Những nhà đầu cơ dầu đang hình dung ra một thế giới trong đó Trung Quốc, động lực tăng trưởng nhu cầu dầu, quay trở lại thị trường. Và nếu phân tích của họ là đúng, mùa hè này sẽ rất căng thẳng với những người tiêu dùng dầu ở khắp mọi nơi.
Ở Mỹ, giá xăng trung bình toàn quốc đã vượt 5 USD mỗi gallon (3,78 lít). Trong khi tài xế Anh phải chi hơn 100 bảng (125 USD) cho một lần đổ xăng thông thường. Tại Trung Quốc, dù Thượng Hải vẫn còn nhiều hạn chế để chống dịch, nhà nhập khẩu dầu thô lớn nhất thế giới đang dự kiến sớm bình thường lại.
Điều đáng lưu ý, giá dầu thô đã giao dịch quanh mức 120 USD mỗi thùng trong thời gian dài nhất nhiều năm qua mà không có sự trợ giúp từ nhu cầu của Trung Quốc. Khi nền kinh tế này thực sự tăng tốc lại, sức ép nguồn cung sẽ căng thẳng.
"Tôi chưa bao giờ thấy sự kết hợp các yếu tố tăng giá thế này trong sự nghiệp 50 năm qua của mình", Gary Ross, Nhà tư vấn dầu mỏ, Giám đốc quỹ đầu cơ tại Black Gold Investors, bình luận.
Theo đó, thế giới có rất ít công suất sản xuất dầu dự phòng. Kinh tế bên ngoài Trung Quốc đang mạnh và giờ thì nước này đang quay lại hoạt động. "Chúng ta đang ở giữa thời kỳ gián đoạn dầu mỏ toàn cầu", ông nói thêm.
Các quan chức OPEC + trong tuần này cho biết họ có thể bổ sung thêm rất ít nguồn cung. Những hạn chế sản lượng trong các nhà máy lọc dầu toàn cầu khiến người tiêu dùng phải đối mặt với giá nhiên liệu đang tăng nhanh hơn cả dầu thô.
Một số quốc gia công bố lệnh cấm vận đối với Nga - một trong những nhà sản xuất dầu thô lớn nhất thế giới - sau khủng hoảng Ukraine. Điều đó đang làm gián đoạn nguồn cung dầu thô và nhiên liệu. Tiêu thụ các sản phẩm tinh chế từ dầu mỏ đã vượt mức đáp ứng kịp của sản xuất, làm xói mòn hàng tồn kho.
Phần lớn Phố Wall đều dự đoán giá dầu sẽ tiếp tục tăng. Tuần này, Goldman Sachs Group dự báo giá dầu Brent có thể đạt đỉnh 140 USD mỗi thùng trong những tháng tới. Morgan Stanley cho biết kịch bản tăng giá cao nhất của họ đến 150 USD và có thể hơn. Kỷ lục giá dầu Brent trong lịch sử là 147,5 USD mỗi thùng vào tháng 7/2008.
Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Trung Quốc ước tính mức tiêu thụ của nước này có thể tăng 12% trong quý III. Ngân hàng Trung Quốc Quốc tế thì dự báo tiêu thụ sẽ phục hồi khiêm tốn trong quý III nhưng mạnh mẽ hơn vào quý IV.
"Giá dầu đang ở mức 120 USD mà không có Trung Quốc. Vì vậy khi nước này quay trở lại, giá dầu sẽ tăng cao hơn", Amrita Sen, Nhà phân tích dầu tại công ty tư vấn Energy Aspects, nhận định. Theo chuyên gia này, ngay cả khi giá cao, nhu cầu vẫn tiếp tục bởi vì mọi người muốn đi du lịch và các chính phủ trên thế giới đang trợ giá xăng dầu.
Những khoản trợ cấp đó - hoặc giảm thuế - đang thúc đẩy nhu cầu ở các nước từ Mexico đến Nam Phi. Đó là một lý do tại sao giá dầu vẫn tăng mặc dù giá xăng tương lai của Mỹ đã giao dịch gần 180 USD mỗi thùng.
Nga là nhà cung cấp chính các sản phẩm tinh chế từ dầu mỏ, đặc biệt là dầu diesel. Nhiên liệu này đang có giá bán buôn ở châu Âu vào khoảng 170 USD. Mức phí bảo hiểm của cả dầu diesel và xăng so với dầu thô đã đạt mức kỷ lục trong năm nay ở Mỹ và châu Âu, với dự trữ nhiên liệu thấp vào mùa hè.
Một số nhân vật ảnh hưởng hàng đầu của thị trường toàn cầu đồng ý rằng thế giới hiện không có đủ năng lực lọc dầu. Amos Hochstein, Cố vấn cấp cao của Bộ Ngoại giao Mỹ về an ninh năng lượng, cho rằng việc đầu tư quá thấp vào lĩnh vực năng lượng và xu hướng giảm công suất lọc dầu là nguyên nhân chính gây ra tình trạng thiếu nhiên liệu. Bộ trưởng năng lượng Saudi Arabia cũng cùng quan điểm.
Tất cả những điều này có nghĩa là mặc dù OPEC+ cam kết tăng sản lượng hơn dự kiến vào đầu tháng này, hiện tại vẫn có rất ít dấu hiệu cho thấy những động thái như vậy - nếu xảy ra - sẽ kiềm hãm được xu hướng tăng giá.
Tổng thư ký OPEC Mohammad Barkindo cho biết trong tuần này rằng, chỉ có hai hoặc ba thành viên của tổ chức có khả năng nâng sản lượng. Ngay cả khi một số khu vực của Thượng Hải chưa quay trở lại sau phong tỏa, các thương nhân tin rằng cuối cùng thì nhu cầu của Trung Quốc vẫn sẽ tăng cao.
Đối với người tiêu dùng, điều đó đặc biệt rủi ro trước mùa hè, khi mức tiêu thụ sản phẩm tinh chế tăng do nhu cầu đi lại và sử dụng điều hòa không khí. UAE cũng tỏ ra thất vọng về số lượng các nhà sản xuất có thể bổ sung sản lượng dầu vào thị trường.
"Nếu chúng ta tiếp tục tiêu thụ, với tốc độ tiêu thụ hiện có thì giá dầu hiện vẫn chưa là đỉnh, bởi vì Trung Quốc vẫn chưa trở lại", Bộ trưởng Năng lượng UAE Suhail Al-Mazrouei, cho biết tại một hội nghị hôm 8/6 ở Jordan.
Phiên An (theo Bloomberg)