Bộ Nội vụ vừa đưa ra lấy ý kiến dự thảo đề án thực hiện thống nhất kiểm định chất lượng đầu vào công chức. Đáng chú ý, Học viện Hành chính Quốc gia được đề xuất là đơn vị độc lập thực hiện nhiệm vụ kiểm định chất lượng đầu vào công chức cho các cơ quan trung ương và địa phương.

Chỉ có bốn điểm kiểm định chất lượng đầu vào công chức

Theo tờ trình của Bộ Nội vụ, thống nhất và chuẩn hóa công tác kiểm định chất lượng đầu vào công chức là một đề án lớn, quan trọng. Có thực hiện chuẩn hóa công tác này thì mới có đội ngũ công chức có chất lượng, đáp ứng được yêu cầu xây dựng và phát triển đất nước. Từ đó, Bộ Nội vụ đưa ra lộ trình thực hiện kiểm định chất lượng đầu vào công chức đối với các cơ quan trung ương từ năm 2021 đến 2022 và triển khai trong cả nước từ năm 2023.

Về quy trình, cách thức thực hiện kiểm định, Bộ Nội vụ đưa ra hai phương án và chọn phương án một. Theo đó, phương án này thực hiện theo quy trình hai vòng và ở vòng 1 sẽ theo hai bước.

Bước 1, các thí sinh nộp đơn đăng ký dự tuyển cho đơn vị kiểm định chất lượng đầu vào công chức.

Bước 2, đơn vị kiểm định chất lượng đầu vào tổ chức kiểm định và cấp giấy chứng nhận cho các thí sinh đạt điều kiện.

Kết quả thi vòng 1 được xác định theo số câu trả lời đúng cho từng phần thi, nếu trả lời đúng từ 50% số câu hỏi trở lên cho từng phần thi thì người dự tuyển được cấp giấy chứng nhận.

Giấy chứng nhận này là cơ sở để các cơ quan tuyển dụng công chức thực hiện các bước tiếp theo trong quy trình tuyển dụng và có giá trị sử dụng trong 12 tháng kể từ ngày cấp để thí sinh đăng ký tuyển dụng vòng 2. Giấy chứng nhận có giá trị trong phạm vi cả nước, cho tất cả vị trí tuyển dụng.

Có bốn điểm thực hiện kiểm định chất lượng đầu vào công chức tập trung là Hà Nội, TP.HCM, Huế và Buôn Ma Thuột.

Trường hợp các thí sinh không có điều kiện kiểm định tại bốn địa điểm trên thì đơn vị kiểm định chất lượng đầu vào bố trí nhân sự, phần mềm, ngân hàng đề thi để thực hiện kiểm định tại địa phương.

Thi tuyển công chức tại TP.HCM. Ảnh: HTD

Sẽ là một loại “giấy phép con”?

Một lãnh đạo Bộ Nội vụ cho rằng mục tiêu đầu tiên của đề án là nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ công chức. Nếu không đặt ra “sàn” thì mỗi nơi một kiểu, “trăm hoa đua nở” bởi việc tuyển dụng hoàn toàn thuộc về các địa phương. Cạnh đó, đầu vào công chức ở các địa phương luôn khác nhau do không có mặt bằng chung.

Một vị chuyên gia khác cho rằng mục tiêu đặt ra là tốt, tuy nhiên việc thực hiện kiểm định chất lượng đầu vào phải gắn liền với việc đổi mới đồng bộ cơ chế tuyển dụng, quản lý, sử dụng công chức trên cơ sở vị trí việc làm. “Cần làm đồng bộ tất cả việc trên chứ không chỉ làm mỗi việc kiểm định chất lượng đầu vào công chức. Thử hình dung nếu những việc khác vẫn như cũ, chỉ là trong hồ sơ đăng ký thi tuyển công chức yêu cầu phải có thêm giấy chứng nhận kiểm định chất lượng thì giấy này khác gì một loại “giấy phép con”” - vị chuyên gia này nói.

Đại biểu Quốc hội (ĐBQH) Trần Văn Hòa (Đồng Tháp) thẳng thắn cho rằng việc kiểm định chất lượng đầu vào là cần thiết nhưng “thủ tục” thì cần đơn giản, nhẹ nhàng, tránh gây phiền hà cho người dự tuyển.

Từ đó, ĐBQH tỉnh Đồng Tháp không ủng hộ việc giao cho duy nhất một đầu mối thực hiện kiểm định chất lượng đầu vào công chức. “Tôi từ tỉnh Đồng Tháp phải lên TP.HCM thi tuyển vòng 1, tốn kém thời gian, tiền của, đi lại, ăn ở. Sát hạch xong lại về Đồng Tháp thi tuyển vòng 2” - ông Hòa nói.

Quan trọng hơn, ông Hòa lo ngại không khéo dẫn đến lợi ích nhóm, phát sinh tiêu cực, thí sinh không đạt yêu cầu vẫn có được giấy chứng nhận…

ĐBQH Trần Văn Hòa cho rằng không nên tuyển vào hệ công chức những người sử dụng tiền bạc, quan hệ với các lãnh đạo để chạy chọt. “Những người đó cần phải loại ra. Phải tuyển được đội ngũ công chức có chất lượng cao để làm sao phục vụ cho Nhà nước, cơ quan, phục vụ cho dân” - ông Hòa nói.

“Tại sao không giao cho địa phương thực hiện, khi UBND tỉnh đã được phân cấp tuyển dụng công chức? Có thể là Sở Nội vụ hay một trường chính trị vì mỗi tỉnh đều có một trường chính trị làm việc đó. Bộ Nội vụ đưa ra tiêu chuẩn, quy chuẩn và thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm” - ông Hòa đề xuất.

Trong khi đó, có ý kiến cho rằng kiểm định chất lượng đầu vào chỉ giải quyết một vấn đề nhỏ, không phải căn cơ. “Vấn đề mấu chốt là các cơ quan phải xây dựng được vị trí việc làm, kèm theo đó mỗi vị trí việc làm gắn với tiêu chuẩn, điều kiện, bằng cấp, thi tuyển” - vị này nêu quan điểm.