Sự gián đoạn xảy ra trong bối cảnh các nhà sản xuất và hãng vận chuyển đang phải "chạy đua" để đáp ứng nhu cầu đối với mọi loại hàng hóa từ quần áo đến đồ chơi trong mùa mua sắm cuối năm. Hoạt động của họ vốn đã gặp nhiều khó khăn do chi phí nguyên liệu tăng cao, sự chậm trễ kéo dài tại các cảng và tình trạng thiếu container.

Các nhà sản xuất Trung Quốc mới đây cũng cảnh báo rằng các biện pháp cắt giảm việc sử dụng điện nghiêm ngặt sẽ làm giảm sản lượng ở các tỉnh lớn như Giang Tô, Chiết Giang và Quảng Đông. Đây là những tỉnh chiếm gần 1/3 tổng GDP của cả nước. Theo đó, giá hàng hóa có thể sẽ tăng cao.

Tại Trung Quốc, chính quyền các địa phương đang yêu cầu giảm tải lượng sử dụng điện nhằm nỗ lực tránh tình trạng không thể đáp ứng mục tiêu cắt giảm năng lượng và cường độ phát thải. Trong khi đó, một số nơi lại đối mặt với tình trạng thiếu điện.

Clark Feng là chủ sở hữu Vita Leisure Co., công ty mua lều và đồ nội thất từ các nhà sản xuất Trung Quốc để bán ra nước ngoài. Ông cho biết, việc tỉnh Chiết Giang - trụ sở của công ty, yêu cầu hạn chế sử dụng điện gây ảnh hưởng không nhỏ đến các doanh nghiệp. Các nhà sản xuất vải ở tỉnh này đang gặp tình trạng sản xuất bị đình trệ, họ bắt đầu tăng giá và hoãn nhận các đơn đặt hàng mới ở nước ngoài.

Yiwu Huading Nylon Co. Ltd. - nhà sản xuất nylon từ sợi tổng hợp ở Chiết Giang, đã giảm một nửa công suất kể từ ngày 25/9 theo yêu cầu của chính quyền địa phương về việc cắt giảm tiêu thụ điện. Công ty này dự kiến sản lượng sẽ được nối lại từ ngày 1/10 và cho biết sẽ tìm cách giảm thiểu tác động của tình trạng tạm dừng sản xuất một phần.

Hơn nữa, các vấn đề liên quan đến điện xảy ra trong bối cảnh hoạt động tại các cảng ở Trung Quốc gần đây gặp gián đoạn và ảnh hưởng lan rộng đến chuỗi cung ứng toàn cầu. Một phần của cảng Ninh Ba - một trong những cảng tấp nập nhất thế giới, đã ngừng hoạt động trong nhiều tuần vào tháng trước do Covid-19.

Cuộc khủng hoảng năng lượng này sẽ gây áp lực lớn cho nền kinh tế Trung Quốc, ở đúng thời điểm tốc độ tăng trưởng đang chậm lại do các yếu tố như những biện pháp kiểm soát dịch bệnh và quy định mới để chấn chỉnh ngành bất động sản.

Nomura Holdings Ltd., China International Capital Corp. và Morgan Stanley đã hạ dự báo tăng trưởng GDP đối với Trung Quốc hoặc cảnh báo tốc độ tăng trưởng thấp hơn do gián đoạn liên quan đến điện.

Lu Ting - nhà kinh tế trưởng về Trung Quốc tại Nomura Holdings, nhận định: "Thị trường toàn cầu sẽ hứng chịu sự thiếu hụt nguồn cung từ đồ dệt may, đồ chơi cho đến linh kiện máy móc. Chủ đề nóng nhất về Trung Quốc sẽ sớm chuyển từ ‘Evergrande’ sang ‘Khủng hoảng năng lượng’."

Đến nay, tác động của cuộc khủng hoảng này đã hiện hữu. Pegatron Corp. - đối tác quan trọng của Apple, cho biết họ đang phải giảm mức tiêu thụ năng lượng trong quá trình lắp ráp iPhone. Họ đang phải thực hiện các biện pháp tiết kiệm năng lượng để tuân thủ các chính sách của chính quyền địa phương.

Tuy nhiên, các công ty sản xuất thiết bị cầm tay của Apple cho đến nay đã tránh cắt giảm mạnh sản lượng và có thể đã được tạo điều kiện tiếp cận năng lượng để duy trì hoạt động.

Các nhà phân tích nhận định, tình trạng thiếu điện chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến cả các ngành công nghiệp nặng như nhôm và thép, kéo dài đến cả các ngành hạ lưu. Tại trung tâm công nghiệp của Trung Quốc - tỉnh Quảng Đông, cơ quan quản lý năng lượng của địa phương đã đưa ra một thông báo hôm Chủ nhật rằng việc cắt giảm quy mô lớn đối với các nhà máy đã được thực hiện.

Hao Hong - trưởng bộ phận nghiên cứu và chiến lược gia tại Bocom International, cho biết: "Không ai biết khi nào nút thắt của chuỗi cung ứng được tháo gỡ. Tình hình có vẻ căng thẳng hơn trong mùa đông này."

Chen Yubing - giám đốc của hãng xuất khẩu sợi polyester và nylon Suzhou Berya Textile Technology Co. Ltd., cho biết công ty của ông đã chịu những khoản lỗ lớn do sự gián đoạn này. Các dây chuyền sản xuất của công ty hiện chỉ được phép hoạt động 3 ngày/tuần bắt đầu từ tháng 9, điều này có nghĩa là đơn đặt hàng vào thứ Hai phải đến 2 ngày sau mới được thực hiện. Một nửa doanh số của họ đến từ khách hàng nước ngoài.

Chen nói: "Chúng tôi gặp vấn đề trong việc giao một số đơn đặt hàng. Tất cả những gì chúng tôi có thể làm bây giờ là chờ đợi và thương lượng với khách hàng."

Tham khảo Bloomberg