Những thùng chứa cổ vật được đặt tại Bộ Ngoại giao Iraq trước khi chuyển tới Bảo tàng Iraq ở Baghdad, Iraq ngày 3-8 - Ảnh: REUTERS

Ngày 3-8, Mỹ bắt đầu trao trả hơn 17.000 cổ vật cho Bộ Văn hóa Iraq. Theo hãng tin AP, chính phủ Iraq mô tả đây là cuộc trao trả cổ vật lớn nhất trong lịch sử nước này.

Phần lớn số cổ vật có từ cách đây khoảng 4.000 năm ở vùng Lưỡng Hà cổ đại (khu vực lịch sử của Tây Á thuộc hệ thống châu thổ sông Tigris và Euphrates). 

Các cổ vật khác cũng được các nước như Nhật Bản, Hà Lan và Ý trao trả, theo thông báo của Ngoại trưởng Fuad Hussein trong cuộc họp báo chung với Bộ trưởng Văn hóa Hasan Nadhim của Iraq.

Hàng chục ngàn cổ vật đã bị cướp và mang ra khỏi Iraq sau cuộc chiến tranh năm 2003 khi Mỹ và các đồng minh xâm lược Iraq.

Có nhiều cổ vật đã bị Tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) buôn lậu và phá hủy. IS từng kiểm soát 1/3 lãnh thổ Iraq từ năm 2014 tới 2017 trước khi bị các lực lượng của Iraq và quốc tế đánh bại.

Các cổ vật được trưng bày tại Bộ Ngoại giao Iraq ở Baghdad, Iraq ngày 3-8 - Ảnh: AP

Gần đây Mỹ đã đạt thỏa thuận với Iraq về việc trao trả các cổ vật được thu hồi từ các bảo tàng và những người buôn bán ở Mỹ. Bộ trưởng Hasan Nadhim nói cuộc trao trả là thành quả sau nhiều tháng nỗ lực của chính phủ Iraq và đại sứ quán Iraq tại Mỹ.

"Vẫn còn nhiều việc nữa phải làm. Còn hàng ngàn cổ vật của Iraq đã bị đưa ra khỏi đất nước. Các nghị quyết của Liên Hiệp Quốc ủng hộ chúng tôi và luật pháp của các nước khác - nơi những cổ vật này bị mang tới - đứng về phía chúng tôi" - ông Nadhim phát biểu.

Bộ trưởng Văn hóa Iraq nhấn mạnh: "Những kẻ buôn lậu đang bị bắt mỗi ngày theo luật của các nước này và bị buộc phải trả lại các cổ vật".

Tấm bảng bằng đất sét 3.500 năm tuổi ghi chép một phần Sử thi Gilgamesh - Ảnh: AP

Số cổ vật trên được vận chuyển trong các thùng gỗ lớn và trao trả cho Bộ Văn hóa Iraq. Một vài cổ vật đã được trưng bày. 

Bộ Văn hóa Iraq cho biết các cổ vật quan trọng nhất sẽ được kiểm tra và sau đó trưng bày cho công chúng tham quan tại Bảo tàng quốc gia Iraq.

Trong số các cổ vật có tấm bảng bằng đất sét 3.500 năm tuổi ghi chép một phần Sử thi Gilgamesh, dự kiến được đưa về Iraq vào tháng tới sau khi hoàn tất các thủ tục pháp lý. 

Sử thi Gilgamesh được coi là một trong những tác phẩm văn học đầu tiên trên thế giới, theo Hãng tin Reuters.

Lực lượng chiến đấu của Mỹ rời Iraq từ cuối năm 2021

TTO - Tổng thống Mỹ Joe Biden và Thủ tướng Iraq Mustafa al-Kadhimi đạt thỏa thuận chấm dứt sứ mệnh chiến đấu của lực lượng Mỹ tại Iraq vào cuối năm 2021, sau 18 năm Mỹ hiện diện quân sự tại đây.