Các bạn trẻ chuẩn bị cơm chuyển đến y bác sĩ tại các bệnh viện điều trị COVID-19 - Ảnh: Q.ĐỊNH

Đi qua bao biến cố của thời cuộc và cá nhân, đôi khi rất bi thảm, ở tuổi 79, trước biến cố lớn lao của toàn nhân loại là đại dịch COVID-19, nhạc sĩ Dương Thụ vẫn giữ được tâm thế ung dung, tự tại.

Bởi cuộc đời sóng gió đã dạy ông biết biến những biến cố cuộc đời thành cơ hội để trưởng thành.

Theo dõi thông tin về đại dịch COVID-19 ở TP.HCM, nhạc sĩ Dương Thụ (từ thành phố Vũng Tàu) đã có buổi nói chuyện trực tuyến với các bạn trẻ về chủ đề Biến cố cuộc đời - bất hạnh hay cơ hội trưởng thành vào sáng 1-8.

1. Không phải lần đầu kể về những biến cố lớn trong cuộc đời có gần 80 năm thăng trầm, nhưng những câu chuyện vượt qua biến cố của nhạc sĩ Dương Thụ vẫn gây xúc động và có ý nghĩa động viên rất lớn với những người trẻ đang hoang mang, lo sợ trước "biến cố" đại dịch COVID-19.

Kể lại những dập dềnh nổi trôi của phận mình trước con sóng lớn của lịch sử dân tộc, cả giấc mơ trở thành một nhà soạn nhạc bị gãy cánh, tác giả Lắng nghe mùa xuân về không chút chua xót, oán hận.

Ông liên tục nhắc các bạn trẻ những "bi thảm" mà ông và nhiều người thế hệ mình phải gánh chịu chỉ là chuyện thời cuộc phải thế, rồi nó sẽ qua đi.

Hiểu vậy nên Dương Thụ luôn chọn thái độ chấp nhận nghịch cảnh và vượt qua không oán hận. Ông bảo điều quan trọng không phải biến cố lớn thế nào mà quan trọng là thái độ của ta khi nhìn vào biến cố.

"Quan trọng là cách ta nhìn biến cố, nghịch cảnh để vẫn là con người tử tế, vẫn làm được những việc tốt trong khả năng của mình".

Và chính với góc nhìn như vậy, nhạc sĩ Dương Thụ đã thấy rằng: "Cuộc đời tôi có thể bị thương nhưng không có sẹo. Tôi vẫn giữ mình trong sáng".

Điều giúp ông bình thản đón nhận và đi qua những biến cố cuộc đời chính là vốn văn hóa ông tích lũy được do tự học. Nền tảng văn hóa có thể giúp con người có lựa chọn sáng suốt trước những thử thách cam go của cuộc đời.

Những năng lực đối phó với biến cố cuộc đời này chính là những thứ thuộc về mình, có thể bồi đắp được qua rèn giũa, học hỏi, và nó không thể bị tác động từ bên ngoài.

Với nhạc sĩ Dương Thụ, ông tự xây đắp bằng cách ngắm nhìn và học hỏi từ cuộc đời. Cuối năm 1972, Mỹ ném bom dữ dội ở Khâm Thiên, Yên Phụ, nhưng ông vẫn thấy những đàn anh thân thiết là Dương Tường, Phạm Toàn, Nguyễn Xuân Khánh ung dung ngồi uống cà phê ở phố Lý Quốc Sư gần đoạn phố đang bị ném bom.

Trò chuyện, ông biết rằng họ chẳng phải không sợ bom đạn, nhưng họ hiểu từng phút sống rất quan trọng trong hoàn cảnh cái chết có thể đến bất cứ lúc nào, nên thản nhiên tận hưởng từng phút giây còn được sống. Bài học đàn anh tặng mình, nay Dương Thụ muốn tặng lại cho các bạn trẻ.

2. Ví đại dịch COVID-19 như một cuộc đại chiến thế giới với sức hủy diệt lớn cả về nhân mạng, kinh tế và tinh thần con người, nhưng nhạc sĩ Dương Thụ khuyên với các bạn trẻ hãy giữ bình tâm trong cuộc chiến ấy chứ đừng hoảng loạn như bom đang rơi trên đầu.

Sống giữa những ngày đại dịch đang hoành hành, nhạc sĩ vẫn tự săn sóc cho cuộc sống tinh thần của mình không bị nhàm chán. Hằng ngày ông theo dõi tin tức để biết tình hình thời sự nhưng không sa vào bình luận hay các cuộc cãi vã trên mạng xã hội.

Sự từng trải cho người nhạc sĩ hiểu rằng trong tình cảnh dịch bệnh căng thẳng sẽ khó tránh khỏi một số người làm việc xấu, nhưng cái tốt, cái đẹp vẫn rất nhiều.

Vì vậy ông khuyên các bạn trẻ nhìn đời bằng con mắt bình tĩnh, không bới móc, không đưa tin giả gây hoảng loạn thêm cho xã hội; tích cực chia sẻ những chuyện tốt đẹp.

Nói thêm với bạn trẻ cảm thấy không có cảm xúc sáng tác, Dương Thụ chỉ ra rằng mỗi thời cuộc lại sinh ra cảm xúc khác nhau cho người nghệ sĩ. Chỉ cần người nghệ sĩ sống với những cảm xúc chân thành từ hoàn cảnh dịch bệnh hôm nay, lắng nghe nội tâm thì sẽ nảy nở cảm xúc sáng tạo.

"Tự do lớn nhất là tự do trong nội tâm của mình. Tự do ấy chẳng ai, chẳng lệnh giãn cách nào xâm phạm được. Không gian tự do tuyệt đối nhất là không gian nội tâm của mình. Hãy cố gắng giữ nội tâm mình trong sáng", nhạc sĩ Dương Thụ nhắn nhủ chung tới các bạn trẻ đang căng thẳng vì tình cảnh cách ly xã hội.

Kể chuyện hoàn cảnh sáng tác ca khúc Lắng nghe mùa xuân về - một ca khúc đầy niềm hạnh phúc của sum họp, tình yêu và hy vọng - nhưng thực ra ông đã viết về giấc mơ khi đang buồn, cô đơn vì chiều 30 tết một mình trong căn phòng nhỏ ở một con hẻm của TP.HCM, nhạc sĩ Dương Thụ dặn bạn trẻ đừng quên giữ những giấc mơ trong tim mình ngay cả trong hoàn cảnh nghiệt ngã nhất.

Đấy chính là bí quyết giúp ông sống qua những thời điểm khắc nghiệt nhất.

Khoe và khoe khoang giữa đại dịch: Ranh giới giữa hai thứ này thật mỏng manh và tế nhị...

TTCT - Khoe "nghị lực vượt nghịch cảnh", khoe "tủ lạnh đầy ắp ăn làm sao hết?" hoặc khoe "sự thanh thản ngắm chồi non mới nhú ở bancông" nhưng khoe khoang giữa lúc đại dịch là không nên giữa "bể khổ" của những người đang mất mát ngoài kia.