Theo Wall Street Journal, các nhà sản xuất hóa chất, phân bón, thép và hàng hóa tiêu thụ nhiều năng lượng khác của châu Âu đã phải chịu áp lực trong 8 tháng qua.

Nhá máy sản xuất amoniac tại Le Havre, Pháp đã buộc phải giảm quy mô sản xuất do giá khí đốt đầu vào tăng cao. (Ảnh: Getty Images)

Một số nhà máy đã phải đóng cửa, khi không thể cạnh tranh với các nhà sản xuất khác đến từ Mỹ, Trung Đông và những khu vực khác. Chi phí năng lượng tại các khu vực này thấp hơn nhiều so với châu Âu. Giá khí đốt tự nhiên ở châu Âu hiện cao hơn gần 3 lần so với Mỹ.

Hiện các nhà máy đang xoay xở tìm giải pháp thay thế cho nguồn cung năng lượng từ Nga trước mối đe dọa Moscow có thể đột ngột chặn dòng chảy khí đốt.

Đến nay, Gazprom đã cắt khí đốt đến Bulgaria, Phần Lan và Ba Lan sau khi các nước này từ chối thanh toán bằng đồng Ruble. Tính đến năm 2021, Nga cung cấp khoảng 40% lượng khí đốt tự nhiên của Liên minh châu Âu.

Về dài hạn, việc loại bỏ nguồn cung năng lượng giá rẻ từ Nga sẽ đặt ngành công nghiệp châu Âu vào thế bất lợi, trừ khi các nhà sản xuất có thể triển khai những công nghệ giúp giảm phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch.

Tuy nhiên nhiều công nghệ trong số đó, chẳng hạn như sử dụng năng lượng gió và mặt trời cung cấp năng lượng cho các lò nung của nhà máy hóa chất hoặc hydro để sản xuất thép, sẽ mất nhiều năm đưa vào hoạt động thương mại. Các công nghệ này đòi hỏi khoản đầu tư lớn.

Các nhà sản xuất phụ thuộc vào khí đốt tự nhiên vừa là nguồn năng lượng, vừa là nguyên liệu thô trong sản xuất. Ở châu Âu, khí đốt tự nhiên thường tác động tới giá điện. Do đó, khi giá khí đốt tự nhiên tăng, các nhà máy sẽ chịu tác động kép.

Amoniac là sản phẩm dễ bị tác động nhất, chiếm khoảng 70% lượng khí đốt mà châu Âu dùng làm nguyên liệu. Hầu hết lượng amoniac đó được sử dụng cho phân bón.

OCI NV, một nhà sản xuất phân bón có trụ sở tại Amsterdam, đã giảm sản lượng amoniac tại nhà máy ở Hà Lan. Thay vào đó, theo Giám đốc điều hành Ahmed El-Hoshy, họ nhập khẩu hóa chất này từ các nhà máy của mình ở Texas, Ai Cập và Algeria.

Một số nhà sản xuất phân bón khác đã quyết định đóng cửa những nhà máy không thể nhập khẩu amoniac từ nước ngoài.

CF Industries Holdings Inc., nhà sản xuất phân bón lớn nhất của Anh, cho biết sẽ đóng cửa vĩnh viễn một nhà máy không thể sản xuất amoniac từ năm 2021.

"Là một nhà sản xuất có chi phí cao, nằm trong một ngành công nghiệp cạnh tranh gay gắt trên toàn cầu, chúng tôi nhận thấy những thách thức đáng kể đối với tính bền vững lâu dài từ cách làm hiện tại", ông Brett Nightingale, Giám đốc điều hành một công ty con của CF Industries, cho biết.

Các nhà sản xuất thép của châu Âu cũng cắt giảm sản lượng kể từ tháng 10 nhằm tiết kiệm chi phí khí đốt và điện. Vào tháng 3 năm nay, giá điện tăng cao ở Tây Ban Nha đã khiến một số nhà sản xuất thép nước này phải giảm sản lượng hoặc đóng cửa hoàn toàn.

Nếu Nga ngừng dòng khí đốt sang Đức, nước này sẽ ưu tiên nguồn cung cho các hộ gia đình, những dịch vụ quan trọng như bệnh viện, đồn cảnh sát và doanh trại quân đội.

Tuy nhiên, các nhà sản xuất công nghiệp lớn có thể phải đối mặt với tình trạng gián đoạn nghiêm trọng, khiến hàng nghìn việc làm gặp rủi ro.

Các nhà sản xuất hóa chất của châu Âu dựa vào khí đốt tự nhiên để vận hành các lò nung. Những lò nung lớn phân tách dầu và khí tự nhiên thành các hóa chất cấu thành dưới nhiệt độ và áp suất cực lớn.

Ông Mensink của Cefic cho biết ngành công nghiệp đang tìm cách khác để cung cấp năng lượng cho quá trình này, nhưng công nghệ này sẽ không được đưa vào sử dụng thương mại trước năm 2030.

Các nhà máy muốn thay thế điện chạy bằng khí đốt bằng điện từ năng lượng tái tạo. Tuy nhiên nguồn cung cấp năng lượng gió và mặt trời không đủ để đáp ứng nhu cầu, theo ông Mensink.

"Chúng tôi đang cố gắng hết sức để nâng công suất, nhưng thực tế là châu Âu sẽ phải đầu tư và xây dựng nhiều hơn nữa", ông Mensink nói.

Giá năng lượng tăng cao

VTV.vn - Các mặt hàng năng lượng chủ chốt đã chứng kiến đà đi lên trong đêm 31/5, sau những động thái của EU và Nga liên quan đến vấn đề cung năng lượng của Nga cho châu Âu.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!