Phó đô đốc Michael F. McAllister trong lễ chuyển giao quyền chỉ huy vùng 17 của Tuần duyên Mỹ năm 2018. Thời điểm này ông McAllister còn là chuẩn đô đốc - Ảnh chụp màn hình
"Nếu những gì chúng tôi đọc là chính xác, đây là điều rất đáng lo ngại", phó đô đốc McAllister của Tuần duyên Mỹ trả lời phóng viên khi được hỏi về Luật an toàn giao thông hàng hải sửa đổi của Trung Quốc.
Luật này (có hiệu lực từ ngày 1-9) yêu cầu tàu nước ngoài báo cáo một loạt thông tin nếu "đi vào vùng lãnh hải Trung Quốc".
Ngoài các tàu dân sự, quy định cũng áp đặt với "các tàu nước ngoài bị xác định đe dọa an toàn giao thông hàng hải Trung Quốc".
Theo các chuyên gia, sự mập mờ về câu chữ này cho phép Bắc Kinh diễn giải mọi trường hợp có lợi cho họ và không loại trừ các quy định này áp đặt lên cả các tàu quân sự, cụ thể là tàu chiến Mỹ.
"Việc yêu cầu các tàu thực hiện quyền qua lại vô hại phải báo cáo thông tin (như Trung Quốc đưa ra) là đi ngược lại các thỏa thuận và nguyên tắc quốc tế", vị chỉ huy Tuần duyên Mỹ tại Tây Thái Bình Dương (PACAREA) nhấn mạnh trong cuộc họp báo qua điện thoại sáng 3-9.
"Những quy định này sẽ là nền tảng cho sự bất ổn và các cuộc xung đột tiềm tàng trên Biển Đông nếu Trung Quốc thực thi chúng", ông McAllister nêu quan ngại.
Theo phó đô đốc Mỹ, Biển Đông được ví như "siêu xa lộ hàng hải" với các hoạt động giao thương hàng hóa tấp nập. Do đó, hợp tác giữa các lực lượng tuần duyên trong khu vực là rất quan trọng để xây dựng sự quản trị hàng hải tốt.
Tuy nhiên, theo ông McAllister, các đối tác hàng hải của Mỹ ven Biển Đông đang ngày càng lo ngại về các hành động "hung hăng của Trung Quốc", và sợ rằng "không có đủ năng lực để đối phó với các hành vi đó".
"Chúng tôi sẽ hợp tác với các đối tác trong khu vực", ông McAllister cam kết.
Hôm 31-8, các tàu của Tuần duyên Mỹ và Philippines đã tiến hành diễn tập gần bãi cạn Scarborough mà Manila tuyên bố chủ quyền nhưng trên thực tế Bắc Kinh kiểm soát từ năm 2012.
Động thái diễn ra ngay trong thời điểm có thông tin Trung Quốc đã đưa tàu khảo sát tiến vào Vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) do Manila tuyên bố.
Theo phó đô đốc McAllister, tàu tuần duyên hạng nặng Munro (WMSL 755) đã diễn tập với Philippines các hoạt động cứu hộ cứu nạn, kỹ thuật ngư nghiệp và tăng cường năng lực cảnh giác hàng hải.
Munro là tàu đã cùng với một khu trục hạm khác của Mỹ đi qua eo biển Đài Loan hôm 27-8 nhằm chứng minh các cam kết của Mỹ vì một khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do, rộng mở.
Trong cuộc họp báo sáng 3-9, phó đô đốc McAllister tuyên bố các cam kết của Mỹ tại khu vực này "đang mạnh mẽ hơn bao giờ hết", khