Khi những cơn gió Tây Nam khốc liệt bắt đầu xuất hiện cũng là lúc báo hiệu mùa của những trái ươi bay.

Mùa trái ươi bay ở Quảng Nam quê tôi thường vào giữa tháng 5 đến đầu tháng 6 âm lịch. Khác với những loại cây khác, cây ươi phải trên 20 năm mới cho nhiều trái và 4 năm mới cho trái một lần.

Năm nay cũng không ngoại lệ, những trái ươi đã bắt đầu chín rộ trên những tán cây tại các cánh rừng lâu năm...

Trái ươi có màu vàng nâu, thân dính vào lá, vỏ quả mỏng, khi ngâm nước thì nở to hơn nhiều lần. Mỗi trái ươi đầu có một cái đài. Khi đến kỳ, chúng không rơi thẳng xuống gốc mà nhờ cái đài xoay vòng vòng và bay theo những trận gió nóng mạnh giữa trưa hè oi ả trên những cánh rừng. Cứ thế, rừng ươi cũng được nhân lên.

Mỗi trái ươi đều có đài, khi rụng từ trên cây xuống có thể bay cả 100 mét. Ảnh: Internet

Ươi bay ngoài được xem là loại quả giúp giải nhiệt, còn tốt cho những người bị ho, viêm họng mãn tính, viêm đường tiết niệu, nhuận tràng, trị chảy máu cam... nên có giá trị kinh tế cao. Do vậy, những năm trước đây, không chờ trái rụng xuống để thu hoạch, nhiều người đã bất chấp chặt hạ cây ươi để lấy trái. Không ít người đang lượm trái khô ở  khu vực gần đó đã bị thân ươi to ngã đè lên, mất mạng oan uổng.

Để giải quyết tình trạng chặt phá bừa bãi cây ươi, chính quyền các địa phương ở Quảng Nam đã thực hiện các chính sách để ngăn chặn tình trạng này.

Những quả ươi sau khi hái lượm về được phơi khô để giữ được lâu. Ảnh: Như Quỳnh

Ban quản lý rừng và các Khu bảo tồn thiên nhiên đã có công văn yêu cầu các Tổ bảo vệ rừng trực thuộc rà soát, thống kê những khu vực phân bố cây ươi trong lâm phận để có biện pháp bảo vệ. Cạnh đó tăng cường tuần tra, kiểm tra, bảo vệ nhằm kịp thời phát hiện, ngăn chặn và xử lý tình trạng khai thác ươi trái phép.

Chính quyền sở tại cũng đã phối hợp với các xã tổ chức tuyên truyền, vận động người dân tham gia bảo vệ cây ươi giúp người dân thấy rõ tầm quan trọng và giá trị kinh tế mang lại của cây ươi, từ đó có sự đồng thuận trong bảo vệ cây.

Người dân thu hoạch ươi bay về xử lý để bán cho thương lái. Ảnh: NHƯ QUỲNH

Ngoài ra, những người dân tham gia khai thác loại trái này sẽ được hướng dẫn cách thức thu lượm, điền đầy đủ thông tin trên phiếu đăng ký thu lượm hạt ươi. Nghiêm cấm người dân hái hạt ươi xanh, đưa dụng cụ phương tiện vào rừng đặc dụng để khai thác, chặt hạ cây ươi.

Những cơ sở, cá nhân thực hiện việc mua bán cũng phải có giấy phép đủ điều kiện hành nghề. Việc khai thác và mua bán phải theo quy định của pháp luật.

Hi vọng rằng với những nỗ lực từng bước của các chính quyền địa phương thì những trái ươi bay mỗi độ mùa về ngày càng nhiều, tần suất ra quả cũng nhờ đó mà càng tăng lên. Đặc biệt hơn cả, người dân tại các khu vực rừng núi cao cũng có được những thu nhập mỗi độ mùa ươi bay về để góp phần phát triển cuộc sống ngày một tốt hơn.