Chiến dịch chống tham nhũng ở lĩnh vực ngũ cốc đang được Trung Quốc triển khai ngày càng sâu rộng. Tuần trước, chính phủ Trung Quốc đã ban hành chỉ thị, treo thưởng tiền mặt lên tới 150.000 nhân dân tệ (tương đương 20.000 USD hay 500 triệu đồng) cho bất kỳ ai tố cáo vạch trần tham nhũng trong lĩnh vực ngũ cốc của đất nước.

Động thái được cho là nhằm củng cố an ninh lương thực và đảm bảo người dân Trung Quốc có đủ lương thực dự trữ. Theo đó, những người cung cấp manh mối có giá trị vạch trần các hành vi bất hợp pháp trong việc mua bán ngũ cốc dự trữ quốc gia sẽ được thưởng tiền mặt.

Theo chỉ thị do Cục Dự trữ Lương thực và Chiến lược Quốc gia và Bộ Nông nghiệp Trung Quốc đồng ban hành, giải thưởng này nhằm “huy động công chúng” cùng chung tay đẩy lùi nạn tham nhũng đang hoành hành trong hệ thống an ninh lương thực còn nhiều lỗ hổng của nước này.

Động thái được đưa ra giữa bối cảnh những thách thức từ biến đổi khí hậu ngày càng gia tăng; sự không chắc chắn của thị trường toàn cầu do mối quan hệ rạn nứt với phương Tây; và tác động của cuộc xung đột ở Ukraine. Trong những năm gần đây, giới lãnh đạo cao nhất của Trung Quốc ngày càng nhấn mạnh sự cần thiết phải duy trì khả năng tự cung tự cấp lương thực cho 1,4 tỷ người dân.

Động thái mới nhất này cũng là một phần của chiến dịch trấn áp tham nhũng trên toàn quốc đối với lĩnh vực ngũ cốc. Kể từ khi được phát động vào năm 2021, chiến dịch đã hạ bệ hàng chục quan chức cấp tỉnh và nhà nước, bao gồm cả cựu bí thư đảng ủy Zhang Wufeng.

Theo thông cáo của Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương - cơ quan chống tham nhũng hàng đầu của Trung Quốc, ngũ cốc vẫn là một trong những lĩnh vực bị tham nhũng áp đảo nhiều nhất trong năm nay. Nhiều cơ quan chức năng đã “sa bẫy” và bị phát hiện lạm dụng chức vụ quyền hạn để tư lợi, biển thủ trợ cấp của chính phủ, nhận hối lộ hoặc bán lại dự trữ ngũ cốc, dẫn đến thất thoát ngân sách nhà nước.

Kể từ đó, nhiều cơ quan kỷ luật địa phương đã công khai danh tính các quan chức tham nhũng, bao gồm cả những quan chức cấp thấp nhưng có quyền lực tập trung đối với các kho dự trữ.

Hồi tháng 4, ba lãnh đạo của tập đoàn ngũ cốc thuộc sở hữu nhà nước của tỉnh An Huy (Trung Quốc) bị cáo buộc đã nhận hối lộ trị giá hơn 10 triệu nhân dân tệ (1,4 triệu USD), biển thủ 230 triệu nhân dân tệ (32,2 triệu USD) dành cho thực phẩm thương mại.

Mặc dù Trung Quốc không tiết lộ tổng quy mô dự trữ ngũ cốc của mình, nhưng trong những năm gần đây các quan chức đã nhiều lần nhấn mạnh rằng Bắc Kinh sở hữu nhiều kho dự trữ. Theo một quan chức của Bộ Nông nghiệp và Nông thôn, dự trữ lúa mì và gạo của Trung Quốc đủ để cung cấp cho cả nước trong cả năm.

Tuy nhiên, tờ Economic Daily tuần trước đã đưa ra cảnh báo rằng có rất nhiều nguy cơ tiềm ẩn đối với an ninh lương thực do: khó ổn định quy mô đất nông nghiệp; vấn đề đảm bảo an toàn thực phẩm còn yếu kém; lãng phí tài nguyên; cùng với hàng loạt các vụ tham nhũng thường xuyên.

Với trọng tâm nhấn mạnh vào an ninh nông nghiệp, Trung Quốc đã ghi nhận sản lượng ngũ cốc hàng năm hơn 650 triệu tấn trong 8 năm liên tiếp. Song, vụ thu hoạch năm nay được dự đoán có nguy cơ bị ảnh hưởng nặng nề bởi các hiện tượng khí hậu khắc nghiệt hơn dự kiến.