Theo trang CNBC, khi người dân Singapore thức dậy thì việc đầu tiên phải làm là kiểm tra nhiệt độ như một phần thói quen buổi sáng trước khi đi làm hoặc đi học.

Một kịch bản như vậy có thể là điều không tưởng cách đây chưa đầy một thập kỷ nhưng ngày nay, đó lại là điều mà người dân ở trung tâm tài chính châu Á sẽ phải làm quen và chính quyền thành phố cũng cảnh báo thường xuyên về nhiệt độ khắc nghiệt.

Giới chức trách ở Singapore cũng bày tỏ thận trọng hơn khi các nhà khoa học khí hậu xác nhận rằng thế giới đang chứng kiến những ngày nóng nhất từng ghi nhận.

Các quan sát viên của Liên Hợp Quốc và EU cho biết đợt nắng nóng gần đây có thể là chưa từng có trong hàng nghìn năm. Theo một phân tích của nhà khoa học khí hậu Đại học Leipzig - Tiến sĩ Karsten Haustein, hiện tượng nắng nóng này chỉ mới xảy ra cách đây 120.000 năm và tiếp tục lặp lại trong năm nay.

"Với tình trạng biến đổi khí hậu, nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có Singapore đang chứng kiến nhiệt độ tăng cao. Do đó, điều quan trọng là người dân phải thích nghi với hiện tượng khí hậu này," đại diện Bộ Môi trường và Phát triển bền vững (MSE) của Singapore cho biết trong một tuyên bố chung gần đây.

Hiện tượng thời tiết khắc nghiệt một phần là do El Nino, hiện tượng làm gián đoạn lượng mưa vài năm một lần. Nhiệt độ ở châu Á có xu hướng tăng lên trong những năm xảy ra hiện tượng El Nino, thường dẫn đến không khí ẩm hơn và ấm hơn. Các nhà khoa học khẳng định thời tiết như vậy giờ đây sẽ trở nên phổ biến, một phần bởi quá trình đốt cháy nhiên liệu hóa thạch liên tục.

"Chừng nào chúng ta còn tiếp tục đốt nhiên liệu hóa thạch thì sẽ chứng kiến ngày càng nhiều hiện tượng khí hậu cực đoan này. Ngay cả khi chúng ta ngừng đốt nhiên liệu hóa thạch ngay bây giờ thì nhiệt độ vẫn chưa giảm. Vì vậy, những đợt nắng nóng mà chúng ta đang trải qua, chắc chắn phải chấp nhận sống chung với nó", ông Friederike Otto, Giảng viên cao cấp về khoa học khí hậu tại Viện Biến đổi khí hậu và Môi trường Grantham thuộc Trường Kinh tế và Khoa học Chính trị London nói.

Nắng nóng đã gây thiệt hại nặng nề cho sức khỏe của những người sống trong các cộng đồng ít có khả năng tiếp cận các dịch vụ y tế công cộng. Ước tính hàng chục triệu người trên khắp châu Á rơi vào tình trạng này.

Bà Marina Romanello, Giám đốc điều hành của Lancet Countdown về biến đổi khí hậu và sức khỏe cho biết tỷ lệ tử vong liên quan đến nhiệt độ cao đã tăng khoảng 70% trên toàn cầu kể từ đầu những năm 2000. Các tác động là vô cùng lớn, với thời tiết nắng nóng làm suy giảm nghiêm trọng sức khỏe của những người như nông dân làm việc tới 12 giờ mỗi ngày trên cánh đồng.

Bà Romanello cho biết chỉ riêng trong năm 2021, nhiệt độ tăng cao đã khiến khoảng 470 tỷ giờ làm việc bị mất trên toàn cầu, gây thiệt hại tài chính khoảng 700 tỷ USD.

Có khoảng 450 triệu nông dân sinh sống ở khu vực châu Á -Thái Bình Dương và các nhà khoa học cho rằng các nước nghèo nhất - như Bangladesh, Nepal, Pakistan và Myanmar - thường là những nước chịu áp lực lớn bởi biến đổi khí hậu.

Nhiệt độ cao cũng gây ra những mối nguy hiểm khác, bao gồm cả những vụ cháy rừng tàn khốc. Chính quyền Indonesia cho biết số lượng khu vực dễ bị cháy rừng đã tăng gấp đôi trong khoảng thời gian từ ngày 17 - 23/ 7 do thời tiết khô hạn.

Cơ quan thời tiết của Indonesia cũng dự báo nước này sẽ chứng kiến mùa khô khắc nghiệt nhất kể từ năm 2019 vào nửa cuối năm nay, một phần do El Nino.

Aravindan Srinivasan, Giám đốc hợp tác tại Mạng lưới từ thiện châu Á (AVPN) cũng khẳng định điều kiện nắng nóng và ẩm gây ra bệnh dịch do muỗi truyền như sốt xuất huyết và sốt rét.

Những dịch bệnh như vậy vốn đã phổ biến ở Đông Nam Á, Nam Mỹ và châu Phi cận Sahara nhưng hiện đã bắt đầu bùng phát ở những vùng lãnh thổ mới như châu Âu.

Ưu tiên giữ gìn sức khỏe

Mạng lưới AVPN có trụ sở tại Singapore muốn hỗ trợ cho các chương trình phát điện tái tạo ở châu Á. Mạng lưới hiện đang hoạt động ở Ấn Độ trong 6 tháng qua và có kế hoạch sớm triển khai hoạt động ở Trung Quốc, cũng như các quốc gia khác ở Đông Nam Á.

Mạng lưới này đang hợp tác với các doanh nghiệp cấp cơ sở và làm việc với các tổ chức khác nhau để giải quyết vấn đề cho cộng đồng địa phương, chẳng hạn như sơn mái nhà để giảm nhiệt.

"Chúng ta phải xem xét cả hai mặt của vấn đề – giảm thiểu và thích ứng", ông Srinivasan nói.

Việc giảm thiểu năng lượng hóa thạch và thích ứng với trạng thái mới đang trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Các nhà hoạt động khí hậu hy vọng sẽ có thỏa thuận loại bỏ dần nhiên liệu hóa thạch và tăng cường năng lượng tái tạo.

Bà Julie Arrighi, Giám đốc Trung tâm Khí hậu Trăng lưỡi liềm đỏ của Hội Chữ Thập đỏ tại The Hague, Hà Lan cho biết duy trì cân bằng giữa nhu cầu năng lượng và giảm lượng khí thải là chìa khóa để ngăn chặn các đợt nắng nóng dữ dội và thường xuyên hơn.

Bên cạnh đó, các chuyên gia cũng cho rằng nhiều nước châu Á đang sử dụng năng lượng từ than đá vì nhiên liệu này luôn sẵn có trong khu vực, nhưng chiến lược này chứa đầy rủi ro trong bối cảnh biến đổi khí hậu. Theo tổ chức tư vấn năng lượng Ember, khoảng 62% điện năng trên thế giới vào năm 2021 đến từ nhiên liệu hóa thạch.

Cơ quan Năng lượng Quốc tế mới đây cho biết mức tiêu thụ than toàn cầu đã tăng lên mức cao mới vào năm 2022 và sẽ duy trì gần mức kỷ lục đó trong năm nay do tốc độ tăng trưởng mạnh mẽ đối với các ứng dụng công nghiệp và sản xuất điện ở châu Á tăng cao.

Tuy nhiên, giá năng lượng tái tạo sẽ có khả năng giảm về lâu dài, nhu cầu ở châu Á có thể sẽ chuyển nhiều hơn sang các nguồn xanh vào thời gian tới.