Chậm do khách quan lẫn chủ quan

Cao tốc Đoạn Quảng Ngãi – Hoài Nhơn dài 88km đi qua địa phận hai tỉnh Quảng Ngãi và Bình Định, là dự án có quy mô lớn nhất trong 12 dự án thành phần cao tốc Bắc – Nam phía Đông giai đoạn 2021–2025. Theo kế hoạch, dự án hoàn thành trong quý III năm 2026.

Dự án này do Ban Quản lý dự án 2 làm chủ đầu tư, nhà thầu thi công do liên danh Tập đoàn Đèo Cả đứng đầu.

Mới đây, trong buổi làm việc Đoàn Công tác của Bộ Giao thông vận tải với UBND tỉnh Quảng Ngãi, ông Lê Thắng, Gíam đốc Ban Quản lý dự án 2, Bộ Giao thông vận tải cho biết, tiến độ dự án Cao tốc Đoạn Quảng Ngãi – Hoài Nhơn đến thời điểm hiện tại chậm hơn so với kế hoạch.

Nguyên nhân có cả khách quan lẫn chủ quan. Hiện tại, nhà thầu đang tích cực hợp tác với địa phương để tháo gỡ, đẩy nhanh tiến độ.

Đồng thời, phía chủ đầu tư cũng đã yêu cầu nhà thầu Tập đoàn Đèo Cả điều chỉnh kế hoạch, giải pháp thi công trên công trường để phù hơp với mặt bằng hiện có, cũng như nguồn vật liệu phục vụ dự án.

Trao đổi với Người Đưa Tin, đại diện Tập đoàn Đèo Cả cho hay, các nhà thầu đã huy động nhân sự cùng máy móc, thiết bị làm việc ngay sau ngày khởi công dự án.

Dự án đã được nhận bàn giao mặt bằng là 72/88km, đạt 82%, tuy nhiên, các nhà thầu mới tiếp cận thi công được khoảng 50,3/88km mặt bằng, đạt 56,1%.

Cụ thể, trên địa phận tỉnh Quảng Ngãi, Gói thầu XL1: tuyến chính mặt bằng đã bàn giao được 19,6 /30km (đạt 65,3%), nhưng chỉ 15,7 km có thể tổ chức thi công

Gói thầu XL2: tuyến chính mặt bằng đã bàn giao được 21,5/27,2km (đạt 79,1%), nhưng chỉ 15.8km có thể tổ chức thi công. Trên trên địa phận tỉnh Bình Định, gói thầu XL3, tuyến chính mặt bằng đã bàn giao được 22,7/ 27,7km (đạt 81,9%), nhưng chỉ 19,5km có thể tổ chức thi công.

Các vị trí còn lại chưa thi công được là do chưa có đường tiếp cận thi công, mặt bằng nhận được chưa liên tục hoặc Dự án vướng phải việc chưa di dời công trình hạ tầng kỹ thuật… nên nhà thầu chỉ có thể tập trung thi công tại các hạng mục đường găng của 3 hầm, 2 cầu lớn, các nút giao và một số đoạn cần xử lý đất yếu.

Đơn cử như tại gói thầu XL1, hiện đơn vị thi công đã hoàn thành 1 thân trụ và dự kiến xong phần cọc khoan nhồi trước mùa mưa năm nay. Các gói thầu khác cũng đang được nhà thầu tập trung thi công.

Than khó nguồn vật liệu

Phía Đèo Cả chia sẻ thêm, bên cạnh việc mặt bằng bàn giao không liên tục, tình trạng "xôi đỗ" đang cản tiến độ thực hiện dự án thì hiện nay nguồn vật liệu và các thủ tục cấp phép mỏ vật liệu, kéo dài, cách xử lý thủ tục của các địa phương khác nhau, có nơi là 50 ngày, nơi khác lại 90 ngày cũng ảnh hưởng rất lớn đến tiến độ của dự án.

Nhà thầu đã khảo sát 34 mỏ đất, 19 mỏ đá và 12 mỏ cát ở các địa phương, nhưng trữ lượng không đủ. Hiện có 4 mỏ với khoảng 1,23 triệu m3 vật liệu vẫn chưa được địa phương phê duyệt quy hoạch để nhà thầu làm thủ tục khai thác.

