Những ngày đầu tháng 7-2023, một nhóm các tay máy săn ảnh chim hoang dã nổi tiếng đã có chuyến đi tìm bồ câu Nicobar để chụp ảnh. Chuyến đi kết cục có hậu, họ đưa nhiều bức ảnh chụp chim Nicobar lên trang Facebook cá nhân.

Trước đó, tháng 11-2022, Thông tấn xã Việt Nam phát bản tin cho biết lực lượng kiểm lâm của Vườn quốc gia Côn Đảo, trên đường đi tuần tra vào ngày 3-11, đã phát hiện chim bồ câu Nicobar.

Tấm ảnh của kiểm lâm khá mờ vì chụp bằng điện thoại, nhưng vẫn gây nên một cơn xao động trong giới nhiếp ảnh và cộng đồng yêu chim hoang dã, bởi hình ảnh mê hoặc của loài bồ câu Nicobar.

Bồ câu Nicobar tại Côn Đảo

Từ đó đến nay, khát khao săn ảnh bồ câu Nicobar ở Côn Đảo nung nấu trong tim các tay máy chuyên chụp chim hoang dã.

Phải đến đầu tháng 7-2023, một số tay máy nổi tiếng trong làng chụp chim hoang dã Việt Nam mới tìm thấy và chụp được con bồ câu có vẻ đẹp lạ thường này.

Trong Sách đỏ Việt Nam, mục động vật (trang 190-191), bồ câu Nicobar xếp ở phần 139 theo alphabet. Theo đó, Nicobar (Caloenas nicobarrica) là một loài bồ câu được tìm thấy tại các hòn đảo nhỏ và những vùng bờ biển tại quần đảo Nicobar, quần đảo Mã Lai, Solomon và Palau.

Vẻ đẹp lộng lẫy của bồ câu Nicobar tại Côn Đảo

Nó hiện là thành viên duy nhất của chi Caloenas, là họ hàng gần nhất còn tồn tại của chim dodo (chim thư cưu) và Rodrigues solitaire (loài chim không biết bay, đã tuyệt chủng, từng sống trên đảo Rodrigues). Ở Việt Nam, bồ câu Nicobar chỉ được tìm thấy ở Côn Đảo (Bà Rịa - Vũng Tàu).

Bồ câu Nicobar bị săn bắt với số lượng đáng kể vì chúng quá đẹp. Đẹp đến mức huyền bí. Và đặc biệt, thời xa xưa chúng còn bị săn lùng bởi cơ thể chúng chứa một thứ rất độc đáo: đá mề! Đây là một loại đá nhỏ nằm trong bầu diều, giúp nghiền thức ăn thành một chất lỏng để mớm cho chim con. Người ta săn Nicobar để lấy đá mề làm trang sức.

Sau chuyến đi đầu tháng 7 của nhóm nhiếp ảnh gia tới Côn Đảo, một bức ảnh đẹp lộng lẫy của Nicobar ở Côn Đảo xuất hiện hôm 28-7 trên trang thông tin giới thiệu Cuộc thi & triển lãm ảnh chim hoang dã Việt Nam 2023 lần đầu tiên tổ chức. Tác giả bức ảnh này là thành viên ban tổ chức - nhiếp ảnh gia Thuần Võ (Võ Quốc Thuần) vừa chụp được hôm 27-7 và dùng để "trang trí" giới thiệu cuộc thi.

"Tôi đã lên kế hoạch cho chuyến đi săn ảnh Nicobar vào ngày 27-7. Tối 26-7 ngồi giao lưu với một vài anh em vừa đi chụp chim về, thấy mọi người khoe ảnh mà mình sốt cả ruột vì háo hức - Thuần Võ kể - Anh em khuyên rằng thời tiết ngày 27-7 khá xấu nên cân nhắc lại, có thể không thể ra được đảo nhỏ vì có gió và sóng rất to, nhưng vì tôi đã lấy vé máy bay nên thôi kệ, cứ bay ra xem sao".

Cần nói thêm rằng những chuyến đi như thế này có thành công hay không là nhờ "thánh chim" Toby Trung, một bạn trẻ mà hầu hết giới chụp ảnh chim cần sự trợ giúp của anh. Trung lặn lội đi khắp Việt Nam, tìm tòi mọi nơi mọi chốn có chim độc đáo và làm hướng đạo dẫn mọi người đi chụp. Muốn đi săn ảnh Nicobar, đa số đều phải nhờ đến "thánh chim".

"Tôi đáp chuyến bay đầu tiên trong ngày 27-7, đến Côn Đảo thì hơi thất vọng vì các tàu du lịch đều nằm bờ do thời tiết không tốt lắm - Thuần Võ kể - Tuy nhiên, dân đánh cá địa phương cho rằng thời tiết ấy "không đến nỗi nào" nên tôi thuê một thuyền câu đưa mình ra đảo Hòn Tre lớn, cách Côn Đảo tầm 2 hải lý. 9h sáng, chúng tôi đặt chân lên Hòn Tre lớn sau chuyến đi ghe tầm 40 phút.

