Ngày 25/9, cổng thông tin điện tử Bộ Tài chính đã đăng tải công văn trả lời kiến nghị cử tri Tp. Hà Nội về quả lý thuế đối với ô tô nhập khẩu theo loại hình quà biếu, tặng.
Cử tri Hà Nội phản ánh, trong thời gian cuối tháng 5/2022, một số bài báo đưa tin về chiêu thức lách luật, trục lợi tinh vi của đường dây nhập khẩu siêu xe qua hình thức quà biếu, tặng. Với hình thức nhập khẩu này, các doanh nghiệp có thể kê khai thuế thấp hơn nhiều lần so với giá trị thật của chiếc xe, từ đó trục lợi từ chênh lệch thuế, con số thất thoát thuế có thể lên đến hàng nghìn tỷ đồng 1 năm.
"Đề nghị Bộ Tài chính nêu rõ cơ quan, đơn vị chịu trách nhiệm, xử lý nghiêm các sai phạm nếu có", cử tri Tp. Hà Nội ý kiến.
Về vấn đề này, Bộ Tài chính cho biết, căn cứ quy định tại khoản 3 Điều 86 Luật Hải quan số 34/2014/QH13 ngày 23/6/2014; khoản 2 Điều 20 Nghị định số 08/2015/NĐ-CP ngày 21/1/2015 được sửa đổi bổ sung tại khoản 8 Điều 1 Nghị định số 59/2018/NĐ-CP ngày 20/4/2018 của Chính phủ thì trị giá hải quan của hàng hóa nhập khẩu là giá thực tế phải trả tính đến cửa khẩu nhập khẩu đầu tiên.
Căn cứ khoản 1 Điều 3 Thông tư số 39/2015/TT-BTC ngày 25/3/2015 của Bộ Tài chính được sửa đổi, bổ sung tại khoản 2 Điều 1 Thông tư 60/2019/TT-BTC ngày 30/8/2019 thì người khai hải quan tự kê khai, tự xác định trị giá hải quan theo các nguyên tắc và phương pháp xác định trị giá hải quan theo quy định của pháp luật và chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính chính xác, tính trung thực của các nội dung tự kê khai và tự xác định trị giá hải quan.
Cơ quan hải quan xác định trị giá hải quan trong trường hợp có căn cứ xác định trị giá hải quan do người khai hải quan tự kê khai, tự xác định không phù hợp.
Cũng theo Bộ Tài chính, trường hợp hàng hóa nhập khẩu không có hợp đồng mua bán, hóa đơn thương mại (hàng nhập khẩu không nhằm mục đích thương mại) như xe ôtô nhập khẩu theo hình thức quà biếu, tặng, trị giá hải quan của hàng hóa nhập khẩu được xác định theo trị giá do người khai hải quan tự xác định và kê khai; trường hợp cơ quan hải quan có căn cứ xác định trị giá kê khai của người khai hải quan không phù hợp thì cơ quan hải quan xác định trị giá hải quan theo nguyên tắc và phương pháp quy định tại Điều 5 Thông tư số 39/2015/TT-BTC.
Theo Bộ Tài chính, căn cứ quy định của pháp luật, đối với hàng hóa nhập khẩu không nhằm mục đích thương mại như hàng quà biếu, tặng, người khai hải quan có trách nhiệm phải tự kê khai, tự xác định trị giá hải quan; do đặc thù của loại hình này là hàng hóa không có chứng từ mua bán nên Thông tư số 39/2015/TT-BTC đã quy định trường hợp cơ quan hải quan có căn cứ xác định trị giá kê khai của người khai hải quan không phù hợp, cơ quan hải quan có quyền xác định trị giá hải quan theo quy định của pháp luật về trị giá hải quan trước khi thông quan, giải phóng hàng hóa.
Căn cứ vào các quy định nêu trên, xe biếu tặng không được miễn giảm thuế mà phải nộp thuế như xe nhập khẩu thương mại khi làm thủ tục hải quan. Trên cơ sở khai báo của người khai hải quan, cơ quan hải quan đã tiến hành kiểm tra, xác định lại trị giá tính thuế theo quy định và ấn định số thuế còn thiếu đối với xe ôtô nhập khẩu theo loại hình quà biếu, tặng, người khai hải quan phải nộp đủ số tiền thuế trước khi thông quan, giải phóng hàng hóa.
Theo báo cáo của các cục hải quan tỉnh, thành phố có phát sinh nhập khẩu mặt hàng xe ôtô chở người theo loại hình quà biếu, tặng từ năm 2012 đến 31/5/2022 tổng số tiền thuế (nhập khẩu, tiêu thụ đặc biệt, GTGT) của người khai hải quan là 9.476 tỷ đồng; tổng số tiền thuế cơ quan hải quan đã xác định giá theo quy định, ấn định số thuế phải nộp là 14.403 tỷ đồng; tổng số tiền thuế chênh lệch tăng thêm sau khi cơ quan hải quan xác định trị giá, ấn định so với số tiền thuế người khai hải quan tự kê khai là 4.927 tỷ đồng và được thu đủ trước khi thông quan hàng hóa.
"Để đảm bảo thu đúng, thu đủ thuế xe biếu, tặng, Bộ Tài chính đã chỉ đạo Tổng cục Hải quan phải thường xuyên rà soát kết quả xác định giá tính thuế xe ôtô nhập khẩu theo hình thức quà biếu tặng. Đồng thời phối hợp với cơ quan thuế nội địa để thu thuế thu nhập", Bộ Tài chính khẳng định.
