Chính vì vậy, nhiều trường đại học đã vào cuộc hỗ trợ những sinh viên "chân ướt chân ráo" mới lên TP.HCM.
Ưu tiên sinh viên khó khăn
ThS Hồ Thành Công - giám đốc ban quản lý ký túc xá Trường ĐH Sư phạm kỹ thuật TP.HCM - cho biết năm nay gần như toàn bộ quy trình đăng ký ký túc xá đều được thực hiện trực tuyến.
Theo ông Công, trong hơn 1.000 chỗ cho tân sinh viên, Trường ĐH Sư phạm kỹ thuật TP.HCM sẽ dành ưu tiên đăng ký cho những bạn ở khu vực nông thôn, vùng sâu vùng xa, điều kiện gia đình khó khăn, mồ côi... Khi xét xong những sinh viên thuộc đối tượng này, ký túc xá mới tiếp tục với những bạn có điều kiện khá hơn.
Bên cạnh đó, để tăng thêm lựa chọn cho tân sinh viên, Trường ĐH Sư phạm kỹ thuật TP.HCM ký kết đối tác với ký túc xá ĐH Quốc gia TP.HCM để sinh viên có thể đăng ký ở ký túc xá của ĐH Quốc gia TP.HCM.
Ông Lại Thế Tuân - trưởng phòng tổng hợp, Trung tâm quản lý ký túc xá ĐH Quốc gia TP.HCM - cho hay ký túc xá tiếp nhận tân sinh viên nhập học từ ngày 22-8 và đến nay đã có gần 6.000 tân sinh viên đã đăng ký ở ký túc xá thành công và vẫn đang tiếp nhận cho đến khi hết chỗ.
Trước đó, trung tâm đã tiếp nhận sinh viên cũ nội trú năm học 2022-2023 và sinh viên từ năm thứ hai trở lên với số lượng hơn 25.000 sinh viên đăng ký. Năm học 2023-2024, ký túc xá dự kiến tiếp nhận hơn 36.500 sinh viên nội trú.
Ông Tuân cho biết thêm trung tâm cũng đẩy mạnh các kênh truyền thông, trực tổng đài điện thoại trung tâm, trực xử lý trả lời thông tin để kịp thời hướng dẫn, giải đáp thắc mắc về các quy trình, thủ tục đăng ký ở ký túc xá.
"Đàn anh" giới thiệu cho "đàn em"
Từ đầu tháng 8-2023, Đoàn trường Trường ĐH Công nghiệp TP.HCM đã phát động phong trào giới thiệu phòng trọ cho tân sinh viên. Anh Huỳnh Phú Vinh - bí thư Đoàn trường - cho biết cách làm này đã được phát động và duy trì trong 3 năm qua.
Theo đó, Đoàn trường sẽ mở một mẫu thông tin online cho các sinh viên năm 2 trở lên có thể giới thiệu về nhà trọ mà mình đang ở hoặc những nhà trọ mà mình biết có điều kiện tương đối tốt. Mỗi sinh viên giới thiệu sẽ được động viên bằng cách cộng điểm rèn luyện.
Kế đến, Đoàn trường sẽ tổng hợp những thông tin được các "sinh viên cũ" giới thiệu, đồng thời sẽ cử các bạn đoàn viên tình nguyện đi xác minh từng trường hợp và thống kê thành một danh sách các nhà trọ cho "sinh viên mới".
Anh Huỳnh Phú Vinh cho biết trong khi khảo sát, ngoài tiêu chí đúng thông tin, các tình nguyện viên sẽ lưu ý khoảng cách từ nhà trọ đến trường và đặc biệt tiện đường xe buýt đi qua.
Tương tự, Đoàn sinh viên - Hội thanh niên của Trường ĐH Sài Gòn cũng tạo một kênh online để các bạn sinh viên có thể "review" (giới thiệu) nhà trọ cho các đàn em mới vào trường. Thông tin được "review" sẽ bao gồm địa chỉ nhà trọ, tình hình của nhà trọ hiện tại, điều kiện cơ sở vật chất, giá thuê, giá điện nước... Các thông tin này sẽ được gửi đến tân sinh viên để có thêm nguồn tham khảo lựa chọn nhà trọ phù hợp.
ThS Tào Hữu Đạt - trưởng phòng công tác sinh viên, Trường ĐH Sài Gòn - cho biết ngoài nguồn được tư vấn từ các sinh viên đang học, trường còn có nhiều kết nối với các anh chị đoàn phường, quận đoàn để được cung cấp thêm những địa chỉ phòng trọ cho tân sinh viên. Thông qua sự giới thiệu của địa phương, trường sẽ có thêm một kênh uy tín cho các bạn mới nhập học có thể cân nhắc lựa chọn.
Làm sao để tránh bị lừa?
Trước những tình trạng lừa đảo khi cho thuê phòng trọ hiện nay, ông Lê Nguyễn Nam - phó giám đốc Trung tâm Hỗ trợ học sinh, sinh viên TP.HCM - có những lưu ý: "Khi thuê phòng trọ, ngoài việc tìm hiểu trên mạng, sinh viên cần đến tận nơi để kiểm tra phòng trọ.
