Giới tình báo Mỹ lo ngại lực lượng Hồi giáo Taliban có thể cô lâp TP Kabul chỉ trong 30 ngày và mất 90 ngày để kiểm soát thủ đô của Afghanistan, hãng tin Reuters hôm 11-8 cho hay.
Một quan chức quốc phòng Mỹ tiết lộ với Reuters rằng giới tình báo Mỹ đã có đánh giá mới về việc liệu Kabul có thể trụ lại bao lâu trước đà tiến công của Taliban trong bối cảnh Mỹ chuẩn bị hoàn tất việc rút quân khỏi chiến trường Trung Á này.
Theo quan chức này, phía Mỹ nhận định Taliban có thể cô lập Kabul trong 30 ngày và giành quyền kiểm soát thành phố này trong 90 ngày. Tuy nhiên, nguồn tin này lưu ý đây không phải một “kết cục rõ ràng” khi mà lực lượng an ninh Afghanistan có thể nỗ lực đảo ngược tình thế bằng cách tăng cường các biện pháp chống trả.
Một lính Afghanistan ở hiện trường một vụ đánh bom xe ở thủ đô Kabul hôm 4-8. Ảnh: REUTERS
Một nguồn tin an ninh phương Tây đang làm việc ở Kabul tiết lộ với Reuters rằng tất các các cửa ngõ vào thủ đô Afghanistan đã bị tắc nghẽn khi người dân kéo nhau về thủ đô để tránh xung đột đang leo thang ở các địa phương khác. Nguồn tin này lưu ý rằng rất khó để xác định liệu các tay súng Taliban có trà trộn vào đoàn người này để xâm nhập Kabul hay không.
Chính quyền tiền nhiệm của Mỹ - dưới thời cựu Tổng thống Donald Trump - đã thống nhất với Taliban về việc rút hết quân Mỹ và đồng minh khỏi Afghanistan với thời hạn rút quân là ngày 1-5. Tân Tổng thống Mỹ Joe Biden đã dời lịch rút quân tới ngày 11-9.
Từ tháng 5, Taliban đã đẩy mạnh tiến công. Taliban đã cam kết không tấn công các lực lượng nước ngoài đang rút khỏi Afghanistan nhưng không đồng ý ngừng bắn với các lực lượng của chính quyền Kabul.
Taliban đang tiếp tục đà tiến công và giành quyền kiểm soát thêm nhiều tỉnh lỵ, mới nhất là TP Faizabad, thủ phủ tỉnh Badakhshan ở đông bắc Afghanistan. Ông Jawad Mujadidi, một thành viên hội đồng tỉnh Badakhshan cho biết Taliban đã bao vậy Faizabad từ trước và mở đợt tiến công vào ngày 10-8.
“Thật không may, sau vài giờ giao tranh ác liệt, lực lượng an ninh và phòng vệ quốc gia Afghanistan đã rút lui. Với sự sụp đổ của Faizabad, toàn bộ miền đông bắc (Afghanistan) đã rơi vào sự kiểm soát của Taliban” - ông Mujadidi nói.
Một quan chức cấp cao của Liên minh châu Âu (EU) hôm 10-8 nói rằng lực lượng Taliban đã kiểm soát 65% lãnh thổ Afghanistan và đang kiểm soát hoặc đe dọa giành quyền kiểm soát các thủ phủ của 11 trong số 34 tỉnh thành của quốc gia Trung Á này.
Trong khi đó, hãng tin Al Jazeera cho hay tính tới ngày 11-8, Taliban đã kiểm soát phần lớn diện tích Afghanistan, trừ vùng trung tâm và miền đông nước này. Taliban đã kiểm soát chín thành phố là thủ phủ của các tỉnh Nimruz, Farah (tây nam), Sar-e-Pol, Jawzjan, Samangan, Baghlan, Kunduz, Takhar, Badakhshan (miền bắc và đông bắc).
Bản đồ về thế tiến công của Taliban ở Afghanistan. Nguồn: FINANCIAL TIMES
Cũng trong ngày 11-8, Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu phát biểu trong một diễn đàn giáo dục ở ngoại ô thủ đô Moscow, cho biết lực lượng Taliban đã kiểm soát toàn bộ đoạn biên giới giáp với Uzbekistan và Tajikistan ở đông bắc Afghanistan, theo đài RT.
Tuy nhiên, ông Shoigu trấn an dư luận ở Nga và các đồng minh từng thuộc Liên Xô rằng Taliban “đã hứa sẽ không có bất kỳ nỗ lực nào để vượt qua biên giới và tấn công vào các lãnh thổ láng giềng”.
Theo tờ The Guardian, Taliban tuyên bố lực lượng này đang tiến về TP Mazar-i-Sharif, thủ phủ tỉnh Balkh. Phần lớn tỉnh Balkh - giáp biên giới Turkmenistan, Uzbekistan, Tajikistan và bị kẹp giữa bốn tỉnh Kunduz, Samangan, Sar-e-Pol và Jawzjan - đã nắm dưới sự kiểm soát của Taliban.
Tổng thống Afghanistan Ashraf Ghani hôm 11-8 đã tới thị sát hệ thống phòng thủ ở địa phương này. Lực lượng an ninh và dân quân ủng hộ chính phủ ở Mazar-i-Sharif đã tuyên bố sẽ chống trả tới cùng, song số phận của thành phố lớn nhất miền bắc Afghanistan vẫn là một câu hỏi lớn.
Trước sự thắng thế của Taliban, ông Biden hôm 10-8 vẫn bảo vệ lập trường của Washington và tuyên bố ông không hối tiếc trước quyết định rút quân Mỹ khỏi Afghanistan.
Tổng thống Mỹ còn cho biết nước này đang hỗ trợ cho các lực lượng chính phủ Afghanistan cả về thực phẩm, trang thiết bị và trả lương cho các nhân viên an ninh, cũng như không kích chặn đà tiến công của Taliban.
Ngày 9-8, người phát ngôn Lầu Năm Góc nhấn mạnh rằng chiến đầu chống lại Taliban là nhiệm vụ của các lực lượng an ninh Afghanistan và Mỹ không giúp được nhiều đồng minh Trung Á này.