Nhập khẩu ô tô biếu, tặng thực hiện theo quy định mới từ 10/9/2022
Ngày 27/7, Bộ Tài chính ban hành Thông tư số 45/2022/TT-BTC sửa đổi, bổ sung một số điều tại Thông tư số 143/2015/TT-BTC ngày 11/9/2015 của Bộ trưởng Bộ Tài chính quy định thủ tục hải quan và quản lý xe ô tô, xe gắn máy của các đối tượng được phép nhập khẩu, tạm nhập khẩu không nhằm mục đích thương mại.
Theo đó, Thông tư số 45/2022/TT-BTC quy định xe gắn máy đảm bảo quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường đối với xe mô tô, xe gắn máy (QCVN 14:2015/BGTVT). Chính sách quản lý xe ô tô, xe gắn máy nhập khẩu, tạm nhập khẩu theo hình thức quà biếu, quà tặng, hàng mẫu, tài sản di chuyển thực hiện theo quy định của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.
Về thủ tục nhập khẩu, tạm nhập khẩu xe ô tô, xe gắn máy, Thông tư quy định, hồ sơ nhập khẩu, tạm nhập khẩu gồm: Tờ khai hàng hóa nhập khẩu; 1 bản chụp vận tải đơn hoặc các chứng từ vận tải khác có giá trị tương đương; Giấy đăng ký kiểm tra chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường xe cơ giới nhập khẩu (đối với xe ô tô); Giấy đăng ký kiểm tra chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường xe mô tô, xe gắn máy/động cơ xe mô tô, xe gắn máy nhập khẩu (đối với xe gắn máy); 1 bản chính giấy ủy quyền theo quy định của pháp luật (nếu có)…
Người khai hải quan nộp bản chính các chứng từ quy định phải nộp bản chính. Trường hợp cơ quan kiểm tra chuyên ngành quy định nộp bản chụp hoặc không quy định cụ thể bản chính hay bản chụp thì người khai hải quan được nộp bản chụp.
Trường hợp Bản đăng ký kiểm tra chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường xe cơ giới nhập khẩu (đối với ô tô), Bản đăng ký kiểm tra chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường xe mô tô, xe gắn máy/động cơ xe mô tô, xe gắn máy nhập khẩu (đối với xe gắn máy), Giấy chứng nhận chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường xe cơ giới nhập khẩu (đối với xe ô tô), Giấy chứng nhận chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường xe mô tô, xe gắn máy nhập khẩu (đối với xe gắn máy) được cơ quan kiểm tra chuyên ngành gửi qua Cổng thông tin một cửa quốc gia thì người khai hải quan không phải nộp khi làm thủ tục hải quan.
Người khai hải quan khai đầy đủ các chỉ tiêu thông tin trên tờ khai hải quan và gửi các chứng từ thuộc hồ sơ hải quan quy định thông qua Hệ thống xử lý dữ liệu điện tử hải quan hoặc nộp trực tiếp tại chi cục hải quan, chịu trách nhiệm bảo quản xe tại địa điểm được phép đưa về bảo quản trong thời gian chờ kết quả kiểm tra của cơ quan kiểm tra chuyên ngành.
Chi cục hải quan làm thủ tục nhập khẩu, tạm nhập khẩu xe thực hiện thủ tục nhập khẩu, tạm nhập khẩu theo quy định. Trong thời hạn 8 giờ làm việc kể từ thời điểm hoàn thành kiểm tra thực tế hàng hóa nhập khẩu, nếu có đủ cơ sở xác định trị giá do người khai hải quan kê khai là chưa phù hợp với hàng hóa thực tế thì cơ quan Hải quan phải xác định trị giá hải quan cho hàng hóa nhập khẩu theo đúng quy định, ban hành Thông báo trị giá hải quan.
Trong thời hạn 5 ngày làm việc kể từ ngày ban hành Thông báo trị giá hải quan, nếu người khai hải quan không thực hiện khai bổ sung theo Thông báo trị giá hải quan thì cơ quan Hải quan ban hành quyết định ấn định thuế theo quy định của Luật Quản lý thuế, xử lý vi phạm (nếu có).
Trường hợp người khai hải quan đủ điều kiện để được đưa hàng về bảo quản theo quy định thì trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày đưa hàng về bảo quản, chi cục hải quan nơi đăng ký tờ khai phân công công chức theo dõi, tra cứu kết quả kiểm tra của cơ quan kiểm tra chuyên ngành trên Cổng thông tin một cửa quốc gia, khi có kết quả kiểm tra phải yêu cầu ngay người khai hải quan thực hiện khai bổ sung (nếu có) và thông quan hàng hóa theo quy định.
Quá thời hạn 30 ngày kể từ ngày đưa hàng về bảo quản, người khai hải quan không tiến hành tiếp thủ tục hoặc cơ quan Hải quan có thông tin về việc người khai hải quan không chấp hành quy định về bảo quản hàng hóa thì chi cục hải quan nơi đăng ký tờ khai thực hiện kiểm tra việc mang hàng về bảo quản, nếu người khai hải quan không lưu giữ xe tại địa điểm đã đăng ký bảo quản thì thực hiện xử lý vi phạm theo quy định của pháp luật.
Chi cục hải quan làm thủ tục nhập khẩu, tạm nhập khẩu chỉ thông quan khi có giấy chứng nhận chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường xe cơ giới nhập khẩu (đối với xe ô tô) và giấy kiểm tra chất lượng xe gắn máy nhập khẩu (đối với xe gắn máy) của cơ quan kiểm tra chuyên ngành…
Tuệ Minh