Đối đầu trực diện với Tesla là điều các hãng xe truyền thống vẫn né tránh tại Mỹ. Tesla đang giảm giá xe điện để tăng trưởng nhanh, trong bối cảnh xe xăng vẫn có lời. Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng cả hai sẽ không thể cùng tăng trưởng mãi. Vấn đề chỉ là thời gian mà thôi.

Cuối tuần trước, Tesla thông báo bán được hơn 466.000 xe trong quý II. Đây là mức kỷ lục, cao hơn tới 24.000 xe so với dự báo của các nhà phân tích trong khảo sát của FactSet. Cổ phiếu hãng này tăng gần 7% ngay phiên đầu tuần và đi ngang vài phiên qua, cho thấy nhà đầu tư nhận định chiến lược giảm giá của Elon Musk đầu năm nay đã có tác dụng.

Tuy nhiên, đằng sau con số kỷ lục đó là thực tế không quá lạc quan: sản lượng của Tesla đã vượt số xe bán ra 5 quý liên tiếp. Điều này đồng nghĩa tồn kho của họ vẫn tiếp tục tăng dù doanh số đã cải thiện. Việc này khiến Tesla phải tìm thêm cách để kích cầu. Ví dụ, tháng trước, xe Model 3 đặt hàng trong quý II sẽ được sạc 3 tháng miễn phí.

Việc kích cầu có thể khiến biên lợi nhuận của Tesla tiếp tục giảm nửa cuối năm nay. Biên lợi nhuận quý II sẽ được công bố cuối tháng này.

Tesla đã đạt lợi nhuận cao trong đại dịch. Nhưng năm nay, Musk chuyển trọng tâm sang mục tiêu ban đầu của công ty, là tăng trưởng nhanh nhất có thể, bất chấp lợi nhuận năm nay có thể giảm.

Đây không phải là điều nhà đầu tư nào cũng ủng hộ. Tuy nhiên, giá cổ phiếu Tesla đã tăng hơn gấp đôi từ đầu năm. Cổ đông Tesla cũng nổi tiếng là ít quan tâm đến lợi nhuận ngắn hạn.

Việc cổ phiếu tăng năm nay phản ánh sự bật lại sau thời gian đi xuống, cũng như sự quan tâm của nhà đầu tư với nhóm cổ phiếu tăng trưởng. Nhưng dù lý do là gì, đà tăng gần đây của cổ phiếu Tesla cũng bật đèn xanh cho Musk tiếp tục chiến lược hạ giá và tăng trưởng nhanh.

Đây là thách thức với các hãng xe muốn cạnh tranh trên thị trường xe điện Mỹ - nơi Tesla thống trị với thị phần hơn 60% năm ngoái. Các hãng khác không thể ra giá quá cách biệt so với Tesla, dù chi phí sản xuất của họ cao hơn nhiều. Nạn nhân dễ thấy nhất là Mustang Mach-E của Ford. Mảng xe điện của Ford đã lỗ 700 triệu USD chỉ trong quý I.

Tuy nhiên, thị trường xe hơi nói chung vẫn chưa chịu nhiều tác động. Giá bán xe xăng vẫn duy trì ở mức cao dù sản xuất đã phục hồi sau giai đoạn thiếu chip. Hãng dữ liệu J.D. Power cuối tháng trước cho biết tính trung bình, giá xe mới bán ra tại Mỹ trong tháng 6 là gần 46.000 USD, tương đương cùng kỳ năm ngoái.

Doanh số bán xe tại Mỹ cũng đang phục hồi mạnh hơn dự báo. Cox Automotive – một hãng dữ liệu khác – tuần trước nâng dự báo doanh số bán xe tại Mỹ năm nay lên 15 triệu chiếc, tăng 8% so với năm ngoái.

Cuộc chiến giá xe điện của Tesla chưa lan rộng, do đây chỉ là thị trường ngách tại Mỹ, chiếm 7% doanh số năm ngoái. Detroit – thủ phủ xe hơi Mỹ - vẫn đứng vững vì sản xuất được những loại xe cỡ lớn khó điện khí hóa hơn. Ford gần đây tăng giá với xe bán tải điện F-150 Lightning, trong khi giảm giá xe Mustang Mach-E – loại cạnh tranh trực tiếp với Model Y của Tesla.

Nhưng tại Trung Quốc - thị trường xe điện bão hòa hơn Mỹ, với xe lai điện xăng đóng góp 27% doanh số năm 2022, bức tranh lại rất khác. Việc Tesla liên tục hạ giá xe đã châm ngòi cho cuộc chiến khốc liệt nhằm giữ thị phần ở đây.

NIO - hãng xe điện Trung Quốc được gọi là "sát thủ Tesla" – đã trở thành nạn nhân của cuộc chiến giá này. Doanh số bán hàng của NIO đã lao dốc vài tháng qua, khiến hãng phải giảm giá, giảm đầu tư và tiêu tốn nhiều tiền mặt hơn.

Thị trường Mỹ phải mất một thời gian nữa mới bão hòa. Xe điện cũng đang có cơ hội thuận lợi để trở nên phổ biến hơn. Sự chênh lệch về giá với xe xăng đang thu hẹp lại. Hệ thống sạc – vốn khiến nhiều người dùng chần chừ - cũng đang dần thống nhất, khi các hãng dùng trạm sạc Tesla. Nhiều mẫu xe điện mới sắp ra mắt, kể cả từ các hãng xe truyền thống.

Đến nay, tác động mà Tesla gây ra với ngành xe hơi nói chung chủ yếu là về phân bổ vốn. Các hãng xe đã đổ hàng chục tỷ USD vào sản phẩm mới và sản xuất. Việc xe điện ăn mòn lợi nhuận xe xăng vẫn chưa diễn ra, nhưng viễn cảnh này đang đến rất gần.

Hà Thu (theo WSJ)