Tâm lý bất an đang lan rộng trong nền kinh tế Đức khi lượng đơn đặt hàng sản xuất ngày càng mỏng và sức mua của người tiêu dùng giảm sút vì lạm phát leo thang.

Các nhà sản xuất ô tô của Đức đang phải đối mặt với những cơn gió ngược. Nhưng khó khăn của họ còn lớn hơn khi các vấn đề cơ cấu nảy sinh ngày càng nhiều trong ngành công nghiệp từng hùng mạnh này.

Quá trình chuyển đổi sang xe điện và xe tự lái đang tiêu tốn nhiều chi phí hơn, trong khi những khoản tiền cần thiết như từ việc bán xe động cơ đốt trong ngày càng sa sút.

Trong nửa đầu năm 2023, các hãng như Volkswagen, Mercedes Benz và BMW đều đưa ra những con số hài lòng. Tất cả đều báo cáo doanh thu và lợi nhuận tăng. Nhưng dự báo của họ trong nửa năm còn lại khiến các nhà đầu tư và cổ đông thất vọng. Các đơn đặt hàng ở Đức đang giảm, đặc biệt là với các loại xe điện. Nhu cầu chỉ bằng khoảng 60% so với năm trước.

Lạm phát và lãi suất tăng đang làm giảm nhu cầu mua xe mới. Chủ tịch Hildegard Müller của Hiệp hội Công nghiệp Ô tô Đức lưu ý rằng doanh số bán hàng hiện vẫn thấp hơn 1/5 so với mức trước đại dịch năm 2019.

Thị trường Trung Quốc bùng nổ

Trong khi các hãng ô tô Đức không mấy lạc quan về triển vọng trong nửa năm còn lại, Trung Quốc – thị trường ô tô lớn và quan trọng nhất thế giới – đang phát triển xe điện một cách thần tốc. Trung Quốc duy trì vị trí dẫn đầu không chỉ về số lượng đặt hàng mới mà còn về sản lượng.

Các nhà sản xuất Trung Quốc đang nhanh chóng đạt được những tiến bộ công nghệ để bắt kịp với nhà sản xuất xe điện đầu ngành Tesla. Người tiêu dùng Trung Quốc thuộc mọi tầng lớp ngày càng ưa chuộng các thương hiệu nội địa.

Theo số liệu mới nhất từ Hiệp hội Xe du lịch Trung Quốc, nhà sản xuất ô tô lớn nhất Trung Quốc BYD đã bán được nhiều hơn 29% so với Tesla trong nửa đầu năm 2023.

Thành viên hội đồng quản trị Ralf Brandstätter của VW Trung Quốc thừa nhận rằng VW đã bị BYD vượt mặt trong quý 1. BYD đã giao lượng xe điện nhiều gấp 20 lần VW.

Để đón được làn sóng xe điện đang dâng cao ở Trung Quốc, VW đã công bố hợp tác với nhà sản xuất ô tô Xpeng. Cái bắt tay này nhắm mục đích đưa 2 mẫu xe điện của VW vào thị trường Trung Quốc năm 2026.

Áp lực lan từ thị trường đại trà sang phân khúc hạng sang

Các thương hiệu cao cấp của VW là Porsche và Audi cũng đang cảm thấy áp lực ngày càng lớn. Hai nhà sản xuất ô tô hạng sang khác của Đức là Mercedes-Benz và BMW cũng cảm nhận điều tương tự.

Trong nhiều thập kỷ, các nhà sản xuất ô tô Đức đã thống trị thị trường Trung Quốc bằng cách sử dụng chiến lược nhỏ giọt. Họ giới thiệu công nghệ mới như một lựa chọn bổ sung cho người tiêu dùng, duy trì giá cao cho đến khi các đối thủ cạnh tranh bắt kịp.

Nhưng giám đốc Willy Wang của công ty tư vấn Berylls chỉ ra rằng khi Trung Quốc đi đầu trong đổi mới tiêu dùng, khách hàng Trung không đủ kiên nhẫn để chờ công nghệ phát triển, cũng như không sẵn sàng trả thêm cho các tính năng mới nhất.

Trong quá khứ, những chiếc xe hạng sang của Đức được coi là biểu tượng địa vị lý tưởng cho tầng lớp trung lưu và thượng lưu ở Trung Quốc. Các thương hiệu nội địa được cho là lạc hậu về công nghệ và chất lượng.

Nhưng giờ đây, các phương tiện do Trung Quốc sản xuất đang trở nên phổ biến, đặc biệt là với những chiếc xe trang bị hệ thống thông tin và giải trí tiên tiến. Điều này không có gì ngạc nhiên với tình hình giao thông đông đúc ở Trung Quốc.

Chuyên gia Gregor Sebastian từ Viện Merics cho biết ngành công nghiệp ô tô Đức có thể sẽ không đóng vai trò thống lĩnh trên thị trường ô tô Trung Quốc như 20 qua. Đối với khách hàng ở đất nước tỷ dân này, công nghệ đang dần trở thành yếu tố quyết định mua hàng.

Không nhà sản xuất Đức nào lọt top 10

Hiện nay, 80% xe điện ở Trung Quốc đến từ các nhà sản xuất nội địa. Trong bảng xếp hạng đó chỉ có Tesla là hãng xe nước ngoài. Các thương hiệu ô tô Đức không còn vị trí nào trong danh sách.

Trên thị trường ô tô nói chung, các hãng xe Trung Quốc sẽ bán chạy hơn các thương hiệu quốc tế trong năm 2023 với thị phần 51%. Theo chuyên gia tư vấn quản lý AlixPartners, tỷ lệ này được dự đoán sẽ tăng lên 65% vào năm 2030.

Chưa hết, trong quý đầu tiên của năm 2023, Trung Quốc đã vượt Nhật Bản để trở thành nhà xuất khẩu ô tô lớn nhất thế giới. 3 năm trước, nước này mới đang ở vị trí thứ 6. Trung Quốc đang phát triển để trở thành một thị trường bán hàng, một nhà xuất khẩu và trung tâm sản xuất .

Chuyên gia ô tô Fabian Piontek của AlixPartners nhìn nhận: “Trung Quốc đang trở thành siêu cường ô tô. Các nhà sản xuất châu Âu nhận thấy họ phải bảo vệ thị phần trên sân nhà. Kỷ nguyên lợi nhuận kỷ lục của các nhà sản xuất ô tô Đức sắp kết thúc”.

Theo DW