Dưới góc nhìn tôn giáo, nhiều người luôn tin rằng trừ tà là nghi lễ và là cách thức để họ chống lại sức mạnh của quỷ dữ. Vì vậy, trong các bộ phim kinh dị, nghi lễ này thường xuyên được các nhà làm phim quan tâm khai thác, nhằm đem đến bầu không khí ly kỳ, rùng rợn cho tác phẩm.
Những bộ phim như The Rite (2011), The Conjuring (2013), Deliver Us from Evil (2014),... không chỉ khiến khán giả kinh sợ vì yếu tố ma quỷ mà còn cung cấp những cách thức trừ tà khiến người xem phải rùng mình.
Dựa trên những câu chuyện trừ tà có thật
Đánh trúng tâm lý tò mò của khán giả, dòng phim kinh dị với chủ đề về trừ tà thường được khai thác dựa trên những câu chuyện có thật nhằm tăng tính chân thực và độ hấp dẫn cho người xem.
Điển hình như bộ phim The Devil Inside (2012) do đạo diễn Matthew Peterman và biên kịch Brent Bell cùng hợp tác xây dựng ý tưởng, ngay sau khi họ đọc bài báo về một ngôi trường thực hành trừ tà do Vatican xây dựng.
Phim kể về chuyến hành trình ma quái của một người phụ nữ ở Ý. Cô tìm về những ký ức tuổi thơ cách đây 20 năm để đưa sự thật ra ánh sáng, nhằm minh oan cho người mẹ từng bị kết tội ám sát ba người trong một lễ trừ tà.
Nhờ yếu tố "dựa trên câu chuyện có thật", dù là bộ phim kinh phí thấp, The Devil Inside gặt hái thành công bất ngờ khi thu về tới 53 triệu USD.
Hay bộ phim nổi tiếng của đạo diễn James Wan - The Conjuring (2013), dựa trên câu chuyện có thật về vợ chồng nhà ngoại cảm nổi tiếng Ed và Lorraine Warren khi họ điều tra trường hợp gia đình nhà Perron.
Vào năm 1971, Roger và Carolyn Perron chuyển vào sống trong nông trại thời thuộc địa ở vùng Harrisville, R.I với 5 cô con gái. Tại đây, họ trải qua những sự kiện kinh hoàng, đầy ám ảnh đến từ những thế lực tâm linh.
Trong suốt 9 năm sinh sống, họ gặp nhiều linh hồn khác nhau với vẻ ngoài ghê gớm và thối rữa. Vì thế, họ đã mời gia đình Warren tới điều tra các hiện tượng kỳ bí này với hy vọng chấm dứt những cơn ám ảnh mãi mãi.
Yếu tố dựa trên câu chuyện thực tế giúp The Conjuring trở nên gần gũi, đáng tin, không rơi vào việc sắp đặt quá đà. Những nghi thức trừ tà hay những hiện tượng kỳ bí hoàn toàn có thật, mang đến bầu không khí sợ hãi bao trùm.
The Conjuring với kinh phí chỉ khoảng 20 triệu USD bất ngờ thu về 318 triệu USD trên toàn cầu. Phim cũng lập kỷ lục là một trong những phim kinh dị có doanh thu cao nhất mọi thời đại, được giới phê bình lẫn khán giả đánh giá cao.
Tận dụng triệt để những nỗi sợ hãi đời thường
Thành công của The Conjuring còn đến từ việc đạo diễn James Wan đã "hù dọa" khán giả bằng cách tận dụng triệt để những nỗi sợ hãi đời thường nhất.
Những ngôi nhà, phục trang của nhân vật, đạo cụ đều mang một màu xám của ma quỷ, tạo cảm giác bất an cho người xem khi theo dõi hành trình của các nhân vật.
Hình ảnh búp bê - vốn là một đồ chơi phổ biến với các bé gái - nay trở thành cơn ác mộng đáng sợ lúc nửa đêm. Trò chơi ú tim gắn bó với tuổi thơ của hàng triệu đứa trẻ trên thế giới, được sử dụng để tăng tính ma quái.
Yếu tố đời thường còn được thể hiện ở chỗ cô con gái út trong phim là April có một người bạn tưởng tượng, nhưng đáng sợ là người bạn này chỉ có thể nhìn thấy qua tấm gương của chiếc hộp nhạc cũ kỹ.
Một bộ phim khác cũng làm tốt việc sử dụng những yếu tố đời thường là Deliver Us from Evil (2014).
Phim xoay quanh một nhân viên Sở Cảnh sát New York là Ralph Sarchie đang loay hoay tìm cách phá giải chuỗi tội ác xảy ra.
Sau nhiều biến cố, Ralph đành phải kết hợp với một linh mục bí ẩn, học hỏi các nghi thức trừ tà để chiến đấu chống lại thế lực bí ẩn khủng bố thành phố.
Phim được đầu tư kỹ phần nhìn, với bối cảnh, trang phục, đạo cụ đều mang một màu xám của ma quỷ và tạo cảm giác ám ảnh mạnh mẽ cho người xem.
Là phiên bản điện ảnh từ những cuốn băng tài liệu được ghi lại bởi sĩ quan Ralph Sharchie về những vụ án nổi tiếng rùng rợn, kinh dị và ám ảnh nhất của thành phố New York, nên phim đậm tính chân thực, đánh động vào những nỗi sợ hãi nguyên thủy của con người về cái chết kề cận và sự lo lắng không được bảo vệ an toàn.
Mới đây, ngày 30-6, phim kinh dị Ma sơ trục quỷ (tựa gốc: La Exorcista) khai thác chủ đề trừ tà được khởi chiếu tại Việt Nam. Đây là phim kinh dị đậm chất Mexico của đạo diễn người Mexico gốc Tây Ban Nha Adrián García Bogliano.
Phim kể về hành trình đối đầu quỷ dữ của ma sơ trẻ Ofelia (María Evoli thủ vai), với sự giúp đỡ của Cha Victor (Julio Bracho) và người đàn ông lương thiện Fabian (Ramón Medína).
Đạo diễn Adrián chia sẻ cảm hứng cho bộ phim đến từ cuộc sống của anh ở Mỹ Latin. "Rất nhiều lễ trừ tà được thực hiện ở đây. Với chúng tôi, đó không phải là câu chuyện hư cấu bịa đặt, mà là thứ đã nằm trong DNA. Đó là lý do mọi người thích xem những câu chuyện thế này ở Mexico" - anh nói.
Phim làm tốt trong việc giữ được bầu không khí ám ảnh, kỳ quái xuyên suốt. Đạo diễn García Bogliano xử lý nhịp phim nhanh gọn, từng nút thắt hé mở nối tiếp nhau, kết hợp thêm yếu tố hành động khiến cuộc săn lùng quỷ dữ càng về sau càng trở nên lôi cuốn.
Nữ chính Ofelia được xây dựng là một phụ nữ mạnh mẽ, đầy quyết liệt, sẵn sàng vượt mọi định kiến giáo hội để giúp đỡ và cứu rỗi những người vô tội.
Tuy nhiên, phim giải quyết xung đột chính giữa ma sơ và ác quỷ chưa trọn vẹn, đồng thời phần kết phim có thể khiến nhiều khán giả thấy hụt hẫng.
Đảm nhận vai chính trong dự án phim kinh dị mở hàng năm 2023 - Vong nhi, Lê Phương giới thiệu đây là tác phẩm đầy màu sắc giải trí, đậm dấu ấn giáo dục, trọn vẹn tính nhân văn gây tò mò không ít.