50% - 80% dân số bị nhiễm

Bác sĩ Nguyễn Văn Hải, Bệnh viện K, cho biết ngày nay, nhiễm HP khá phổ biến. Trong đó, các nước phát triển có tỉ lệ nhiễm HP khoảng 20% - 50% dân số. Trong khi tỉ lệ này ở các nước đang phát triển lên đến 80%.

Helicobacter pylori (HP) là một loại vi khuẩn có hình xoắn ốc, tồn tại ở lớp nhầy bên trong niêm mạc dạ dày, có liên quan đến những bệnh lành tính và ác tính của hệ thống tiêu hóa.

HP lây nhiễm thông qua thức ăn, nước uống, hoặc tiếp xúc trực tiếp miệng - miệng. Mọi người thường nhiễm vi khuẩn này trong thời thơ ấu, nhất là những đứa trẻ sống trong khu vực nghèo nàn, đông đúc và vệ sinh kém.

Mặc dù, hệ thống miễn dịch của cơ thể có thể dễ dàng nhận ra và tấn công HP, ở gần nơi mà chúng xâm nhập. Nhưng các tế bào miễn dịch lại không thể di chuyển đến niêm mạc dạ dày, nơi có nồng độ a xít cao. 

Mặt khác, HP có thể làm thay đổi các phản ứng miễn dịch tại chỗ. Chính vì vậy, cơ thể không thể tiêu diệt hoàn toàn vi khuẩn. Nhờ đó mà HP đã tồn tại cùng với loài người trong hàng nghìn năm qua.

Các loại ung thư liên quan tới HP

Bác sĩ Hải cho biết, mặc dù nhiễm HP có thể không gây ra bất kỳ vấn đề nào, nhưng nó là yếu tố nguy cơ chủ yếu của loét dạ dày - tá tràng. 

Trong số những người nhiễm HP, có 1% - 10% bị loét dạ dày và tá tràng, 0,1% - 0,3% bị ung thư dạ dày và dưới 0,01% bị MALT lyphoma dạ dày. Ngoài ra, HP cũng có mối liên quan đến ung thư biểu mô tuyến thực quản.

Ung thư dạ dày cao gấp 6 lần

Ung thư dạ dày là ung thư phổ biến khiến nhiều người tử vong, đứng hàng thứ tư trên thế giới, với xấp xỉ 768.793 người tử vong năm 2020.

HP được xem là yếu tố nguy cơ hàng đầu của ung thư dạ dày. Một nhóm tác giả khi tiến hành một phân tích gộp về HP và ung thư dạ dày, đã ước tính nguy cơ của ung thư không tâm vị ở người nhiễm HP cao gấp 6 lần so với những người không nhiễm HP.

Tỉ lệ mắc ung thư không tâm vị cũng giảm tương ứng với mức độ giảm của tỉ lệ nhiễm HP ở các nước phương Tây trong thế kỷ qua, nhờ cải thiện vệ sinh và sử dụng rộng rãi kháng sinh. Ngược lại, tỉ lệ ung thư tâm vị lại tăng lên trong cùng thời gian. 

Kết quả khảo sát kiểm tra sức khỏe và dinh dưỡng quốc gia, tại Hoa Kỳ, năm 1999-2000 cho thấy, chỉ có 5% trẻ em dưới 10 tuổi có kháng thể với HP.

Ung thư thực quản

Ung thư thực quản đứng thứ 8 trong số các ung thư về tỉ lệ mắc, trong khi đứng thứ 5 về tỉ lệ tử vong. Hai thể giải phẫu bệnh chính của ung thư thực quản là ung thư biểu mô tuyến và ung thư biểu mô vảy.

Ung thư biểu mô vảy chiếm trên 90% các trường hợp ung thư thực quản. Trong khi đó, ung thư biểu mô tuyến chiếm tỉ lệ nhỏ hơn. Nhưng tại các nước phương Tây, như Anh, Mỹ, thì gần một nửa những trường hợp mắc ung thư thực quản có giải phẫu bệnh là biểu mô tuyến.

Nhiễm HP có liên quan với giảm nguy cơ ung thư biểu mô tuyến thực quản. Một phân tích gộp ghi nhận nhiễm HP làm giảm 45% ung thư biểu mô tuyến thực quản. 

Hơn nữa, ung thư biểu mô tuyến thực quản cùng với ung thư tâm vị tăng lên một cách đáng kể, song song với giảm tỉ lệ nhiễm HP ở các nước phương Tây.

MALT lymphoma dạ dày

MALT lymphoma dạ dày là 1 loại hiếm gặp của u lympho không Hodgkin. Loại này chiếm 12% u lympho không Hodgkin ngoài hạch ở nam và 18% ở nữ.

Bình thường, niêm mạc dạ dày rất ít tổ chức lympho. Sự phát triển của tổ chức này thường là do phản ứng miễn dịch của cơ thể với sự xâm nhập của HP. Khả năng để tổ chức lympho phát triển thành MALT lymphoma là rất hiếm, nhưng gần như tất cả những bệnh nhân MALT lymphoma dạ dày bị nhiễm HP. 

Nguy cơ phát triển ung thư này ở người nhiễm HP cao hơn 6 lần so với những người không nhiễm.