Tiêm kích Malaysia bám đuổi và quan sát máy bay vận tải quân sự của Trung Quốc ngày 31-5 - Ảnh: Không quân Malaysia
Trong tuyên bố tối 1-6, Không quân Malaysia nhấn mạnh hành vi của nhóm vận tải cơ Trung Quốc tương đương "một mối đe dọa nghiêm trọng đối với chủ quyền Malaysia và an toàn hàng không".
Trung tâm phòng không Malaysia tại Sarawak nhận thấy hoạt động đáng ngờ của nhóm máy bay lúc 11h53 trưa 31-5, theo Hãng tin Reuters.
Nhóm vận tải cơ Trung Quốc, gồm các máy bay vận tải chiến lược Ilyushin Il-76 và Xian Y-20, đã bay theo đội hình chiến thuật ở độ cao từ 7.000 đến 8.000m so với mặt nước biển. Không quân Malaysia nhấn mạnh các máy bay Trung Quốc đã không liên lạc với kiểm soát viên không lưu khu vực mặc dù đã được hướng dẫn nhiều lần.
Nhóm máy bay Trung Quốc sau đó bay vào vùng thông báo bay Kota Kinabalu và tiếp tục hướng thẳng vào vùng biển, vùng trời Malaysia với tốc độ khoảng 540km/h.
Trước tình thế này, Malaysia buộc phải điều động máy bay chiến đấu Hawk 208 để "quan sát trực quan" máy bay Trung Quốc.
Theo Reuters, hai bên chạm mặt tại một khu vực cách bờ biển bang Sarawak, đảo Borneo khoảng 60 hải lý. Nhóm máy bay Trung Quốc chỉ quay đầu sau khi máy bay chiến đấu Malaysia xuất hiện.
Báo South China Morning Post (SCMP) của Hong Kong cho biết các máy bay quân sự Trung Quốc thỉnh thoảng vẫn bay trong vùng thông báo bay Kota Kinabalu. Tuy nhiên, đây là lần đầu tiên Trung Quốc huy động số lượng lớn máy bay và bay theo đội hình chiến thuật trong khu vực.
Đường bay của 16 máy bay Trung Quốc hôm 31-5 do Malaysia cung cấp. Khu vực hoạt động các máy bay này nằm trong vùng chồng lấn đang tranh chấp giữa Malaysia và Trung Quốc - Nguồn: Không quân Malaysia
Trong một thông cáo ngày 1-6, Đại sứ quán Trung Quốc tại Kuala Lumpur cho biết các máy bay đã tiến hành bay huấn luyện định kỳ và "tuân thủ nghiêm ngặt" luật pháp quốc tế mà không vi phạm không phận của các nước khác.
"Trung Quốc và Malaysia là hai nước láng giềng thân thiện. Trung Quốc sẵn sàng tiếp tục các cuộc tham vấn hữu nghị song phương với Malaysia để cùng nhau duy trì hòa bình và ổn định trong khu vực", một phát ngôn viên của Đại sứ quán Trung Quốc nhấn mạnh.
Malaysia và Trung Quốc đang tranh chấp về các yêu sách hàng hải trên Biển Đông. Vùng đặc quyền kinh tế mà Kuala Lumpur đưa ra nằm chồng lấn với yêu sách 9 đoạn vô lý của Trung Quốc.
"Trung Quốc hoàn toàn nhận thức được những khó khăn do COVID-19 mà Malaysia đang đối mặt", chuyên gia Collin Koh (Singapore) nhận định với SCMP. Ông Koh mô tả hành vi của Trung Quốc cho thấy sự tranh thủ của Bắc Kinh khi nước khác gặp khó.
Máy bay vận tải Xian Y-20 của quân đội Trung Quốc - Ảnh chụp màn hình
Tàu sân bay Mỹ vắng bóng tại châu Á TTO - Hải quân Mỹ sẽ đối mặt với sự thiếu hụt lực lượng lớn trong vài tháng tới, khi tàu sân bay USS Ronald Reagan được điều động tham gia hỗ trợ quá trình Mỹ rút quân khỏi Afghanistan.