Động thái này diễn ra khi Chính phủ đang tích cực khuyến khích người dân tiêm chủng vaccine Covid-19.

Từ cuối tháng 4, các khu công nghiệp trọng điểm, tập trung nhiều lao động ở hai tỉnh phía Bắc là Bắc Giang và Bắc Ninh đã được đẩy mạnh nhận thức để ứng phó với biến thể có khả năng lây lan cao của Covid-19. Trước tình hình bùng phát dịch bệnh tại các nhà máy, ngày 29/5, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã họp trực tuyến khẩn với các cơ quan chức năng trên toàn quốc, kêu gọi người Việt Nam thực hiện tinh thần "chống dịch như chống giặc".

Quỹ vaccine phòng chống Covid-19, chính thức ra mắt vào 5/6/2021, đóng vai trò tài trợ cho hoạt động tiêm chủng, được coi là vũ khí quan trọng trong cuộc chiến chống đại dịch và bảo vệ chuỗi cung ứng sản xuất, vốn là ngành kinh tế mũi nhọn của đất nước.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã có bài phát biểu quan trọng kêu gọi đồng bào chiến sĩ cả nước, Việt kiều ở nước ngoài chung sức đồng lòng với Chính phủ góp sức, góp tiền cho Quỹ vaccine để có vaccine sớm nhất..

Dưới đây là 5 điều cần biết về Quỹ vaccine này.

Quy mô và vai trò của Quỹ vaccine là gì?

Quỹ đặt mục tiêu đảm bảo đủ liều để tiêm chủng cho 100 triệu dân số trên cả nước và đạt được miễn dịch cho cộng đồng vào cuối năm 2021. Bộ Y tế cho biết cần khoảng 150 triệu liều vaccine COVID-19, trị giá 25,2 nghìn tỷ VND (1,1 tỷ USD), cho khoảng 75 triệu dân để nhằm đạt được miễn dịch cộng đồng.

Với nhu cầu cần nhanh chóng huy động để chi trả cho cho đợt tiêm chủng quy mô lớn, Việt Nam tiên phong khởi động mô hình quỹ vaccine đầu tiên. Số tiền huy động được sẽ được dùng để mua vaccine từ nước ngoài cùng với phát triển sản xuất vaccine trong nước.

Các trường hợp mắc Covid-19 liên tục tăng cao ở Việt Nam. Ngày 4/6, Việt Nam ghi nhận 224 ca bệnh mới trên toàn quốc, với 141 trường hợp ở Bắc Giang và 47 trường hợp ở Bắc Ninh. Cả nước ghi nhận 5.174 trường hợp kể từ ngày 27/4 khi làn sóng dịch bệnh đang diễn biến căng thẳng.

Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long vào ngày 29/5 cho biết Việt Nam đã phát hiện "một biến thể Covid-19 mới" kết hợp các đặc điểm của hai biến thể hiện có lần đầu tiên được tìm thấy ở Ấn Độ và Công viên Kidong của Anh. Đại diện WHO tại Việt Nam nói với Nikkei Asia rằng biến thể mà Việt Nam phát hiện có nhiều điểm tương đồng với biến thể Ấn Độ.

Đâu là chiến lược của Quỹ vaccine này?

Chính phủ dự kiến ​​phân bổ 16 nghìn tỷ VND cho chương trình tiêm chủng. "Ngoài ngân sách nhà nước, cần huy động thêm nguồn lực từ sự đóng góp tự nguyện của các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước, cùng với nhà nước tham gia", ông Võ Thành Hưng, Vụ trưởng Vụ Ngân sách Nhà nước Bộ Tài chính cho biết.

Để thu hút thêm các khoản tài trợ từ mảng tư nhân, quỹ sẽ áp dụng "cơ chế quản lý công khai và minh bạch". Dẫn lời Vụ trưởng Võ Thành Hưng, "Tất cả đều dựa trên tinh thần tự nguyện của các tổ chức, cá nhân. Mọi sự chung tay góp sức, dù là nhỏ nhất, chúng tôi sẽ trân trọng và quản lý một cách công khai, minh bạch", ông nói thêm. Ông Hưng cũng cho biết các khoản đóng góp của các công ty cho quỹ có thể được tính vào chi phí được trừ khi tính thu nhập chịu thuế.

Việt Nam đang kêu gọi mọi người trên cả nước nỗ lực tham gia tài trợ. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã phát động chiến dịch "vaccine cho người lao động", kêu gọi 63 thành viên cấp tỉnh và thành phố đóng góp cho quỹ.

Cộng đồng doanh nghiệp có sẵn sàng tài trợ cho quỹ vaccine?