Trong khi đó, ông Bùi Nhật Hiển, Giám đốc Ban Quản lý dự án cao tốc Quảng Ngãi - Hoài Nhơn, Ban Quản lý dự án 2, thông tin với Người Đưa Tin, về trình tự, thủ tục cấp phép mỏ vật liệu, hiện nay UBND tỉnh Quảng Ngãi và UBND tỉnh Bình Định hướng dẫn trình tự thủ tục khác nhau và không theo hướng dẫn của Bộ Tài nguyên môi trường tại văn bản số 171 ngày 17/3/2023.

Vì hướng dẫn của Bộ Tài nguyên môi trường chưa phù hợp với Luật đất đai, Luật Bảo vệ môi trường, Nghị quyết số 43 của Quốc hội, Nghị quyết 119/NQ-CP của Chính phủ… nên các địa phương không có cơ sở áp dụng.

Về giải phóng mặt bằng mỏ vật liệu, việc thu hồi đất các khu mỏ vật liệu theo văn bản số 1711/BTNMT-KSVN ngày 17/3/2023 của Bộ Tài nguyên môi trường chưa phù hợp với Điểm đ, Khoản 3, Điều 62 Luật đất đai 2013; địa phương không thực hiện giải phóng mặt bằng mà Nhà thầu tự thỏa thuận với người dân sẽ là bài toán khó cho tiến độ thi công trước mùa mưa lũ sắp tới.

Cụ thể, tỉnh Quảng Ngãi hướng dẫn thực hiện đầy đủ trình tự, thủ tục theo quy định của Nghị định 158/2016/NĐ-CP (không thực hiện rút gọn theo cơ chế đặc thù tại Nghị quyết 133 và 60 của Chính phủ). Địa phương hỗ trợ bằng cách rút ngắn thời gian xử lý các thủ tục. Theo quy trình này phải mất 60 đến 90 ngày.

Trong khi đó, tỉnh Bình Định hướng dẫn rút ngắn thủ tục 1 phần theo văn bản 1411/BTNMT-KSBN của Bộ TNMT thực hiện các thủ tục đăng kí khai thác khoáng sản theo văn bản 3328/QĐ-UBND ngày 12/10/2022. Theo quy trình này phải mất 47 ngày.

Dự án cao tốc Quảng Ngãi - Hoài Nhơn cần tổng khối lượng đắp gồm đất và cát là 11,5 triệu m3. Điều này buộc nhà thầu phải tính đến bài toán vật tư. Nên nếu được khai thác trực tiếp các mỏ vật liệu, có sự hỗ trợ từ chính sách sẽ góp phần quan trọng trong việc tạo điều kiện thuận lợi cho nhà thầu thi công và hoàn thành dự án vượt tiến độ đề ra.

“Qua quá trình làm việc, chúng tôi nhận thấy, mặc dù hướng dẫn trình tự thủ tục khác nhau, nhưng cả tỉnh Quảng Ngãi và Bình Định đều rất cố gắng trong việc đẩy nhanh tiến độ về việc cấp mỏ cho dự án này. Hy vọng vào giữa tháng 6 sẽ có mỏ được cấp phép”, Giám đốc Ban Quản lý dự án cao tốc Quảng Ngãi - Hoài Nhơn chia sẻ.

Dự án cao tốc Quảng Ngãi - Hoài Nhơn có điểm đầu kết nối với cao tốc Tp.Đà Nẵng - Quảng Ngãi tại Km127+720, thuộc xã Nghĩa Kỳ, huyện Tư Nghĩa, và điểm cuối giao cắt với Tỉnh lộ 629, thuộc phường Bồng Sơn, thị xã Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định.

Dự án đi qua các huyện Tư Nghĩa, Nghĩa Hành, Mộ Đức, Thị xã Đức Phổ tỉnh Quảng Ngãi và thị xã Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định. Dự án được khởi công vào đầu năm 2023.

Dự án cao tốc này đi qua 2 địa phương; trong đó đoạn qua địa phận tỉnh Quảng Ngãi dài 60,3 km, qua tỉnh Bình Định dài 27,7 km. Giai đoạn 1, cao tốc Quảng Ngãi - Hoài Nhơn có quy mô 4 làn xe, vận tốc 80 km/h.