Kinh tế Hồng Kông phục hồi nhưng số người nghèo tăng nhanh

Khánh Lan

(KTSG Online) - Nền kinh tế Hồng Kông đang phục hồi từ cơn suy thoái lịch sử hồi năm ngoái do tác động của Covid-19 và các cuộc biểu tình nhưng chênh lệch giàu nghèo giữa tầng lớp lao động và thượng lưu của đặc khu này ngày càng nới rộng.

Những phụ nữ nhặt ve chai kiếm sống ở Hồng Kông. Ảnh: Bloomberg

Tỷ lệ thất nghiệp còn ở mức cao

Sau khi GDP suy giảm mức kỷ lục, 6,1% hồi năm ngoái, kinh tế Hồng Kông lấy lại tăng trưởng trong nửa đầu năm nay nhờ sự cộng hưởng của nhiều yếu tố: sự trỗi dậy thương mại, giá cả bất động sản phục hồi về sát mức cao kỷ lục ở thị trường nhà ở đắt đỏ nhất thế giới và ngành công nghiệp tài chính nhanh chóng bật dậy nhờ một loạt thương vụ chào bán cổ phần lần đầu ra công chúng (IPO).

Riêng trong quí 1, kinh tế Hồng Kông tăng trưởng đến 7,9%, chấm dứt đà suy giảm 6 tháng liên tục. Tuy nhiên, các ngành dịch vụ, du lịch và bán lẻ, nơi sử dụng phần lớn tầng lớp lao động thu nhập thấp của Hồng Kông, vẫn bị kìm hãm bởi các hạn chế để kiểm soát dịch bệnh và có thể chịu tổn thương tiếp cho đến khi Hồng Kông tái mở cửa biên giới.

Các nhà kinh tế cho rằng kinh nền kinh tế Hồng Kông bắt đầu bật dậy, chính quyền cần phải hành động nhiều hơn nữa để bảo đảm những người lao động nghèo, với số lượng đang gia tăng, không bị để lại phía sau trong một tiến trình phục hồi không đồng đều.

Tommy Wu, nhà kinh tế ở Công ty tư vấn Oxford Economics, nói: “Khi nền kinh tế Hồng Kông đứng trước viễn cảnh tái cấu trúc, việc đào tạo lại lực lượng lao động và cải thiện phúc lợi xã hội trở nên cấp bách hơn. Hồng Kông có thể chứng kiến nhiều ngành công nghiệp được tổ chức lại, trong khi đó, ngành du lịch có thể sẽ dần chuyển dịch khỏi thị trường đại chúng để hướng đến thị trường ngách”.

Tầng lớp lao động hứng đòn nặng nề nhất sau 2 năm kinh tế Hồng Kông suy thoái. Tình trạng thất nghiệp đang lan rộng trong ngành dịch vụ. Tỷ lệ thất nghiệp trong các ngành tài chính, bất động sản, bảo hiểm, kiểm toán ở Hồng Kông vẫn thấp hơn tỷ lệ thất nghiệp tổng thể. Tuy nhiên, ngành bán lẻ, lưu trú và nhà hàng chiếm đến 50% tỷ lệ thất nghiệp. Trong quí 1-2021, việc làm của ngành bán lẻ suy giảm 20% so với quí 1 năm 2019. Trong cùng thời kỳ, việc làm trong ngành tài chính lại tăng lên.

Aries Wong, giảng viên ở Đại học Baptist Hong Kong Baptist University, cho rằng tăng trưởng của ngành tài chính ở Hồng Kông không mang lại lợi ích trực tiếp cho nhóm lao động có thu nhập thấp. Ông nói: “Nếu đà phục hồi kinh tế không bền vững và thiếu các biện pháp hỗ trợ có ý nghĩa của chính quyền, tình hình của nhóm lao động thu nhập thấp sẽ không cải thiện sớm”.

