Chọn kênh đầu tư là phần quan trọng khi chuẩn bị kế hoạch tài chính về hưu của mỗi người. Theo U.S. Bancorp - một trong những tổ chức ngân hàng lớn nhất nước Mỹ, trợ cấp hưu trí xã hội chỉ thay thế được một phần thu nhập trước khi về hưu, mỗi người cần bổ sung thêm bằng tiền tiết kiệm hoặc các khoản đầu tư. Nhiều người về hưu tìm kiếm việc làm bán thời gian vì đủ loại lý do, bao gồm cả lợi ích tài chính và tinh thần của việc duy trì lao động và cống hiến cho xã hội. Tuy nhiên U.S. Bancorp cho rằng, điều quan trọng là mỗi người phải có một kế hoạch để tạo thêm thu nhập trong thời gian nghỉ hưu.

Chuyên gia Dragon Capital Việt Nam (DCVFM) cũng đồng tình rằng mỗi cá nhân cần đầu tư dài hạn và định kỳ để lương hưu đảm bảo duy trì mức sống tiếp theo trong 15-30 năm xế chiều. Bởi tính quan trọng và tất yếu trên, việc chọn kênh đầu tư phải dựa vào các yếu tố như nguồn vốn đầu tư định kỳ, khẩu vị rủi ro, tính thanh khoản và mức độ hiệu suất sinh lợi.

Dưới đây là một số gợi ý về loại hình đầu tư mà bạn có thể tham khảo để lựa chọn cho kế hoạch hưu trí.

Gửi tiết kiệm

Theo DCVFM, đây là kênh đầu tư phổ biến mà nhiều người lựa chọn để bảo vệ tài sản. Tỷ suất sinh lợi so với các kênh đầu tư khác khá thấp, nhưng độ an toàn cao chính là ưu thế. Việc gửi tiết kiệm giúp bạn nhận được lãi suất tùy theo kỳ hạn gửi, đa phần kênh này phù hợp để gửi cho khoản dự phòng. Nhưng nếu lạm phát tăng cao, đây không phải là kênh đầu tư hữu hiệu đối với tiền của bạn.

Vàng

Nằm trong nhóm được kể tên đầu tiên khi người Việt nhắc đến "của để dành", vàng cũng được nhiều người chuộng để tích trữ tài sản. Tâm lý chung của người dân thường xem đây là tài sản có thể chống lại lạm phát và sự mất giá của tiền tệ, có xu hướng tăng trong thời gian dài.

Tuy nhiên, dữ liệu của DCVFM quan sát trong 21 năm qua chỉ ra, vàng là kênh đầu tư có tỷ suất sinh lời kém thứ hai, khoảng 9% một năm. Vàng tuy dễ mua, dễ bán nhưng giá cả không ổn định, biến động lớn và phụ thuộc vào nhiều yếu tố.

Tại nhiều thời điểm, giá vàng trong nước có sự chênh lệch lớn và diễn biến trái chiều so với giá vàng thế giới. Mặt khác, đầu tư vàng chỉ có thể ghi nhận được lãi về vốn (capital gain) - khoản chênh lệch giữa giá bán với giá mua ban đầu, mà không tạo ra tiền lãi ổn định. Chuyên gia DCVFM cho rằng, chính yếu tố này khiến kim loại quý không thật sự phù hợp với những người về hưu - cần nguồn thu nhập ổn định để duy trì mức sống mỗi tháng.

Bất động sản

DCVFM đánh giá địa ốc là một trong những kênh đầu tư tốt nhất mà nhiều người lựa chọn cho dự phòng hưu trí vì tính sinh lãi ổn định, có khả năng tăng giá và có thể để lại cho con cháu. Tỷ suất sinh lời trung bình của kênh này đạt khoảng 11,5% trong 15 năm qua. Sức hấp dẫn còn đến từ quan điểm "an cư lập nghiệp". Người Việt có xu hướng tích lũy sớm để có được bất động sản vừa sinh sống, vừa là kênh đầu tư dự phòng khi về hưu. Khảo sát của HSBC công bố vào năm 2017 cho thấy, khoảng 47% người lao động chọn đầu tư vào bất động sản cho kế hoạch hưu trí.

