rất ít để xuất khẩu sang Mỹ.

Theo ghi nhận của Viforest, đã có tình trạng doanh nghiệp trong nước nhập các bộ phận này về Việt Nam, mua bán lòng vòng qua các công ty khác nhau, sau đó sẽ được tập hợp lại một công ty, lắp ráp và lấy danh nghĩa sản phẩm do chính đơn vị sản xuất để từ đó xuất khẩu sang thị trường Mỹ.

Đến thời điểm hiện tại, dù chưa có kết quả kiểm chứng những thông tin nêu trên, nhưng thực tế cho thấy giá trị nhập khẩu, xuất khẩu các mặt hàng được Viforest nêu ra đang gia tăng trong thời gian gần đây.

Do đó, để đề phòng, ngăn ngừa tình trạng gian lận, lẩn tránh xuất xứ hàng hóa và trong bối cảnh Mỹ đang điều tra ngành mặt hàng gỗ dán lẩn tránh xuất xứ và điều tra 301, Viforest đề nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Công Thương, Bộ Tài chính chỉ đạo các cơ quan chuyên môn cần tổ chức thanh tra, kiểm tra đột xuất đối với các doanh nghiệp có dấu hiệu nghi ngờ.

Cụ thể là thanh tra, kiểm tra các doanh nghiệp nhập khẩu các mặt hàng có yếu tố rủi ro cao mà có giá trị tăng trưởng nhanh, để có biện pháp ngăn chặn và xử lý kịp thời vi phạm (nếu có) đối với các cá nhân, doanh nghiệp trong lĩnh vực nhập khẩu các mặt hàng gỗ rủi ro.

Viforest kiến nghị cần kiểm soát chặt khâu nhập khẩu các bộ phận thuộc mặt hàng tủ bếp, tủ nhà tắm từ Trung Quốc. Ảnh minh họa: Hùng Lê

Trong vòng 2 năm trở lại đây, Mỹ áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại đối với một số mặt hàng gỗ và sản phẩm gỗ xuất khẩu của Trung Quốc, bằng biện pháp áp thuế chống bán phá giá, trợ cấp cao với mức thuế từ 55% đến gần 200% đối với một số mặt hàng như gỗ dán, tủ bếp, tủ nhà tắm, sofa gỗ…

Theo lãnh đạo Viforest, việc kiểm soát này khiến một số doanh nghiệp Trung Quốc chuyến hướng đầu tư hoặc tìm các biện pháp để lẩn tránh mức thuế trên, trong đó Việt Nam có thể được chọn là một trong những điểm đến.

Giá trị xuất khẩu của ngành gỗ tăng mạnh trong 2 năm trở lại đây là một điều đáng mừng, nhưng cũng tiểm ẩn những yếu tố rủi ro do giá trị xuất khẩu tăng ở các mặt hàng mà Mỹ đang áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại đối với Trung Quốc.

Dù diễn biến dịch bệnh trên thế giới còn phức tạo, nhưng theo số liệu thống kê của Tổng cục Hải quan, trong 3 tháng đầu năm 2021, giá trị xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ của Việt Nam đạt trên 3,788 tỉ đô la, tăng đến 44,9% so với cùng kỳ năm ngoái.

Trong đó, xuất khẩu sang thị trường Mỹ đạt trên 2,29 tỉ đô la, tăng hơn 77% so với cùng kỳ năm 2020, chiếm 61% tổng kim ngạch xuất khẩu của toàn ngành gỗ (tỷ lệ này của cùng kỳ năm 2020 đạt 50%).