Với nhiều giải pháp tháo gỡ khó khăn cho cộng đồng doanh nghiệp, thúc đẩy nền kinh tế tăng trưởng mà Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành, thị trường chứng khoán Việt Nam đã dần ổn định trở lại. Thứ trưởng có nhận xét gì về nhịp hồi phục của thị trường vừa qua?
Nửa đầu năm 2023, nền kinh tế thế giới và trong nước tiếp tục đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức. Đại dịch Covid-19 đã được kiểm soát nhưng hậu quả về mặt kinh tế mà đại dịch này gây ra cần thời gian dài để khắc phục. Bên cạnh đó, thế giới vẫn tiếp tục đối mặt với những khó khăn từ bất ổn địa chính trị, nhất là cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine. GDP trong nước 6 tháng đầu năm tăng 3,72%, chỉ cao hơn tốc độ tăng 1,74% của 6 tháng đầu năm 2020, giai đoạn dịch bệnh Covid-19 mới bùng phát trên toàn cầu.
Với những chính sách kịp thời giúp ổn định kinh tế vĩ mô và hỗ trợ của Chính phủ trong việc tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp và người dân, cải thiện môi trường đầu tư, giảm lãi suất giúp giảm chi phí cơ hội và chi phí vốn đối với đầu tư chứng khoán đã hỗ trợ thanh khoản thị trường được cải thiện, dòng tiền của nhà đầu tư trong nước có xu hướng trở lại thị trường chứng khoán.
Chỉ số VN-Index đóng cửa phiên cuối tháng 6 ở mức 1.120,18 điểm, tăng 11,2% so với cuối năm 2022; chỉ số HNX-Index đóng cửa ở mức 227,32 điểm, tăng 10,7% so với cuối năm 2022. Thị trường giao dịch nhộn nhịp hơn trong quý II, với giá trị giao dịch liên tục được cải thiện. Đặc biệt, trong tháng 4 và tháng 6, thanh khoản đã tăng lần lượt 25,8% và 27,2% so với tháng trước và đạt 19.829 tỷ đồng/phiên trong tháng 6, tăng 64,8% so với bình quân của tháng 1. Giá trị giao dịch bình quân từ đầu năm đến nay mặc dù vẫn giảm khoảng 31,9% so với bình quân năm trước, nhưng giá trị giao dịch bình quân quý II tăng khoảng 37% so với quý I. Tính đến ngày 30/6/2023, mức vốn hóa thị trường đạt 5.783.000 tỷ đồng, tăng 10,7% so với cuối năm 2022, tương đương 60,8% GDP.
Nhìn chung, nửa đầu năm, thị trường giữ được hoạt động ổn định, an toàn, thông suốt. Đây chính là cơ sở để thị trường thu hút sự quan tâm trở lại của các nhà đầu tư trong và ngoài nước.
Trong một thế giới có nhiều thay đổi như hiện nay, định hướng phát triển thị trường chứng khoán Việt Nam có những điểm gì mới, thưa Thứ trưởng?
Trong bối cảnh kinh tế thế giới cũng như trong nước có nhiều khó khăn, thách thức, thị trường chứng khoán Việt Nam với vai trò là hàn thử biểu của nền kinh tế có nhiều biến động trong thời gian qua. Với nhiều giải pháp chỉ đạo, điều hành quyết liệt của Đảng và Chính phủ, nền kinh tế đã chuyển biến tích cực. Theo đó, thị trường chứng khoán dần bình ổn trở lại, thu hút sự quan tâm của nhà đầu tư trong và ngoài nước. Việc tăng cường công tác giám sát, thanh tra, kiểm tra, qua đó phát hiện và xử lý nghiêm các sai phạm đã góp phần giúp niềm tin trên thị trường được củng cố, tạo tiền đề cho phát triển minh bạch, chất lượng hơn.
Về phần các doanh nghiệp tham gia thị trường, rất cần sự nỗ lực, chủ động, linh hoạt đổi mới, tái cấu trúc để thoát khỏi khó khăn, đáp ứng xu hướng phát triển mới, với những yêu cầu và quy định mới.
Chúng tôi kỳ vọng, cùng với sự khởi sắc của nền kinh tế, thị trường sẽ đi vào thực chất để phát triển bền vững, tiếp tục là kênh dẫn vốn quan trọng của nền kinh tế. Đây sẽ là những yêu cầu trọng tâm của cơ quan quản lý.
Mới đây, Bộ trưởng Bộ Tài chính đã ký Quyết định số 1346/QĐ-BTC, ban hành kế hoạch hành động thực hiện Nghị quyết số 45/NQ-CP ngày 31/3/2023 của Chính phủ, trong đó nêu rõ: “Bộ Tài chính sẽ tập trung thực hiện cơ cấu lại và phát triển an toàn, đồng bộ thị trường chứng khoán; kiểm soát chặt chẽ và thúc đẩy phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp và các thị trường chứng khoán phái sinh tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp khu vực tư nhân huy động vốn trung và dài hạn trên thị trường chứng khoán”.
