Mỗi người (đủ điều kiện) chỉ được mua nhà ở xã hội một lần

Tại cuộc họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 5 diễn ra tối 3/6, báo chí đặt câu hỏi với lãnh đạo Bộ Xây dựng về hiện tượng tại một số dự án nhà ở xã hội đang triển khai đã xuất hiện nhiều đối tượng trung gian, cò mồi lợi dụng sự khan hiếm của nhà ở xã hội để bán kiếm tiền chênh lệch, dẫn đến sự gia tăng áp lực chi phí đối với người lao động thu nhập thấp, đồng thời làm giảm sút niềm tin của họ vào chính sách nhân văn về nhà ở xã hội.

Trả lời câu hỏi trên, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh cho biết, bên cạnh việc ban hành những chính sách ưu đãi cho nhà ở xã hội, Chính phủ, Quốc hội đã ban hành các chính sách pháp luật liên quan đến việc xác định đối tượng thụ hưởng, các điều kiện, tiêu chí rõ ràng để người có thu nhập thấp được hưởng ưu đãi từ chính sách này cũng như nhằm tránh trục lợi chính sách.

Pháp luật liên quan đến chính sách nhà ở xã hội quy định rất rõ, đối tượng được mua nhà ở xã hội là người có công với cách mạng; người thu nhập thấp, hộ nghèo, cận nghèo tại khu vực đô thị; người lao động đang làm việc tại các doanh nghiệp trong và ngoài khu công nghiệp; sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ, hạ sĩ quan chuyên môn kỹ thuật, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân trong cơ quan, đơn vị thuộc công an nhân dân và quân đội nhân dân; cán bộ, công chức, viên chức theo quy định của pháp luật về cán bộ, công chức, viên chức; các đối tượng đã trả lại nhà ở công vụ; hộ gia đình, cá nhân thuộc diện bị thu hồi đất và phải giải tỏa, phá dỡ nhà ở theo quy định của pháp luật mà chưa được Nhà nước bồi thường bằng nhà ở, đất ở.

Điều kiện để được mua nhà ở xã hội: Là các đối tượng trên nhưng chưa có nhà ở hoặc có nhà ở nhưng diện tích bình quân < 10 m2/người; phải có đăng ký hộ khẩu thường trú hoặc xác nhận đăng ký tạm trú và giấy xác nhận đóng bảo hiểm xã hội từ 01 năm trở lên tại tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương nơi có dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội; không thuộc diện nộp thuế thu nhập cá nhân (tức là ≤ 11 triệu sau khi giảm trừ gia cảnh 4,4 triệu/người).

"Trong quy định về chính sách nhà ở xã hội, mỗi hộ gia đình, cá nhân chỉ được giải quyết hỗ trợ mua nhà ở xã hội một lần. Đây là điều kiện rất quan trọng", Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh nhấn mạnh.

Danh sách mua nhà ở xã hội sẽ được cập nhật lên Cổng thông tin điện tử của Sở Xây dựng và Bộ Xây dựng để các cơ quan có liên quan có thể kiểm tra, giám sát (Ảnh minh hoạ)

Lãnh đạo Bộ Xây dựng cho biết, chủ đầu tư nhà ở xã hội có trách nhiệm tiếp nhận hồ sơ, lập danh sách người dự kiến mua nhà ở xã hội gửi Sở Xây dựng.

Sở Xây dựng có trách nhiệm phối hợp với các cơ quan liên quan kiểm tra danh sách này, cập nhật lên Cổng thông tin điện tử của Sở Xây dựng và Bộ Xây dựng để các cơ quan có liên quan có thể kiểm tra, giám sát.

Sau khi xác định danh sách các đối tượng được mua sẽ tiến hành tổ chức bốc thăm để mua nhà ở xã hội.

"Như vậy có thể nói, các quy định liên quan mua bán nhà ở xã hội rất đảm bảo công khai, minh bạch và chặt chẽ, tránh trục lợi trong việc thực thi chính sách và đảm bảo đối tượng được mua là đối tượng được thụ hưởng", ông Sinh khẳng định.

Thu hồi nhà ở xã hội đã bán sai đối tượng

Về việc thời gian qua một số dự án, một số địa phương như Hà Nội, Bắc Ninh, Bắc Giang, Đà Nẵng, Đắk Lắk, theo phản ánh của báo chí, có những đối tượng trung gian cò mồi, lợi dụng sự khan hiếm của nhà ở xã hội để rao mua bán, nhằm trục lợi, Thứ trưởng Bộ Xây dựng nói rằng hành vi này là chưa đúng với các quy định pháp luật về nhà ở và nhà ở xã hội.

Thời gian qua, Bộ Xây dựng đã có nhiều văn bản yêu cầu các địa phương nơi xảy ra hiện tượng như trên có kiểm tra làm rõ các thông tin tiêu cực mà các cơ quan báo chí, truyền thông phản ánh; trên cơ sở đó có giải pháp khắc phục, chấn chỉnh và xử lý kịp thời.

"Nếu phát hiện thấy sai, phải thu hồi nhà ở xã hội đã bán không đúng đối tượng", ông Sinh nói.

Nói về giải pháp lâu dài để khắc phục tình trạng trên, Lãnh đạo Bộ Xây dựng đề nghị phải tăng cường đầu tư, phát triển nhà ở xã hội ngay sau khi Thủ tướng phê duyệt đề án 1 triệu nhà ở xã hội cho công nhân giai đoạn 2021 - 2030.

Các địa phương phải khẩn trương triển khai tốt đề án này theo đơn vị, chỉ tiêu của từng địa phương, làm sao tăng nguồn cung, đáp ứng được nhu cầu về nhà ở xã hội trong thời gian tới, giảm hiện tượng như báo chí đã nêu.

Ngoài ra, ông Sinh yêu cầu các địa phương công bố công khai các điều kiện, tiêu chuẩn, đối tượng mua nhà ở xã hội; tiếp tục tổ chức quản lý chặt chẽ, theo dõi việc mua bán nhà ở xã hội theo đúng quy định pháp luật về nhà ở và tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát xử lý vi phạm mua bán nhà ở xã hội trên địa bàn.