Ông Emin Turan, Chủ tịch Pharma Group trao đổi với Báo Đầu tư về tầm quan trọng của Nghị quyết số 29-NQ/TW về tiếp tục đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 đối với tương lai bền vững của ngành.

Ngành y dược Việt Nam đã chứng kiến nhiều cải thiện đáng kể trong những năm qua, góp phần tăng khả năng tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe cho người dân. Pharma Group đã đồng hành với ngành trong hành trình này như thế nào, thưa ông?

Pharma Group đại diện cho tiếng nói của ngành dược phẩm phát minh tại Việt Nam, với 22 công ty thành viên, cùng chia sẻ mục tiêu nhằm đảm bảo khả năng tiếp cận nhanh chóng, bền vững với các loại thuốc phát minh chất lượng cao và an toàn cho người bệnh.

Nhiệm vụ cốt lõi của ngành dược phẩm phát minh là thúc đẩy giới hạn của kiến thức khoa học trở thành các loại thuốc và vắc-xin tiên tiến mang lại lợi ích cho mọi người trên khắp thế giới. Trong 5 năm qua, số lượng các hoạt chất, sinh phẩm mới được đưa ra tại thị trường châu Âu, Hoa Kỳ, Nhật Bản lần lượt là 72, 159 và 41.

Là những đơn vị dẫn đầu trong việc nghiên cứu và phát triển (R&D) các giải pháp chăm sóc sức khỏe mới trên toàn cầu, các công ty thành viên của Pharma Group đã nỗ lực mang đến cho người dân Việt Nam những loại thuốc tiên tiến nhất một cách nhanh chóng. Đặc biệt, đại dịch Covid-19 càng cho thấy rõ tầm quan trọng của phát minh và tiếp cận thuốc hơn bao giờ hết.

Pharma Group, với hơn 25 năm kinh nghiệm hợp tác trong lĩnh vực y tế ở Việt Nam, luôn nỗ lực không ngừng nhằm hỗ trợ Chính phủ giải quyết các thách thức về y tế ở hiện tại và tương lai. Đặc biệt, giai đoạn 2023 - 2024 được xem là thời điểm cực kỳ quan trọng khi các dự thảo luật như Luật Dược, Luật Bảo hiểm y tế cùng nhiều chính sách được sửa đổi, bổ sung và kỳ vọng thông qua sẽ tạo nên bức tranh y tế có nhiều đổi mới trong thập kỷ tiếp theo.

Chúng tôi đã, đang và sẽ tiếp tục tập trung phối hợp cùng các bộ, ban, ngành, bên liên quan để đưa ra các giải pháp giúp đẩy nhanh tốc độ tiếp cận thuốc mới phát minh; cải thiện khả năng tiếp cận thuốc mới cho người bệnh; ngăn chặn nguy cơ thiếu thuốc; tăng cường hệ thống quản lý y tế; hướng đến cơ chế tài chính y tế bền vững và kiến tạo môi trường thuận lợi, hấp dẫn cho các công ty dược hoạt động và đầu tư tại Việt Nam.

Chúng tôi cam kết tiếp tục đồng hành, đóng góp và đưa ra những giải pháp hỗ trợ Chính phủ trong việc thực hiện các mục tiêu được đề ra tại Nghị quyết số 20/NQ-TW về tăng cường công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới; Nghị quyết số 29/NQ-TW, ngày 17/11/2022, Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tiếp tục đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, với định hướng lấy người bệnh làm trọng tâm, dựa trên cơ sở khoa học, thực tiễn.

Ông Emin Turan, Chủ tịch Pharma Group.

Theo ông, để mở rộng dư địa phát triển, ngành y dược cần tập trung vào những yếu tố nào?

Thứ nhất, sự phát triển bền vững của một quốc gia cần dựa vào nền tảng khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo. So với các ngành khác, dược phẩm phát minh là ngành có sự đầu tư mạnh mẽ nhất vào đổi mới sáng tạo. Trong 1 thập kỷ qua, ngành dược phẩm phát minh đã đầu tư hơn 1.000 tỷ USD vào R&D. Các công ty thành viên của Pharma Group cũng đều phải đầu tư ít nhất 10% doanh số toàn cầu của mình vào R&D. Các khoản đầu tư này không chỉ giới hạn trong lĩnh vực y tế, mà có giá trị lan tỏa rộng khắp sang các ngành nghề khác, mang lại những lợi ích kinh tế - xã hội to lớn thông qua việc tăng cường năng lực đổi mới sáng tạo quốc gia.