Bồ câu Nicobar là loài du mục. Chúng di chuyển từ đảo này sang đảo khác

Sau khi xin phép kiểm lâm, Toby đưa tôi đến địa điểm chim bồ câu Nicobar hay về, cách trạm kiểm lâm khoảng 15 phút đi bộ băng rừng. Ngụy trang chỗ ngồi xong, tôi ôm máy chờ".

Hạnh phúc với Thuần Võ là anh chỉ ngồi chờ tầm 15 phút thì bồ câu Nicobar bay về. Con chim đậu cách anh chỉ khoảng 15 mét, khuất sau tán lá. 

"Ôi tha hồ mà bấm máy. Nhưng, anh biết rồi, cái bệnh của dân chụp ảnh chim là "được voi đòi tiên"! Đầu tiên chỉ mong sao được gặp. Gặp rồi, chụp rồi thì lại mong sao chim múa may một chút cho có ảnh đẹp hơn. 

Sau những loạt ảnh ghi nhận đầu tiên đó, có vẻ như nó phát hiện tôi nên bay đi.

Tôi phải gia cố ngụy trang cho kín đáo hơn. Lần này, ngồi chờ cả giờ đồng hồ không thấy chim đâu. Đang lúc vừa đói, vừa buồn ngủ, con chim bỗng xuất hiện. Lần này nó chỉ cách tôi khoảng 8 mét, khuất sau tán cây. Tôi hồi hộp quay nhanh ống kính, bấm liên tục.

Nó phát hiện tôi và bay đi ngay lập tức, đồng hồ lúc này chỉ 12h12. Rồi một cơn mưa ập đến, tôi nghĩ thế là xong rồi, có thể chỉ được số ảnh đó mà thôi.

Nicobar đang bị đe dọa vì môi trường sống của chúng giảm sút nhiều

May mắn thay, đó chỉ là một cơn mưa rào chừng vài phút, trời hửng nắng trở lại. Vì đã có kinh nghiệm nhiều năm đi chụp chim hoang dã ở các cánh rừng trên cả nước, tôi biết thường thì sau cơn mưa, chim sẽ ra ngoài chổ ẩn nấp, chọn vị trí quen thuộc rỉa lông và tắm nắng nên tiếp tục ngồi im chờ đợi…

30 phút sau cơn mưa, một tiếng grù grù rất gần… Khi vén nhẹ màn che phía trước quan sát, một con chim Nicobar lộng lẫy tuyệt đẹp như trong sách ảnh đậu cách tôi chỉ tầm 20 mét, ngay một vị trí khá trống trải, có chút nắng rọi vào. Không có hạnh phúc nào lớn hơn.

Nó đứng đấy xù cánh, tỉa tót bộ lông đẹp mê hồn. Gió biển thổi tới khiến bộ lông nó bay lòa xòa bay trong gió, đẹp vô kể.

Suốt gần 30 phút sau đó, nó múa may rỉa lông. Tôi chụp hết hơn 11.000 tấm ảnh, quay được vài clip, ngốn gần hết chiếc thẻ nhớ 256GB".

Ngay lúc con chim Nicobar bay đi thì Toby Trung quay lại mang cơm đến. "Thánh chim" xem ảnh Thuần Võ chụp được, mê quá nên ngồi lại chờ thêm.

"Tôi phải rút lui vì công việc ở nhà còn nhiều quá" - Thuần Võ nói (anh là phó giám đốc kinh doanh một tập đoàn thuốc của Hàn Quốc tại Việt Nam, phụ trách kinh doanh ở phía Nam).

Chuyến ghe về kéo dài 90 phút của anh thật sự bão táp, khiến một người thành phố chỉ biết cầu nguyện, ói mật xanh mật vàng. Khi ấy, dàn máy móc như một gia tài lăn lóc dưới hầm tàu. Quay về TP.HCM trong chuyến bay cuối cùng ngày 27-7, đến hôm sau, Thuần Võ vẫn nguyên cảm giác nôn nao say sóng ấy. Chỉ đến khi mở máy tính xem lại những hình ảnh Nicobar anh chụp được, bao nhiêu mệt mỏi của anh tan biến.

Những nhiếp ảnh gia và người mê chim hoang dã khác vẫn đang tiếp tục tới Côn Đảo theo dấu bồ câu Nicobar. Một vài người đã khoe những bức ảnh chim Nicobar mà họ chụp được. Hấp lực của loài chim này cũng lớn như danh tiếng vẻ đẹp của nó vậy.

Hòn Tre lớn - nơi Nicobar trú ngụ - Ảnh: TOBY TRUNG