Ngày 5/6, Bộ Tài chính đã công bố danh sách các nhà tài trợ chính - các công ty, tổ chức và cá nhân. Danh sách các nhà tài trợ lớn được công bố, chỉ bao gồm các nhà tài trợ từ 5 triệu VND trở lên, với tổng số tiền quyên góp là 251,2 tỷ VND. Vinamilk, nhà sản xuất sữa lớn nhất cả nước và tập thể cán bộ nhân viên FPT Telecom nằm trong danh sách các nhà tài trợ nêu trên. Trong số các công ty nước ngoài, Hanwha Life Insurance và Daewoo của Hàn Quốc, cùng với Tokio Marine của Nhật Bản và công ty bảo hiểm Cathay Life của Đài Loan cũng nằm trong danh sách.

Ngoài danh sách này, Vingroup, HDBank, Vietcombank, Vietinbank, Agribank và TP Bank đã công khai bày tỏ thiện chí sẵn sàng đóng góp vào quỹ.

Các doanh nghiệp châu Âu cũng thể hiện mong muốn đóng góp. Ông Alain Cany, Chủ tịch Phòng Thương mại Châu Âu cho biết: "Đây là một động thái rất tích cực, không chỉ cho doanh nghiệp châu Âu mà cho cả Việt Nam", và hoan nghênh quyết định thành lập quỹ của Chính phủ.

Phòng Thương mại Châu Âu đề xuất cho phép các doanh nghiệp nước ngoài chủ động chi phí và tiến hành tiêm chủng cho nhân viên. Theo một cuộc khảo sát gần đây được thực hiện bởi nhóm doanh nghiệp, 79% thành viên tán thành phương án các doanh nghiệp tự túc tiêm chủng cho lực lượng lao động của họ.

Mary Tarnowka, Giám đốc điều hành Hiệp hội thương mại Hoa Kỳ tại Việt Nam, bày tỏ sẵn sàng hỗ trợ chi phí tiêm chủng cho nhân viên và cho biết thêm: "Bất kỳ đóng góp nào từ khu vực tư nhân trong việc mua sắm vaccine đều phải được kết hợp và tuân thủ với Chính phủ, nhằm tránh sự cạnh tranh giữa khu vực tư nhân và chính phủ trong khi nguồn lực khan hiếm".

Hà Nội cần bao nhiêu liều để đảm bảo nhu cầu vaccine?

Hà Nội cho biết sẽ đạt được 120 triệu liều trong năm nay, thiếu 30 triệu liều so với mục tiêu tiêm chủng cho 75% dân số, bao gồm 30 triệu liều từ AstraZeneca và 20 triệu liều vaccine Sputnik V của Nga. Hà Nội cho biết đang đàm phán để mua 5 triệu liều từ Moderna, cũng như 31 triệu từ Pfizer.

Việt Nam sẽ nhận được 38,9 triệu liều miễn phí từ chương trình COVAX. Chính phủ cũng đã đăng ký với COVAX để mua thêm 10 triệu liều theo cơ chế chia sẻ chi phí.

Ngày 4/6, truyền thông đưa tin Bộ Y tế đã cho phép sử dụng vắc-xin Covid-19 từ Sinopharm của Trung Quốc trong trường hợp khẩn cấp, thể hiện nhu cầu cấp thiết của Hà Nội trong việc khai thác tất cả các nguồn vaccine sẵn có.

Cùng ngày, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã tổ chức một cuộc họp qua điện thoại với người đồng cấp Trung Quốc, Lý Khắc Cường. Hai nhà lãnh đạo nhất trí tăng cường hợp tác và hỗ trợ Việt Nam trong cuộc chiến chống lại Covid-19, theo Cổng thông tin điện tử của Chính phủ.

Những thách thức phải đối mặt là gì?

Động lực tiêm chủng quy mô rộng của Việt Nam diễn ra trong bối cảnh toàn cầu đang khan hiếm vaccine. "Mục tiêu là tạo miễn dịch cộng đồng vào năm 2021, tuy nhiên nhu cầu vaccine ở các nước lại rất lớn", Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long nhìn nhận trong cuộc họp trực tuyến khẩn cấp.

"Cuộc khủng hoảng thiếu hụt đã xảy ra vào tháng 3 và tháng 4, chủ yếu do dịch bùng phát ở Ấn Độ. Ấn Độ là nhà sản xuất chính của vaccine Covid-19 nhưng đã phải ngừng xuất khẩu vaccine này.

Việt Nam đã tương đối thành công trong việc ngăn chặn đại dịch trong các làn sóng dịch Covid-19 trước đây, Việt Nam đã thực hiện các biện pháp ngăn chặn nghiêm ngặt, bao gồm kiểm tra, truy tìm tiếp xúc và cách ly.

Chia sẻ với Nikkei, Cany từ EuroCharm cho biết: "Việt Nam là một trong những chính phủ dẫn đầu thế giới trong việc ngăn chặn sự lây lan của Covid-19. Thách thức hiện nay là kết hợp thành công đó với một chương trình tiêm chủng toàn diện và quy mô lớn".

Hằng Lê