Thông tin được ông Andrew Jeffries, Giám đốc quốc gia ADB tại Việt Nam đưa ra trong họp báo sáng 21/9.
Trong 6 tháng đầu năm, đại diện ADB đánh giá, nền kinh tế phục hồi ổn định nhờ các cân đối kinh tế mạnh, được hỗ trợ bởi sự phục hồi nhanh hơn dự kiến của ngành sản xuất chế biến chế tạo và dịch vụ.
Cụ thể, quý II có mức tăng trưởng GDP đạt 7,7% và đạt mức tăng bình quân 6,4% trong 6 tháng đầu năm, cao hơn so với cùng kỳ năm 2021 và 2020 dù vẫn thấp hơn mức trước đại dịch.
Tăng trưởng khu vực dịch vụ phục hồi đạt mức 6,6% từ 3,9% trong cùng kỳ năm 2021 nhờ lượng khách du lịch trong nước tăng mạnh lên 60,8 triệu lượt. Du lịch trong nước phục hồi kéo theo các dịch vụ liên quan đến du lịch tăng 7% trong 6 tháng đầu năm. Kinh tế phục hồi thúc đẩy tăng trưởng dịch vụ tài chính và ngân hàng lên mức 9,5% so với 9,1% cùng kỳ năm trước và cao hơn nhiều so với trước đại dịch.
Bên cạnh đó, môi trường kinh doanh được cải thiện và hoạt động kinh tế được phục hồi thúc đẩy hoạt động khởi nghiệp; số doanh nghiệp quay trở lại làm ăn cũng tăng mạnh...
Do vậy, ADB giữ nguyên triển vọng kinh tế Việt Nam tăng trưởng mạnh mẽ với GDP tăng 6,5% trong năm 2022 và 6,7% năm 2023 trong khi hạ dự báo tăng trưởng kinh tế châu Á.
Bên cạnh đó, chính sách tiền tệ thận trọng của Việt Nam và việc kiểm soát giá hiệu quả, đặc biệt đối với các mặt hàng xăng dầu, giúp kiềm chế lạm phát ở mức 3,8% năm 2022 và 4% năm 2023, không thay đổi so với dự báo ADB đưa ra hồi tháng 4.
Tuy nhiên, ADB cũng cảnh báo, triển vọng kinh tế Việt Nam sẽ tiếp tục đối mặt với những rủi ro ngày càng tăng. Đầu tiên là với xuất khẩu. Theo ông Nguyễn Minh Cường, Kinh tế trưởng của ADB, dù xuất khẩu tăng mạnh, Việt Nam bắt đầu xuất hiện "những đám mây đen".
Trong 8 tháng đầu năm, nhờ hoạt động kinh tế phục hồi và tỷ giá hối đoái ổn định, xuất khẩu đã đạt 250,8 tỷ USD, tăng 17,1% so với cùng kỳ 2021. Sản xuất trong nước phục hồi kéo nhập khẩu tăng 13,6%, đạt 246,8 tỷ USD, giúp thặng dư thương mại đạt 4 tỷ USD.
Tuy nhiên, việc suy thoái kinh tế toàn cầu có thể tác động đến xuất khẩu nặng nề hơn dự báo, điều này sẽ làm cán cân tài khoản vãng lai xấu đi. Theo phân tích của ADB, cầu trên thị trường thế giới yếu hơn khiến xuất khẩu chậm lại. Tiền đồng giảm giá làm giá trị hàng nhập khẩu đắt hơn hàng xuất khẩu, dự kiến dẫn đến thâm hụt thương mại trong năm nay.
Ông Cường cho biết, trong tháng 8, số lượng đơn đặt hàng với Việt Nam đã giảm. Trong đó, số đơn đặt hàng từ Hàn Quốc, Đài Loan giảm kéo theo một số thị trường khác. Điều này theo ADB là "không ngạc nhiên", đặc biệt trong tình cảnh Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) nâng lãi suất.
Trước đó, một số chuyên gia, tổ chức cũng bày tỏ sự thận trọng về xuất khẩu của Việt Nam trước những thách thức đang tồn tại. HSBC đã ghi nhận các dấu hiệu ban đầu cho thấy nhu cầu với nhiều mặt hàng điện tử đang yếu đi. Hay VnDirect đưa ra quan điểm tăng trưởng xuất khẩu của Việt Nam có thể chậm lại trong 3 tháng cuối năm. Theo các tổ chức này, nguyên nhân chính là điều kiện tài chính toàn cầu thắt chặt, đứt gãy chuỗi cung ứng có thể làm suy yếu triển vọng tăng trưởng, dẫn đến nhu cầu yếu đối với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam.
Bên cạnh xuất khẩu, nền kinh tế Việt Nam cũng phải đối diện với rủi ro lạm phát cao. Dù các đợt tăng lãi suất quyết liệt của ngân hàng trung ương các nền kinh tế lớn đã góp phần giảm áp lực tăng giá trên toàn cầu, sự gia tăng bất ổn địa chính trị toàn cầu lại có thể đẩy giá hàng hóa lên cao, ảnh hưởng đến lạm phát. Lạm phát toàn cầu vẫn cao dù có xu hướng giảm gốc và các điều kiện tài chính thắt chặt cũng sẽ làm kiều hối tiếp tục giảm.
Ngoài ra, dịch Covid-19 có thể tái bùng phát trong bối cảnh hệ thống y tế chưa đủ sẵn sàng do nhiều nhân viên y tế gần đây xin nghỉ việc và tình trạng thiếu thuốc men, thiết bị y tế. Lao động thiếu hụt sẽ cản trở sự phục hồi nhanh chóng của khu vực dịch vụ và các lĩnh vực xuất khẩu sử dụng nhiều lao động trong năm 2022. Cuối cùng, việc không thực hiện giải ngân vốn đầu tư công và chi tiêu xã hội theo đúng kế hoạch có thể làm giảm tốc độ tăng trưởng trong năm nay và năm sau.
Đức Minh