Sáng 27/9, Tọa đàm tham vấn chuyên gia về kinh tế - xã hội diễn ra với sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ.

Đây là Tọa đàm tham vấn chuyên gia đầu tiên được tổ chức trong nhiệm kỳ Quốc hội Khóa XV với sự tham dự của khoảng 80 chuyên gia hàng đầu trong các lĩnh vực và các chuyên gia đến từ các tổ chức quốc tế như Ngân hàng Thế giới, Ngân hàng Phát triển châu Á, Quỹ Tiền tệ quốc tế, Tổ chức Lao động quốc tế…

Tọa đàm cũng là nơi để các chuyên gia, các nhà khoa học, các nhà quản lý bày tỏ quan điểm chuyên sâu, độc lập, nhiều góc nhìn, mang tính xây dựng của mình để phát triển kinh tế - xã hội chất lượng, bền vững.

Nguy cơ "tụt hậu" tăng trưởng

Phát biểu tại buổi tọa đàm, bà Trần Thị Hồng Minh - Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương cho biết nền kinh tế đang phải đối mặt với những khó khăn, hệ lụy nghiêm trọng của dịch bệnh COVID-19.

Ở bên ngoài, các thị trường xuất khẩu sử dụng các biện pháp kỹ thuật nhằm hạn chế hàng hóa nhập khẩu, trong đó có hàng hóa Việt Nam. Rủi ro gián đoạn chuỗi cung ứng cũng làm tăng chi phí đáng kể cho doanh nghiệp xuất khẩu cũng như doanh nghiệp hoạt động thương mại trong nước.

Làm rõ về tác động nghiêm trọng của COVID-19 tới chuỗi cung ứng tại Việt Nam, PGS.TS. Phạm Hồng Chương – Hiệu trưởng trường ĐH Kinh tế Quốc dân dẫn minh chứng việc thực hiện giãn cách xã hội kéo dài theo chỉ thị 16 của Chính phủ tại các tỉnh phía nam đã khiến 80% các nhà máy sản xuất dệt may, da giày tại TP. Hồ Chí Minh, Đồng Nai, Bình Dương, An Giang, Kiên Giang… là những nơi tập trung nhiều doanh nghiệp lớn trong các khu công nghiệp, phải ngừng sản xuất do không đủ điều kiện thực hiện quy chế "3 tại chỗ" và "một cung đường, hai điểm đến".

"Tại các địa phương miền Trung và miền Bắc, các doanh nghiệp trong lĩnh vực dệt may, da giày chỉ hoạt động với công suất 50%-70%, do giãn cách xã hội và thiếu lao động. Khoảng 40% doanh nghiệp có đủ điều kiện và dám thực hiện điều kiện 3 tại chỗ", ông Chương cho biết.

PGS.TS. Phạm Hồng Chương – Hiệu trưởng trường ĐH Kinh tế Quốc dân nhấn mạnh COVID-19 đã tác động nặng nề đến chuỗi cung ứng của Việt Nam

Ngoài ra theo bà Trần Thị Hồng Minh, COVID-19 cũng tác động mạnh đến tình trạng giải ngân vốn đầu tư công. Tính đến đến ngày 31/8, lũy kế thanh toán vốn đầu tư công năm 2021 kiểm soát qua Kho bạc Nhà nước chỉ bằng 41,7% tổng nguồn vốn thuộc kế hoạch.

"Số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường trong 8 tháng năm 2021 là 85,5 nghìn doanh nghiệp, tăng 24,2% so với cùng kỳ năm 2020", Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương nhấn mạnh tác động tiêu cực của COVID-19 đến các doanh nghiệp.

Trước sự ảnh hưởng của COVID-19, ông Jacques Morisset, chuyên gia kinh tế trưởng và quản lý Chương trình kinh tế vĩ mô, thương mại và đầu tư, Ngân hàng Thế giới (WB) tại Việt Nam cảnh báo Việt Nam có thể chuyển từ vị trí một "ngôi sao" xuống dưới mức trung bình trong giai đoạn từ năm 2020 đến năm 2021.

WB cảnh báo kinh tế Việt Nam có thể tăng trưởng dưới mức trung bình của kinh tế thế giới năm 2021

Theo dự báo của WB, Việt Nam có thể chỉ tăng trưởng ở mức 4,8% trong năm 2021 – thấp hơn so với mức tăng trưởng trung bình 5,6% của thế giới. Trước đó năm 2020, kinh tế Việt Nam tăng trưởng ở mức 2,9% - thuộc hàng Top đầu của thế giới.

4 bài học cho kinh tế Việt Nam

Lý giải cho sự xu hướng đi xuống của kinh tế Việt Nam, ông Jacques Morisset đã chỉ ra 5 nguyên nhân chính đó là: Tình hình y tế xấu đi; Các chương trình tiêm chủng chậm ngay cả khi đã được tăng tốc để đuổi kịp; Hạn chế di chuyển nghiêm ngặt hơn; Chính sách ứng phó về kinh tế có quy mô nhỏ và thiếu cân bằng và Các chương trình trợ giúp xã hội rụt rè, hạn chế.

Từ đó, đại diện WB đề xuất 4 bài học để thúc đẩy quá trình phục hồi và giúp Việt Nam đi vào trạng thái bình thường mới, trong đó tiêm chủng (đồng thời với xét nghiệm) có ý nghĩa quan trọng để kiểm soát đại dịch, và cũng để giảm thiểu thiệt hại về kinh tế.

Ông Jacques Morisset, chuyên gia kinh tế trưởng và quản lý Chương trình kinh tế vĩ mô, thương mại và đầu tư, Ngân hàng Thế giới (WB) tại Việt Nam

Đại diện WB cho rằng vẫn cần có những hạn chế đi lại nhưng phải thông minh hơn; Tìm điểm cân bằng phù hợp giữa chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ và Tăng cường trợ giúp xã hội để ngăn chặn tình trạng kiệt quệ tài chính ở các nhóm dễ bị tổn thương và hạn chế gia tăng bất bình đẳng.

3 giai đoạn phục hồi kinh tế

Trước thực trạng hiện tại, Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương - Trần Thị Hồng Minh đã khuyến nghị 3 giai đoạn phục hồi của kinh tế Việt Nam.

Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương - Trần Thị Hồng Minh đã khuyến nghị 3 giai đoạn phục hồi của kinh tế Việt Nam

"Cần ưu tiên tiếp tục phòng chống và kiểm soát dịch COVID-19 hiệu quả, cùng với đẩy nhanh tiến trình tiêm vaccine; Đẩy nhanh tiến độ triển khai các gói hỗ trợ người dân, doanh nghiệp đã ban hành; đẩy mạnh đa dạng hóa xuất khẩu, trên cơ sở nghiên cứu, nắm bắt thông tin kịp thời về các thị trường, sản phẩm còn dư địa khai thác trong bối cảnh đại dịch cũng như khả năng đáp ứng các FTA quan trọng (như CPTPP, EVFTA)…", bà Minh khuyến nghị.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!