Tờ Wall Street Journa, (WSJ) cho hay ông chủ Elon Musk của SpaceX đã vay 1 tỷ USD từ chính đế chế của mình trong thời điểm cần tiền hoàn tất thương vụ mua lại Twitter.
Đây là bằng chứng mới nhất cho thấy tỷ phú giàu nhất hành tinh đã rút tiền khỏi các đế chế đẻ trứng vàng của mình như thế nào mà chẳng cần phải bán cổ phiếu, qua đó giúp Elon Musk có thừa tài chính cho các dự án của riêng mình.
Khoản vay này của Elon Musk được thế chấp bằng chính cổ phiếu của SpaceX và vị tỷ phú này sau khi hoàn tất thương vụ Twitter đã thanh toán cả gốc lẫn lãi.
Trên thực tế trong nhiều năm, Elon Musk đã nổi tiếng với việc vay vốn ngân hàng thế chấp cổ phiếu Tesla. Tuy nhiên với SpaceX, nhà sáng lập này lại hoàn toàn có thể vay mượn từ chính công ty mình nhờ kiểm soát đến 79% quyền bỏ phiếu tính đến tháng 3/2023.
Xin được nhắc là SpaceX lỗ đến 968 triệu USD năm 2021 và 559 triệu USD năm 2022. Hãng này mới chỉ có lợi nhuận 55 triệu USD trong quý I/2023 nhưng chặng đường cả năm nay vẫn còn rất dài. Với Tesla thì công ty xe điện mới chỉ bắt đầu có lãi từ năm 2019.
Động thái vay tiền của Elon Musk diễn ra trong bối cảnh SpaceX đang gọi được nguồn vốn đầu tư lớn cho các dự án đầy thành công như Starship-tên lửa đẩy đưa vệ tinh lên vũ trụ hay Starlink-mạng lưới vệ tinh viễn thông Internet.
Trong bối cảnh nhà sáng lập Tesla hối thúc các nhân viên SpaceX tiết kiệm và thậm chí cảnh báo vào cuối năm 2021 rằng công ty này có thể đối mặt khả năng vỡ nợ do chi quá nhiều tiền phát triển tên lửa, vệ tinh, thì việc vay 1 tỷ USD của Elon Musk đã tạo nên nhiều nghi vấn.
Theo WSJ, khoản tiền 1 tỷ USD có ảnh hưởng khá lớn đến dòng vốn của SpaceX khi hãng này chỉ có 4,7 tỷ USD tiền mặt và các khoản tương đương tiền tính đến cuối năm 2022.
Thậm chí khi Elon Musk thanh toán nợ cho SpaceX, nhà sáng lập này đã phải bán gần 4 tỷ USD cổ phiếu của Tesla trong tháng 11/2022 và một khoản cổ phiếu tương đương nữa trong tháng 12, qua đó đưa tổng giá trị cổ phiếu Tesla bị bán lên đến 39 tỷ USD trong hơn 1 năm.
Chắp vá
Tờ WSJ cho hay SpaceX dường như trở thành nơi cứu cánh cho Elon Musk khi bị vay vốn để cứu các dự án khác. Thậm chí Elon Musk đã thừa nhận từng vay 20 triệu USD từ SpaceX vào năm 2008 để giúp Tesla đang có nguy cơ phá sản thời kỳ đó.
Tương tự, đế chế vũ trụ của Elon Musk cũng đã từng giúp một dự án khác là SolarCity vào năm 2015-2016 khi cho vay 330 triệu USD. Cuối cùng dự án này đã bị Tesla mua lại.
Bẵng đi vài năm sau đó, các cổ đông SpaceX tiếp tục thắc mắc tại sao doanh nghiệp này liên tục phải phân phối nguồn lực cho những dự án khác của Elon Musk, ví dụ như Boring Co-chuyên xây dựng đường hầm công nghệ cao.
Mặc dù Tesla chỉ có lợi nhuận từ nửa cuối năm 2019 nhưng Elon Musk trong suốt nhiều năm đã nổi tiếng vì tìm kiếm nguồn vốn nhờ bán, thế chấp cổ phần của hãng này. Câu chuyện vay của startup này để bù đắp cho các dự án khác cũng là chuyện bình thường.
Tuy nhiên tình trạng này bắt đầu khiến các công tố viên cũng như Ủy ban giao dịch chứng khoán Mỹ (SEC) chú ý khi nguồn vốn của nhà đầu tư bị Elon Musk lợi dụng tùy ý.
Đầu năm 2017, SpaceX từng đạt thỏa thuận cho Elon Musk vay 120 triệu USD để rồi 1 năm sau đó, vị tỷ phú này vay tiếp 100 triệu USD nữa. Con số này dần tăng và đến tháng 5/2019, nhà sáng lập lại vay tiếp 100 triệu USD nữa. Đến tháng 12/2020, Elon Musk vay tiếp 300 triệu USD từ đế chế vũ trụ của mình.
Vào năm 2021 khi Tesla đã nổi tiếng và giá cổ phiếu tăng cao vút thì Elon Musk bắt đầu tận dụng điều này để thanh toán các khoản nợ. Vào cuối năm đó, Elon Musk đã hoàn trả cho SpaceX 500 triệu USD tiền vay cả gốc lẫn lãi.
Mùa thu năm 2022 với quyền biểu quyết tuyệt đối của mình, Elon Musk đã khiến SpaceX đồng ý gia tăng số nợ có thể cho vay lên đến 1 tỷ USD và đây là thời điểm mà nhà sáng lập Tesla nhắm đến dự án mới: Twitter.
Trớ trêu thay, dự án mới này lại gặp vô số khó khăn khi suy giảm doanh thu quảng cáo. Thậm chí rắc rối này còn ảnh hưởng tiêu cực ngược lại giá cổ phiếu của Tesla và SpaceX tại thời điểm đó.
Năm 2022, cổ phiếu Tesla đã giảm đến 65% vì vụ Twitter cũng như do sự tham chiến của nhiều hãng xe điện khác trên thị trường, làm xói mòn lợi nhuận của nhà Elon Musk.
Theo WSJ, tình hình này khiến Elon Musk khó lòng thế chấp, vay mượn hay bán thêm cổ phiếu Tesla để tìm nguồn vốn cho các dự án khác của mình. Kết quả là SpaceX trở thành "tấm thẻ tín dụng" duy nhất còn dựa dẫm vào được hiện nay.
*Nguồn: WSJ