Băng nhóm lừa đảo bán vaccine Covid-19 nhắm đến hàng chục nước

Lê Linh

(KTSG Online) - Các tổ chức tội phạm và những kẻ lừa đảo đang liên hệ với giới chức trách ở hàng chục nước để lừa bán vaccine Covid-19 mà bọn chúng khoe rằng được cung cấp trực tiếp từ các nhà sản xuất. Tuy nhiên, các nhà sản xuất vaccine Covid-19 như Pfizer, Johnson & Johnson và AstraZeneca cho biết họ không sử dụng các kênh buôn bán trung gian và chỉ bán vaccine trực tiếp cho các chính phủ.

Dễ bị lừa khi sốt sắng mua vaccine Covid-19

Các nước, nơi có các chính quyền trung ương, khu vực mà bọn lừa đảo đang tiếp cận bao gồm Hà Lan, Latvia, Pháp, Israel, Cộng hòa Czech, Áo, Argentina, Colombia, Brazil, Canada và Tây Ban Nha, tờ Wall Street Journal dẫn lời các nguồn tin cho hay.

Một số chính quyền được bọn chúng mời chào các vaccine Covid-19 của Pfizer, Johnson & Johnson và AstraZeneca. Một số chính quyền đã thương lượng các điều khoản chi tiết của hợp đồng trước khi dừng liên lạc vì nhận ra đây là trò lừa đảo.

Hàng chục chính phủ trên thế giới nhận được các thư lừa đảo chào bán vaccine Covid-19 . Ảnh: abcotvs

Người phát ngôn của Tổng thống Pháp, Emmanuel Macron cho biết Pháp không đàm phán trực tiếp với các nhà phân phối vaccine mà chỉ nhận vaccine thông qua Ủy ban châu Âu. Một đại diện của chính phủ Latvia cũng cho biết vaccine Covid-19 được mua thông qua các hợp đồng được ký kết giữa Ủy ban châu Âu và các nhà sản xuất vaccine.

Văn phòng Tổng thống Brazil, Jair Bolsonaro, cho biết chính phủ Brazil đã chấm dứt kế hoạch mua vaccine Covid-19 được mời chào từ các nhà môi giới và xác nhận đã từng đàm phán với họ.

Theo người phát ngôn chính phủ Áo, các lời chào bán vaccine từ những người và các công ty gửi đến các cơ quan nhà nước ở Áo và Văn phòng Thủ tướng Áo dường như rất nghiêm túc nhưng hóa ra rất đáng ngờ.

Chính phủ Colombia cũng đã nhận được các lời mời mua vaccine Covid-19 từ các nhà cung cấp mà sau đó lặn mất hút sau khi bị hối thúc chứng minh họ đang làm việc với các nhà sản xuất vaccine, theo Germán Escobar, Chánh văn phòng Bộ Y tế Colombia. Ông Escobar cho biết, Colombia cuối cùng đã đàm phán hợp đồng trực tiếp với các nhà sản xuất vaccine.

Người phát ngôn chính phủ Tây Ban Nha cho biết Tây Ban Nha chỉ ký hợp đồng trực tiếp với các nhà sản xuất vaccine.

Các nhà điều tra ở Bộ An ninh nội địa Mỹ xác định có từ 50-75 doanh nghiệp, nhà môi giới và kẻ lừa đảo đang nhắm đến các chính phủ có khả năng sẵn sàng mua vaccine Covid-19 từ họ. Vẫn chưa biết được có lời chào bán nào từ bọn chúng được thu xếp thành công hay không và các hành vi lừa đảo này dường như chủ yếu diễn ra ở các nước đang phát triển, nơi nguồn cung vaccine Covid-19 đang thiếu trầm trọng.

Nhiều chính phủ đang sốt sắng tìm mua vaccine Covid-19 và các quan chức thực thi luật pháp quốc tế bày tỏ lo ngại rằng nguồn cung vaccine hạn chế ở một số nước có thể khiến giới chức trách của họ dễ bị lừa ký vào các hợp đồng “ma”.

Trung tâm phối hợp quyền sở hữu tài sản trí tuệ quốc gia (NIPRCC) thuộc Ban điều tra An ninh nội địa của Cục Thực thi di trú và Hải quan Mỹ (ICE), thông qua sự hợp tác với các hãng dược, đã tiến hành hơn 12 vụ điều tra nhắm vào tội phạm liên quan đến mua bán vaccine Covid-19 ở Mỹ và nước ngoài.

Người phát ngôn của Tổ chức cảnh sát hình sự quốc tế (Interpol) cho biết tổ chức này đang chuẩn bị gửi thông báo đến các chính phủ trong những ngày tới để cảnh báo họ về các vụ lừa đảo bán vaccine Covid-19 và đề nghị họ khai thác thông tin để hỗ trợ các cuộc điều tra đang diễn ra.

Nhà sản xuất vaccine chỉ bán trực tiếp cho các chính phủ

Trong khi đó, các nhà sản xuất vaccine cho biết họ chỉ bán vaccine trực tiếp cho các chính phủ, vậy nên, giới chức trách ở các nước không nên làm việc với bất cứ bên trung gian nào. Ở Liên minh châu Âu (EU), không một nước thành viên hay chính quyền địa phương, chính quyền vùng nào có thể mua vaccine Covid-19 từ bất cứ nhà cung cấp nào vì Ủy ban châu Âu đã thay mặt họ để đàm phán và mua vaccine trực tiếp từ các nhà sản xuất.

