"Suốt 20 năm qua, thị trường dầu phụ thuộc vào Trung Quốc. Nền kinh tế lớn nhì thế giới đang là lực đỡ cho nó. Tuy nhiên, câu chuyện trên sắp đến hồi kết rồi", Chủ tịch hãng tư vấn năng lượng Facts Global Energy Fereidun Fesharaki cho biết trong một hội thảo về năng lượng gần đây.
Ông dự báo nhu cầu dầu của Trung Quốc sẽ chạm đỉnh trong 3-5 năm tới. "Trên thị trường dầu toàn cầu, chúng ta phải nhìn sang các nước như Ấn Độ, hoặc các nền kinh tế khác có khả năng vực nhu cầu lên", Fesharaki nói.
Tương tự, hãng tư vấn Wood Mackenzie cũng dự báo nhu cầu dầu của Trung Quốc sẽ đạt đỉnh năm 2027. Sau đó, số liệu này sẽ giảm dần.
"Sau năm 2027, Trung Quốc sẽ chứng kiến sức giảm nhu cầu dầu trong dài hạn, khi nước này tích cực theo đuổi việc chuyển dịch năng lượng và tăng trưởng kinh tế nhìn chung chậm lại", Shiqing Xia - chuyên gia tư vấn dầu mỏ tại Wood Mackenzie cho biết.
Công nhân tại một mỏ dầu ở Tân Cương (Trung Quốc). Ảnh: Reuters
Năm 2020, Trung Quốc đặt mục tiêu trung hòa khí thải carbon trước năm 2060. Họ cho biết khí thải carbon sẽ giảm từ sau năm 2030.
Cũng như Fesharaki, Xia kỳ vọng Ấn Độ bù đắp lại khoảng trống từ Trung Quốc. Ấn Độ được dự báo vượt Trung Quốc thành nước có tốc độ tăng trưởng nhu cầu dầu lớn nhất thế giới cuối thập kỷ này.
"Trừ Trung Quốc, nhu cầu dầu của Ấn Độ và các nền kinh tế mới nổi khác ở Đông Nam Á vẫn tiếp tục tăng cho đến qua năm 2040. Trong hai thập kỷ tới, động lực tăng trưởng tại châu Á sẽ là Ấn Độ và Đông Nam Á", bà cho biết.
Kinh tế Ấn Độ tăng 7,8% quý II - mạnh nhất trong một năm. Nước này cũng được dự báo là nền kinh tế lớn thứ ba thế giới năm 2030.
Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), than đá vẫn chiếm tỷ trọng lớn nhất trong cơ cấu năng lượng của Trung Quốc, với 55%. Dầu mỏ và các nhiên liệu lỏng khác chiếm 19%. Các loại nhiên liệu sạch chiếm tỷ lệ nhỏ hơn.
"Dù vậy, tiêu thụ khí thiên nhiên, năng lượng nguyên tử và năng lượng tái tạo đã tăng dần từ năm 2001", IEA cho biết trong báo cáo cuối năm ngoái.
Tuy nhiên, không phải ai cũng đồng ý rằng nhu cầu dầu của Trung Quốc sẽ sớm đạt đỉnh. Một số nhà phân tích cho rằng thời điểm này sẽ kéo dài thêm vài năm, thậm chí vài chục năm.
"Trung Quốc đặt mục tiêu trung hòa khí thải năm 2060. Tôi cho rằng trước đó vài năm, nhu cầu dầu mới bắt đầu giảm", Yaw Yan Chong - Giám đốc LSEG Oil Research khu vực châu Á cho biết.
Yaw nhấn mạnh nhập khẩu dầu thô của Trung Quốc chủ yếu để sản xuất dầu diesel và xăng. Những sản phẩm này sẽ ngày càng trở nên ít cần thiết do "sự bùng nổ" của xe điện. Còn với mục đích sản xuất điện, ông nhấn mạnh Trung Quốc "chủ yếu sử dụng than đá và rất ít dầu".
Bob McNally - chủ tịch Rapidan Energy Group thì cho rằng nếu không có đột phá đáng kể về công nghệ năng lượng tái tạo, Trung Quốc sẽ vẫn cần dầu trong 20-30 năm tới. Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng nhu cầu sẽ chậm lại.
Hà Thu (theo CNBC)