Thứ hai, một môi trường bền vững cho cả việc tiếp cận thuốc của bệnh nhân và hoạt động của doanh nghiệp đóng vai trò rất quan trọng trong việc phát triển ngành y dược. Bởi vì, điều này sẽ khuyến khích cải thiện y tế công, thúc đẩy tăng trưởng cho ngành dược phẩm nhờ vào việc thu hút đầu tư từ khối doanh nghiệp trong nước và nước ngoài. Như vậy, việc triển khai chiến lược, kế hoạch thực thi và các chính sách, ưu đãi cần có sự chung tay của nhiều bên và sự phối hợp chặt chẽ từ các bộ, ban, ngành liên quan cùng hợp tác công - tư, Chính phủ nắm giữ vai trò điều phối trung tâm, nhằm đảm bảo mục tiêu đề ra.

Chúng ta có thể tham khảo kinh nghiệm từ sự phát triển của Singapore. Mặc dù không có lợi thế về diện tích và dân số, nhưng Sinpapore vẫn thành công trong việc xây dựng vị thế trung tâm sản xuất dược phẩm, nghiên cứu và phát minh trong 2 thập kỷ qua. Thành công to lớn này chủ yếu nhờ vào việc Chính phủ Singapore đã đề ra chiến lược phát triển khoa học y sinh (BMS) và ưu tiên ngành dược phẩm ở cấp quốc gia từ những năm 2000. Đến năm 2021, sản lượng dược phẩm của Singapore đã đạt 13,5 tỷ USD, với tốc độ tăng trưởng kép 7,8%, trong khi năm 2000 mới đạt 2,8 tỷ USD.

Nghị quyết số 29-NQ/TW về tiếp tục đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 trở thành kim chỉ nam cho các ngành, trong đó có y tế. Ông đánh giá thế nào về tầm quan trọng của chương trình hành động thực hiện Nghị quyết đối với sự phát triển bền vững của ngành y dược trong tương lai?

Pharma Group rất phấn khởi và ủng hộ mục tiêu phát triển ngành công nghiệp sinh học trở thành ngành mũi nhọn, được đề ra tại Nghị quyết số 29/NQ-TW, để thúc đẩy phát triển công nghệ, phát minh. Chúng tôi rất kỳ vọng, Chương trình hành động quốc gia nhằm triển khai Nghị quyết sẽ đề ra những giải pháp đột phá và mang lại kết quả to lớn.

Để triển khai thực hiện và đạt được các mục tiêu đặt ra trong Nghị quyết số 29/NQ-TW nhằm tạo ra những đột phá trong việc phát triển ngành dược, theo chúng tôi, cần có cách tiếp cận mới, xác định rõ các ưu tiên về chính sách. Điều đó không chỉ thúc đẩy sự phát triển của ngành dược và lĩnh vực phát minh, mà đồng thời còn tạo giá trị lan tỏa và động lực phát triển cho các ngành khác

Dựa trên thế mạnh và kinh nghiệm của ngành dược phẩm phát minh, chúng tôi đề xuất, chương trình thực hiện Nghị quyết cần tập trung cải cách thể chế, xây dựng mục tiêu cụ thể là rút ngắn thời gian tiếp cận thuốc mới của người dân, cũng như đưa ra cơ chế tài chính y tế linh hoạt, đảm bảo hài hòa lợi ích của các bên. Đồng thời, việc phát triển ngành phải dựa trên nền tảng khoa học, với lộ trình kiến tạo một hệ sinh thái phát triển lành mạnh dựa trên cạnh tranh, đổi mới sáng tạo, hội nhập sâu rộng nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của ngành dược Việt Nam trong khu vực và trên thế giới.

Pharma Group tự hào là đơn vị tiên phong tổ chức Diễn đàn Đổi mới, sáng tạo trong lĩnh vực y tế (Healthcare Innovation Forum). Đây là một sự kiện thường niên, nơi các chuyên gia, bên liên quan và ngành cùng ngồi lại trao đổi về vai trò của công nghệ trong việc xây dựng hệ thống y tế vững mạnh cũng như tiềm năng áp dụng các phát minh, công nghệ mới nhằm nâng tầm y tế Việt Nam.

Tiếp nối thành công của Diễn đàn lần đầu tiên tổ chức vào năm 2022, năm nay, Diễn đàn sẽ được tổ chức vào ngày 18/10, với sự tham dự của hơn 200 khách mời đến từ các cơ quan Chính phủ, bộ, ban, ngành, đại sứ quán, trường đại học, các nhà khoa học trong nước và quốc tế, các bác sỹ, các start-up và các công ty hàng đầu trong ngành.

Diễn đàn năm nay được kỳ vọng tiếp tục có những cuộc thảo luận giá trị, từ đó góp phần hiện thực hóa tầm nhìn của Việt Nam đối với ngành y dược thông qua nhiều khía cạnh như: tăng cường năng lực R&D dược phẩm, tăng tốc độ tiếp cận thuốc cho người bệnh, nâng tầm hệ thống y tế dựa trên tiềm lực nội tại và vận dụng kinh nghiệm quốc tế phù hợp.