Để thực hiện các mục tiêu trên, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý về thị trường chứng khoán; đẩy mạnh quá trình tái cấu trúc công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ theo Đề án “Cơ cấu lại thị trường chứng khoán và thị trường bảo hiểm đến năm 2020 và định hướng đến năm 2025” nhằm nâng cao năng lực hoạt động của công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ, nâng cao năng lực quản trị công ty, quản trị rủi ro, tăng khả năng cạnh tranh của các công ty trên thị trường, tiếp tục phát triển đa dạng cơ sở hàng hóa trên thị trường chứng khoán... (phát hành đa dạng các kỳ hạn trái phiếu Chính phủ, trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh và trái phiếu chính quyền địa phương; nghiên cứu khả năng phát hành các sản phẩm trái phiếu mới để đa dạng hóa sản phẩm trên thị trường; phát triển sản phẩm trái phiếu xanh) nhằm tạo thêm kênh huy động vốn cho ngân sách, cho doanh nghiệp và thu hút các nhà đầu tư hướng đến các mục tiêu phát triển kinh tế bền vững.
Khi Chiến lược phát triển thị trường chứng khoán đến năm 2030 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, Bộ Tài chính sẽ tập trung vào triển khai các giải pháp cụ thể trong Chiến lược để đạt được các mục tiêu đề ra.
 |
Để thực hiện những mục tiêu phát triển thị trường chứng khoán thì trước mắt và lâu dài, ngành chứng khoán cần tập trung vào những giải pháp nào, thưa ông?
Phát triển thị trường chứng khoán ổn định, an toàn, hiệu quả, bền vững, nâng cao khả năng chống chịu rủi ro, có cơ cấu hợp lý giữa các cấu phần thị trường, trở thành kênh huy động vốn trung và dài hạn chủ yếu cho nền kinh tế; duy trì tăng trưởng về quy mô, chú trọng nâng cao chất lượng; phát triển các công cụ tài chính xanh, tài chính bền vững; đẩy mạnh công tác chuyển đổi số trong lĩnh vực chứng khoán; xây dựng hệ thống quản lý, giám sát thị trường gắn với ứng dụng công nghệ thông tin hiện đại; tăng cường liên kết và hội nhập quốc tế, từng bước thu hẹp về khoảng cách phát triển giữa thị trường chứng khoán Việt Nam so với thị trường chứng khoán các nước phát triển là mục tiêu dự thảo Chiến lược phát triển thị trường chứng khoán đến năm 2030 đã đề ra.
Để đạt được mục tiêu đó, cần phải thực hiện tốt nhóm giải pháp đề ra. Trong đó, một hệ thống các nhiệm vụ được xây dựng trong kế hoạch hành động thực hiện Chiến lược sẽ được Bộ Tài chính ban hành để triển khai ngay sau khi Chiến lược phát triển thị trường chứng khoán đến năm 2030 được Thủ tướng Chính phủ ký ban hành.
Trước mắt, giải pháp trong 6 tháng cuối năm 2023 và năm tiếp theo vẫn tiếp tục tập trung vào các nhiệm vụ sau để phát triển thị trường ổn định, khơi thông kênh dẫn vốn qua thị trường chứng khoán:
Thứ nhất, về hoàn thiện khung pháp lý và thể chế, Bộ Tài chính triển khai công tác xây dựng cơ chế, chính sách thị trường chứng khoán, báo cáo xem xét sửa đổi Nghị định 155/2020/NĐ-CP và các văn bản hướng dẫn Nghị định; trình các cấp có thẩm quyền phê duyệt Chiến lược thị trường chứng khoán đến năm 2030.
Thứ hai, về hoạt động tổ chức thị trường, tổ chức thị trường giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ theo quy định tại Nghị định 65/2022/NĐ-CP của Chính phủ nhằm phát triển một thị trường thứ cấp minh bạch, an toàn, tăng cường khả năng quản lý, giám sát, giảm thiểu rủi ro.
Thứ ba, nâng cao vai trò và trách nhiệm của các tuyến giám sát, trong đó phát huy vai trò của tuyến giám sát thứ nhất là các công ty chứng khoán, tăng cường giám sát các công ty chứng khoán thực hiện đúng và đầy đủ vai trò là chủ thể giám sát tuyến đầu theo quy định tại Luật Chứng khoán 2019 và các văn bản hướng dẫn để kịp thời ngăn ngừa và phát hiện sớm các vi phạm trên thị trường, đẩy mạnh công tác kiểm tra, thanh tra, đồng thời xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trên thị trường chứng khoán nhằm tăng tính răn đe, tăng cường kỷ cương, kỷ luật trên thị trường, hướng đến sự phát triển thị trường chứng khoán theo hướng minh bạch và bền vững, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho công tác thanh tra, giám sát; hoàn thiện và đưa vào sử dụng hệ thống công nghệ thông tin phục vụ thanh tra, giám sát.
Thứ tư, duy trì thường xuyên việc cung cấp thông tin đầy đủ, chính xác và kịp thời tới công chúng đầu tư, giúp các doanh nghiệp, nhà đầu tư tiếp cận nhanh và đầy đủ nguồn thông tin chính thống, hạn chế sự tác động về tâm lý do tin đồn, tin giả mạo trên thị trường.