Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc phát biểu tại lễ khởi công xây dựng Khu lưu niệm đồng bào, cán bộ, chiến sỹ và học sinh miền Nam tập kết ra Bắc tại phường Quảng Tiến, TP Sầm Sơn sáng 28-8

Theo thông tin từ UBND tỉnh Thanh Hóa, từ giữa tháng 10-1954 đến tháng 5-1955, tại xã Quảng Tiến (nay là phường Quảng Tiến, TP Sầm Sơn), Thanh Hóa đã đón tiếp 1.869 thương, bệnh binh; 47.346 cán bộ; 5.922 học sinh, sinh viên và 1.443 gia đình cán bộ ở miền Nam tập kết ra Bắc như đón những người thân, với tình cảm ruột thịt "Nam Bắc một nhà".

Gần 70 năm qua, những cán bộ, chiến sỹ, học sinh miền Nam tập kết ra Bắc học tập, rèn luyện ngày ấy đã tham gia, có nhiều cống hiến to lớn trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Nhiều người đã trở thành những cán bộ lãnh đạo của Đảng, Nhà nước, các tướng lĩnh, nhà khoa học, văn nghệ sỹ, nhà báo nổi tiếng, nhiều doanh nhân tài ba, Anh hùng Lực lượng vũ trang, Anh hùng Lao động, góp phần làm rạng danh quê hương, đất nước.

Năm 2014, nhân dịp kỷ niệm 60 năm Ngày cán bộ, chiến sỹ, đồng bào và học sinh miền Nam tập kết ra Bắc, thể theo nguyện vọng của các cựu cán bộ, chiến sỹ và học sinh miền Nam, Tỉnh ủy, UBND tỉnh Thanh Hóa đã thống nhất giao cho TP Sầm Sơn bố trí quỹ đất để xây dựng dự án Khu lưu niệm đồng bào, cán bộ, chiến sỹ và học sinh miền Nam tập kết ra Bắc.

Sau một thời gian chuẩn bị, dự án khu lưu niệm này được UBND tỉnh Thanh Hóa phê duyệt quy hoạch tháng 10-2014, phê duyệt chủ trương đầu tư xây dựng vào tháng 6-2015. Đến tháng 9-2020, HĐND tỉnh Thanh Hóa có nghị quyết về xây dựng dự án này, giao UBND thành phố Sầm Sơn làm chủ đầu tư.

Dự án có tổng mức đầu tư gần 255 tỉ đồng, trong đó vốn ngân sách tỉnh Thanh Hóa hỗ trợ 76,5 tỉ đồng, cùng vốn ngân sách TP Sầm Sơn và các nguồn huy động khác là 178,5 tỉ đồng.

Trong đó ngân sách tỉnh Thanh Hóa bảo đảm cho giải phóng mặt bằng, đầu tư các công trình hạ tầng kỹ thuật. Phần kinh phí xây dựng toàn bộ tượng đài do Hội cán bộ, chiến sỹ và đồng bào miền Nam tập kết ra Bắc huy động từ các nguồn xã hội hóa. Quy mô đầu tư dự án gồm hai khu.

Khu A với diện tích 13.580m2, gồm các hạng mục: tượng đài con tàu tập kết, nhà trưng bày hiện vật, đón tiếp, kết hợp chiếu phim tư liệu; phù điêu lớn hình cánh cung và công trình phụ trợ.

Khu B có diện tích 1.985m2, gồm ba lán trại, giếng nước, cây xanh cảnh quan và công trình phụ trợ, mô phỏng nơi ăn ở, sinh hoạt của đồng bào, cán bộ, chiến sỹ, học sinh miền Nam.

Đồng thời, còn có Con đường ký ức với chiều dài 1,1km, tuyến nhánh đại lộ Nam sông Mã đến khu B với chiều dài 665m, công viên chuyên đề diện tích 23.865m2. Dự kiến, thời gian thực hiện và hoàn thành công trình là 270 ngày.

Phát biểu tại lễ khởi công, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đề nghị xây dựng Khu lưu niệm đồng bào, cán bộ, chiến sỹ và học sinh miền Nam tập kết ra Bắc phải đáp ứng yêu cầu về chất lượng và giá trị văn hóa của công trình, bảo đảm tiến độ.

Tỉnh Thanh Hóa cần phối hợp chặt chẽ với Ban liên lạc học sinh miền Nam trong toàn quốc và các gia đình cựu cán bộ, chiến sỹ, học sinh miền Nam tích cực hưởng ứng, tổ chức thu thập sưu tầm các tư liệu, hình ảnh, hiện vật, kỷ vật thể hiện tình cảm Bắc Nam ruột thịt của nhân dân hai miền trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. 

Tái hiện được hình ảnh hào hùng của lịch sử dân tộc ta lúc bấy giờ, nhất là những chuyến tàu đưa hơn 15 vạn đồng bào, cán bộ, chiến sĩ và học sinh miền Nam tập kết ra Bắc.

Mô hình công trình Khu lưu niệm đồng bào, cán bộ, chiến sỹ và học sinh miền Nam tập kết ra Bắc tại phường Quảng Tiến, TP Sầm Sơn (Thanh Hóa)

"Tôi kêu gọi các gia đình, học sinh tập kết ra Bắc còn hiện vật nào đóng góp để bảo tàng này thành nơi tham quan của đồng bào, chiến sỹ cả nước khi đến tỉnh Thanh Hóa. Theo đó, tôi đề nghị cần có sự đã đa dạng về văn hóa miền nam, tây nguyên và các vùng miền được thể hiện ở công trình ý nghĩa này.

Tôi mong muốn sau khi được hoàn thành, khu lưu niệm này sẽ thật sự trở thành một điểm đến hấp dẫn của người dân trong nước, bạn bè quốc tế, một địa chỉ đỏ giáo dục truyền thống cách mạng và tinh thần yêu nước cho các thế hệ Việt Nam mỗi khi đến với mảnh đất Thanh Hóa trung dũng, kiên cường, thể hiện đoàn kết Nam - Bắc của chúng ta" - Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc nhắn nhủ.

Bên cạnh đó, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc còn đề nghị Ban liên lạc học sinh miền Nam tùy vào điều kiện cụ thể và theo nguyện vọng của địa phương, có hình thức tri ân thiết thực như xây dựng lại trường lớp, tặng nhà tình thương, tình nghĩa, tặng học bổng, trang thiết bị học tập cho học sinh nghèo để đền đáp lại một phần những nghĩa tình sâu nặng của nhân dân miền Bắc nói chung và tỉnh Thanh Hóa nói riêng đã dành cho đồng bào miền Nam.

Nhân dịp này UBND tỉnh Thanh Hóa cũng đã tổ chức công bố quyết định của Thủ tướng Chính phủ công nhận TP Sầm Sơn hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới và TP Sầm Sơn đón nhận Huân chương Lao động hạng ba.

Nhiều hoạt động kỷ niệm 60 năm tập kết ra Bắc

TTO - 60 năm trước, thị trấn Cao Lãnh, tỉnh Long Châu Sa (nay là tỉnh Đồng Tháp) được Đảng ta chọn làm một trong ba khu tập kết quan trọng tại Nam Bộ.