Ngày 1-6 (giờ địa phương), trang Twitter chính thức của Ngoại trưởng Malaysia - ông Hishammuddin Hussein đăng tải tuyên bố khẳng định ông đang chuẩn bị triệu tập Đại sứ Trung Quốc tại Malaysia Ouyang Yujing để phản đối việc nhiều máy bay quân sự Trung Quốc áp sát không phận nước này gần đây.
"Lập trường của Malaysia rất rõ ràng. Chúng tôi luôn nỗ lực duy trì quan hệ ngoại giao thân thiện với mọi quốc gia trên thế giới nhưng điều đó không đồng nghĩa với việc chúng tôi sẵn sàng đánh đổi cả an ninh quốc gia. Malaysia tiếp tục kiên định bảo vệ danh dự và chủ quyền của mình" - tuyên bố nhấn mạnh, theo tờ South China Morning Post.
Hiện Đại sứ quán Trung Quốc tại Malaysia chưa đưa ra phản hồi chính thức nào.
South China Morning Post cho hay vụ việc mà ông Hussein nhắc tới xảy ra hồi ngày 31-5; không quân Malaysia phát hiện một nhóm 16 máy bay Trung Quốc, đa số là thuộc hai dòng máy bay vận tải quân sự là Xian Y-20 và Ilyushin Il-76, bay theo đội hình chiến thuật và tiến sát bờ biển Borneo, bang Sarawak phía đông Malaysia trong phạm vi 60 hải lý.
Máy bay vận tải quân sự Xian Y-20 của Trung Quốc trong một đợt bay diễn tập ở căn cứ không quân tại TP Đại Đồng, tỉnh Sơn Tây hồi tháng 9-2018. Ảnh: TÂN HOA XÃ
Dù bộ phận không lưu Sarawak liên tục phát thông báo yêu cầu nhóm máy bay Trung Quốc khai báo thông tin nhưng nhận được tín hiệu phản hồi nào.
Không quân Malaysia phản ứng, điều một loạt tiêm kích Hawk 208 từ căn cứ ở vùng Lubuan gần đó để theo dõi máy bay Trung Quốc. Lúc này, nhóm máy bay Trung Quốc mới chịu rút khỏi khu vực.
Thông tin đáng chú ý khác là vùng biển ngoài khơi bang Sarawak và một bang khác là Sabah đều bị Trung Quốc ngang nhiên tuyên bố chủ quyền - nằm trong phạm vi yêu cách đường chín đoạn đã bị Toà Trọng tài thường trực (PCA) bác bỏ.
Không quân Malaysia sau đó ra tuyên bố cảnh báo sự xuất hiện của các máy bay Trung Quốc "đe dọa nghiêm trọng đến chủ quyền quốc gia Malaysia" và làm ảnh hưởng đến an toàn hàng không do mật độ giao thông đường không ở khu vực này tương đối đông đúc.
Đáp trả, một phát ngôn viên của Đại sứ quán Trung Quốc tại Malaysia tổ chức họp báo và nhấn mạnh các máy bay nói trên chỉ đang tiến hành các hoạt động bay huấn luyện định kỳ và "tuân thủ nghiêm ngặt" luật pháp quốc tế, không xâm phạm không phận của các nước khác.
"Trung Quốc và Malaysia là hai nước láng giềng thân thiện. Trung Quốc sẵn sàng tiếp tục các cuộc tham vấn hữu nghị song phương với Malaysia để cùng nhau duy trì hòa bình và ổn định trong khu vực" - người này nêu rõ. 