Khi đến xem phòng trọ, sinh viên cần đi cùng với 2-3 người bạn hoặc đi cùng người có kinh nghiệm thuê trọ để đảm bảo xác thực người cho thuê chính là chủ nhà thông qua việc kiểm tra đầy đủ giấy tờ từ phía người cho thuê và đặt các câu hỏi về chỗ trọ.
Ngoài ra, sinh viên nên tìm sự hỗ trợ từ các trung tâm hỗ trợ học sinh sinh viên TP.HCM và từ nhà trường. Các trung tâm sẽ cung cấp những địa chỉ nhà trọ, phòng trọ uy tín. Bên cạnh đó, các nhóm công tác xã hội, văn phòng hỗ trợ sinh viên trong các trường đại học cũng có các hoạt động nhằm giúp sinh viên tìm các nhà trọ gần trường đáng tin cậy".
Nhiều loại nhà trọ
Khảo sát trong tháng 8-2023, ở những vùng rìa TP.HCM như TP Thủ Đức, với chi phí 1 triệu đồng/tháng, sinh viên có thể thuê được một căn phòng 12m2, có gác. Nội ô TP.HCM giá thuê đắt đỏ hơn. Chẳng hạn, một phòng trọ ở sâu trong con hẻm đường Trần Đình Xu (quận 1) có diện tích 6m2 được rao giá thuê 2,7 triệu đồng/tháng, chưa bao gồm điện nước, nội thất căn phòng có máy lạnh và một tủ lạnh mini.
Mô hình ký túc xá tư nhân cũng là một lựa chọn được nhiều sinh viên gần đây yêu thích. Hình thức ở hệt như một ký túc xá, từ 4-8 người ở giường tầng trong một phòng. Người ở sẽ đóng một "cục tiền" cho tất cả dịch vụ, từ giường ngủ, điện nước, giặt sấy, Internet. Theo ghi nhận, giá thuê cho một người trong ký túc xá tư nhân tại TP.HCM dao động từ 2-3 triệu đồng/tháng tùy theo cơ sở vật chất.
Một mô hình khác là sleep box (hộp ngủ con nhộng). Hình thức có phần tương tự như ký túc xá tư nhân, tuy nhiên chỗ ngủ được xây dựng thành các giường con nhộng được xếp chồng và liền kề nhau. Số lượng giường ngủ nhiều hơn, thường lên đến chục giường, và không gian cho mỗi giường cũng được thu hẹp tối đa, chỉ bao gồm một chỗ ngủ. Mỗi hộp con nhộng như thế có diện tích khoảng 2,5m2 nhưng giá thuê cũng từ 1,5 - 3 triệu đồng/tháng trong đó đã bao gồm tất cả các chi phí điện nước, WiFi.
Mô hình sleep box phát triển nhưng mức độ an toàn cũng được đặt một dấu hỏi, nhất là về phòng cháy chữa cháy. Ghé qua địa chỉ cho thuê sleep box tại một con hẻm trên đường Nguyễn Gia Trí (quận Bình Thạnh), phóng viên ghi nhận tại đây chỉ có lối đi cầu thang bộ duy nhất thông ba tầng, hành lang cũng rất nhỏ và hẹp. Nơi đây có khoảng 90 người đang sinh sống nhưng không có hệ thống báo cháy và chỉ có một bình xịt chữa cháy được đặt dưới tầng trệt trong góc cầu thang.
Kết nối chủ trọ với tân sinh viên
Ông Phạm Mạnh Hùng - phó trưởng phòng công tác sinh viên, Đại học Bách khoa Hà Nội - cho biết Đại học Bách khoa Hà Nội có khoảng 35.000 sinh viên. Trong khi đó, ký túc xá chỉ đáp ứng nhu cầu khoảng 5.000 sinh viên. Do vậy, nhu cầu tìm nhà trọ những ngày đầu năm học của sinh viên rất lớn.
"Nắm bắt được nhu cầu tìm phòng trọ của sinh viên, Đại học Bách khoa đã triển khai hoạt động hỗ trợ sinh viên như đơn giản hóa thủ tục đăng ký ở ký túc xá, nâng cấp ký túc xá để thu hút sinh viên như lắp bình nóng lạnh, điều hòa... giúp sinh viên có điều kiện sinh hoạt tốt nhất.
Ngoài ra, Đại học Bách khoa Hà Nội phối hợp với ban quản lý khu ký túc xá Pháp Vân (cách trường khoảng 5km) bố trí chỗ ở cho hơn 1.000 sinh viên" - ông Hùng nói. Đặc biệt, Đại học Bách khoa Hà Nội đã giao nhiệm vụ cho Đoàn thanh niên, Hội sinh viên xây dựng kênh thông tin "Hỗ trợ tìm nhà trọ sinh viên Đại học Bách khoa Hà Nội" trên Facebook có hơn 180.000 thành viên. Qua đó, kết nối với các chủ nhà trọ với sinh viên có nhu cầu thuê trọ, tư vấn cho sinh viên khu vực gần mình có nhà trọ hay không, mức giá kèm hình ảnh sinh động.
Nhiều trường đại học đã có những cách chào đón thí sinh trúng tuyển với những giấy báo nhập học rất khác biệt khiến tân sinh viên vô cùng thích thú.