Lev Kubiak, Giám đốc An ninh của hãng dược Pfizer (Mỹ), cho biết đã nắm được 86 lời chào bán vaccine lừa đảo cho các chính quyền ở 45 nước đang muốn tiếp cận vaccine của Pfizer. Hãng dược này đã chia sẻ thông tin bán vaccine lừa đảo mà hãng thu thập được với các cơ quan thực thi pháp luật ở Mỹ và các chính phủ trên thế giới cũng như các nhà sản xuất khác.

Ông Kubiak nói: “Chúng tôi lo ngại rằng cuối cùng, đến một lúc nào đó, một số chính phủ có thể bị lừa. Một số nước thiếu thốn vaccine nhất đang có nguy cơ bị lừa lớn nhất”.

Người phát ngôn của hãng dược Johnson & Johnson (Mỹ) cho biết hãng nắm rõ các chiến dịch lừa đảo bán vaccine của hãng này đang diễn ra và khẳng định rằng cho đến nay, không một công ty tư nhân nào được cấp phép bán hoặc phân phối vaccine của Johnson & Johnson.

Người phát ngôn của hãng dược AstraZeneca (Anh) cũng nói rằng vaccine Covid-19 của hãng này không phân phối, cung cấp hoặc bán qua các công ty tư nhân khác và nếu có công ty nào đó chào bán vaccine của AstraZeneca, đó có khả năng là hàng giả, vì vậy, hãy từ chối mua và báo cáo cho giới chức trách y tế địa phương.

Sau khi chiến dịch phân phối vaccine Covid-19 được khởi động trên toàn cầu, một số tổ chức và cá nhân nói dối rằng họ đang sở hữu hoặc tiếp cận được nguồn cung vaccine để chào mời các chính phủ mua vaccine từ họ.

Cuối tháng 4, Cục Điều tra liên bang Mỹ (FBI) đã gửi khuyến cáo đến các bệnh viện và các công ty y tế để cảnh báo họ về các âm mưu lừa đảo của các tổ chức tội phạm tự nhận là nhà sản xuất vaccine hoặc các bên trung gian thứ 3 hợp pháp để chào bán vaccine Covid-19. Khuyến cáo này cho biết bọn chúng tuyên bố có thể mua được hàng triệu liều vaccine và yêu cầu khách hàng chuyển trước 50% số tiền mua vào các tài khoản ngân hàng của bọn chúng ở nước ngoài.

Ronny Berkovitz, Giám đốc bộ phận thanh tra và chấp pháp của Bộ Y tế Israel, cho biết cảnh sát Israel đang điều tra một số vụ lừa đảo bán vaccine nhắm đến bộ này.

Tại Hà Lan, Bộ Y tế, phúc lợi và thể thao xác nhận đã nhận được một lời chào bán lừa đảo 5 triệu liều vaccine của Pfizer qua email nhưng cuối cùng từ chối mua vì nước này đã hoàn tất các hợp đồng mua vaccine thông qua Ủy ban châu Âu.

Hồi tháng 2, Cảnh sát quốc gia Canada cảnh báo rằng giới chức trách ở các cấp chính quyền địa phương trên cả nước đã nhận được các lời chào bán vaccine Covid-19 đáng ngờ. Giới chức trách ở vùng Emilia-Romagna, phía bắc nước Ý, cho biết họ đã nhận nhiều thư chào bán vaccine Covid-19 từ các cá nhân và công ty nói rằng họ có thể nhập khẩu hàng triệu liều vaccine của AstraZeneca.

Cùng tháng, chính quyền vùng Veneto, đông bắc nước Ý, cũng đã nhận được 2 đề nghị chào bán tổng cộng 27 triệu liều vaccine của Pfizer. Các công tố viên ở Ý đã mở các cuộc điều tra đối với các lời chào bán vaccine đáng ngờ này. Nhiều bản tóm tắt hợp đồng bán vaccine Covid-19 cũng được gửi đến cho các cơ quan chính phủ ở Argentina, Áo và những nước khác, chào bán từ 1 cho đến 20 triệu liều. Các bản tóm tắt này hướng dẫn các bước cho các chính phủ gửi tiền đặt cọc mua vaccine vào các tài khoản ủy thác và khẳng định họ có thể xác minh tính xác thực của hợp đồng với các nhà sản xuất vaccine.

Lev Kubiak, Giám đốc An ninh của hãng dược Pfizer, cho biết các kế hoạch lừa đảo bán vaccine Covid-19 hiện nay tinh vi hơn so với thời kỳ đầu của đại dịch.

Ông nói bọn lừa đảo bây giờ sử dụng tên của các lãnh đạo của Pfizer trong các hợp đồng giả và trong một số trường hợp, bọn chúng cho biết đang làm việc với các công ty hợp pháp trong ngành logistics và xuất khẩu.

Theo Wall Street Journal