Chi tiêu mua sắm ở Hồng Kông cải thiện trong những tháng gần đây và đã trở lại mức tăng trưởng trước đại dịch. Tuy nhiên, doanh số bán lẻ vẫn giảm gần 40%, xuống còn 29,6 tỉ đô la Hồng Kông trong tháng 5-2021 với 48 tỉ đô la Hồng Kông vào tháng 1-2019.

Một điều vẫn chưa rõ là khi nào doanh thu của ngành du lịch phục hồi khi mà Hồng Kông vẫn duy trì các biện pháp kiểm soát dịch bệnh và tỷ lệ tiêm vaccine Covid-19 ở đặc khu này còn thấp. “Tôi dự báo du khách sẽ trở lại chậm. Điều quan trọng trước mắt là tăng việc làm bằng chương trình tái đào tạo để có nhiều người tìm được việc làm trong quá trình kinh tế phục hồi”, nhà kinh tế Tommy Wu, nói.

Số hộ gia đình thu nhập thấp ở Hồng Kông tăng gần gấp đôi trong vòng 2 năm qua, lên mức 149.700, tính đến tháng 3-2021. Ảnh: Bloomberg

Giới doanh nghiệp kêu gói tái mở cửa

Chính sách biên giới nghiêm ngặt đã khiến lượng du khách đến Hồng Kông giảm mạnh, gây tổn thương cho những người lao động làm việc trong ngành dịch vụ bao gồm du lịch. Các lãnh đạo doanh nghiệp cảnh báo Hồng Kông sẽ tụt hậu với tư cách là trung tâm tài chính toàn cầu nếu cứ duy trì cách tiếp cận khống chế triệt để số ca nhiễm virus SARS-CoV-2.

Họ lưu ý rằng một số nước đã nới lỏng quy định cách ly đối du khách đã được tiêm vaccine Covid-19 đầy đủ. Chẳng hạn, Hàn Quốc đã miễn cách ly cho du khách đã tiêm vaccine Covid-10 đầy đủ nếu không phải đến từ 21 nước rủi ro cao và sang Hàn Quốc vì mục đích kinh doanh, học hành, nghiên cứu... Singapore đã vạch ra tầm nhìn “sống chung với Covid-19”, cho phép miễn cách ly đối với du khách khi tỷ lệ tiêm chủng vaccine Covid-19 trong nước đạt mức cao.

Trong khi đó, chính sách biên giới của Hồng Kông bị chỉ trích là khắt khe nhất thế giới, yêu cầu những du khách chưa tiêm vaccine phải cách ly đến 21 ngày và ngay cả du khách đến từ những nước rủi ro thấp và đã tiêm vaccine cũng phải cách ly một tuần sau đó, tiếp tục tự giám sát sức khỏe trong 7 ngày nữa. 

“Các trung tâm tài chính khác đang tái mở cửa và Hồng Kông đang có nguy cơ tụt lại phía sau nếu không lên kế hoạch tái kết nối với các trung tâm tài chính lớn khác”, Tara Joseph, Chủ tịch Phòng Thương mại Mỹ ở Hồng Kông, nói. Frederik Gollob, Chủ tịch Phòng Thương mại châu Âu ở Hồng Kông, nói rằng ông biết ít nhất có 4 doanh nghiệp lớn rời Hồng Kông vì các quy định kiểm soát Covid-19 quá nghiêm ngặt.

Tuy nhiên, bác sĩ chuyên các bệnh đường hô hấp, Leung Chi-chiu nói rằng Hồng Kông chưa đủ điều kiện để tái mở cửa biên giới, nhất là khi biến thể Delta vẫn đang hoành hành nhiều nơi trên thế giới và tỷ lệ tiêm chủng ở thành phố này còn thấp. Kể từ khi chiến dịch tiêm chủng được phát động cuối tháng 2, mới chỉ có 33,8% trong 7,5 triệu dân Hồng Kông được tiêm ít nhất một mũi vaccine Covid-19.

Theo Bloomberg, SCMP