Ngày 20/6/2023, PBoC đã giảm lãi suất cơ bản cho khoản vay 1 năm từ 3,65%/năm xuống 3,55%/năm và giảm lãi suất cơ bản cho khoản vay 5 năm từ 4,3%/năm xuống 4,2%/năm.
Sau quyết định trên, chỉ số bất động sản đại lục Hang Seng, thước đo của các nhà phát triển bất động sản Trung Quốc niêm yết tại thị trường chứng khoán Hồng Kông giảm hơn 3%, trong khi đồng nhân dân tệ ở trong và ngoài nước tiếp tục được giao dịch ở mức thấp nhất kể từ cuối tháng 11 năm ngoái.
“Việc cắt giảm 0,1%/năm lãi suất là quá nhỏ để tạo ra sự khác biệt đối với các điều kiện tiền tệ, đặc biệt khi lãi suất trên thị trường liên ngân hàng thấp hơn lãi suất chính sách”, chuyên gia kinh tế Julian Evans-Pritchard và Zichun Huang của Capital Economics nhận xét.
Tuy nhiên, các chuyên gia trên nhận định, PBoC có xu hướng sử dụng những thay đổi về lãi suất chính sách làm công cụ báo hiệu, với các biện pháp nặng ký hơn như điều chỉnh yêu cầu dự trữ bắt buộc và hạn mức tăng trưởng tín dụng của ngân hàng. Đợt cắt giảm lãi suất mới nhất cho thấy, những công cụ này có thể sắp được triển khai.
Trong khi đó, khoảng một nửa số người tham gia cuộc thăm dò của Reuters dự đoán, lãi suất cho vay kỳ hạn 5 năm sẽ được cắt giảm sâu hơn, ít nhất là 0,15/năm.
Việc Ngân hàng Trung ương Trung Quốc cắt giảm lãi suất mới nhất diễn ra sau hai động thái nới lỏng tiền tệ chỉ 1 tuần trước đó. Cụ thể, ngày 12/6, PBoC hạ lãi suất repo 7 ngày từ 2%/năm xuống 1,9%/năm và ngày 15/6 hạ lãi suất cho vay ngắn và trung hạn từ 2,75%/năm xuống 2,65%/năm.
Thực tế, hầu hết các khoản vay hộ gia đình và doanh nghiệp ở Trung Quốc dựa trên lãi suất cho vay cơ bản kỳ hạn 1 năm của PBoC, trong khi các khoản vay thế chấp dựa theo lãi suất cho vay cơ bản kỳ hạn 5 năm.
Động thái nới lỏng tiền tệ của PBoC diễn ra sau một loạt dữ liệu kinh tế không đạt kỳ vọng. Đáng lưu ý, Trung Quốc đang mấp mé bên bờ vực giảm phát khi chỉ số giá tiêu dùng tháng 5/2023 chỉ tăng 0,2% và lạm phát lõi (không tính giá năng lượng và thực phẩm nhiều biến động) tăng 0,6% so với cùng kỳ, do nhu cầu tiêu dùng suy yếu, đồng thời các hoạt động kinh tế dần “nguội” đi.
Không ít ngân hàng đầu tư hàng đầu, bao gồm Goldman Sachs và JPMorgan gần đây đã cắt giảm ước tính tăng trưởng GDP năm 2023 của Trung Quốc và cảnh báo về những “cơn gió ngược” phía trước.
Trong một thông điệp đưa ra hôm 16/6, Hội đồng Nhà nước Trung Quốc (cơ quan điều phối chính sách giữa các bộ, ngành và PBoC) cam kết sẽ đưa ra “các biện pháp mạnh mẽ hơn” một cách kịp thời để “tăng cường động lực phát triển kinh tế, tối ưu hóa cơ cấu kinh tế và thúc đẩy sự phục hồi bền vững của nền kinh tế”.
Chuyên gia Julian Evans-Pritchard và Zichun Huang cho rằng, các tuyên bố chính sách rộng hơn, bao gồm cả nội dung từ cuộc họp của Hội đồng Nhà nước ngày 16/6 cho thấy, việc hỗ trợ tăng trưởng kinh tế đang được ưu tiên hơn các mối quan tâm khác, bao gồm cả lợi nhuận của ngân hàng.
Trung Quốc từng tự hào về sự lãnh đạo kiên định và tăng trưởng kinh tế ổn định, nhưng trong những tháng gần đây, nền kinh tế lớn thứ hai thế giới có những diễn biến bất ngờ.
Trong quý I/2023, kinh tế Trung Quốc tăng trưởng nhanh hơn dự kiến, nhờ việc nước này đột ngột thoát khỏi đại dịch Covid-19 một cách đáng ngạc nhiên. Sau đó, vào tháng 4 và tháng 5, điều ngược lại đã xảy ra, kinh tế phục hồi chậm so với kỳ vọng. Các số liệu về doanh số bán lẻ, bất động sản, đầu tư, thương mại, xuất nhập khẩu đều không như dự báo. Bên cạnh đó, tỷ lệ thất nghiệp trong giới trẻ ở thành thị đã tăng lên trên 20%, mức cao nhất kể từ khi dữ liệu được ghi nhận vào năm 2018.
Một số nhà kinh tế ước tính, GDP hiện tại của Trung Quốc có thể không tăng trưởng so với quý đầu năm 2023. Chuyên gia Ting Lu của Nomura cho biết, theo tiêu chuẩn của Trung Quốc, đây là cảnh báo nguy hiểm và điều đó sẽ được coi là “sự sụt giảm kép".