Tuy nhiên U.S. Bancorp cũng chỉ ra bất động sản cho thuê vẫn có nhiều thách thức như chi phí liên quan đến bảo trì, thiên tai và người thuê không gây hư hỏng tài sản. Kênh này cũng đòi hỏi cần hiểu biết vững chắc về thị trường bất động sản địa phương. Chưa kể, địa ốc thường không phải là một loại tài sản thanh khoản cao (tài sản lưu động) vì có thể khó bán hoặc chuyển đổi thành tiền mặt, đặc biệt là trong thị trường giá xuống.

Ngoài ra, chuyên gia DCVFM lưu ý thêm: "Đầu tư vào bất động sản theo cách mua đi bán lại để kiếm lời chênh lệch đòi hỏi không chỉ vốn khá lớn mà đòi hỏi phải nắm rõ các vấn đề pháp lý để phòng ngừa các hợp đồng mang tính rủi ro không đáng có".

Chứng khoán

Chứng khoán mà tiêu biểu là trái phiếu và cổ phiếu cũng nằm trong nhóm kênh đầu tư phổ biến, theo khảo sát của HSBC công bố năm 2017. Trong đó, trái phiếu chính phủ, doanh nghiệp hay do ngân hàng phát hành là những loại phổ biến trên thị trường. Theo DCVFM, đây được xem là kênh đầu tư khá vững chắc, vì bạn đứng dưới tư cách trái chủ - là người cho vay nên mức độ an toàn vốn cao. Dù xảy ra các rủi ro, bạn vẫn sẽ là người ưu tiên thanh toán trước.

Với cổ phiếu, kênh này có hiệu suất sinh lời bình quân khoảng 16% mỗi năm tính từ khi thị trường chứng khoán Việt Nam đi vào hoạt động từ năm 2000, theo DCVFM. Vì thế, nhiều người thường xem đây là kênh đầu tư hấp dẫn.

Tuy nhiên, đầu tư cổ phiếu đòi hỏi thời gian nhiều để theo dõi thị trường, phân tích hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp... nhằm đảm bảo vốn đầu tư được an toàn. Do đó, các chuyên gia khuyên rằng đây là kênh đầu tư không đảm bảo tính ổn định tuyệt đối cho kế hoạch tài chính hưu trí.

Theo khảo sát của DCVFM, chứng chỉ quỹ là kênh đầu tư chứng khoán được cân nhắc đầu tiên để chuẩn bị kế hoạch tài chính hưu trí. Mức độ an toàn, tăng trưởng ổn định trong dài hạn là những lợi thế. Hiện tại, chứng chỉ quỹ có nhiều loại sản phẩm về quỹ cổ phiếu, trái phiếu, cân bằng...

"Chứng chỉ quỹ hưu trí thuộc sản phẩm quỹ hưu trí tự nguyện cũng đang là một sự lựa chọn tốt bởi giúp người lao động đầu tư và tích lũy nhằm có thêm nguồn thu nhập bổ sung khi về hưu, bên cạnh lương hưu chi trả lởi Bảo hiểm xã hội", chuyên gia DCVFM đánh giá.

Quỹ hưu trí cũng là một trong những kênh đầu tư mà U.S. Bancorp khuyến nghị. Tuy nhiên, bạn cần lưu ý kênh này không cam kết lợi nhuận, thu nhập và giá trị tài sản của bạn vẫn biến động theo thị trường. Ngoài ra, bạn còn phải đóng phí tham gia và phí dịch vụ quản lý tài sản...

"Mọi kênh đầu tư đều ẩn chứa mức độ rủi ro nhất định. Vì thế bạn cần xác định khoảng thời gian còn lại đến tuổi nghỉ hưu. Nếu việc chuẩn bị càng muộn, bạn nên cân nhắc lựa chọn kênh đầu tư có rủi ro thấp nhất nhằm đảm bảo an toàn vốn cho hưu trí", chuyên gia DCVFM khuyên.

Tất Đạt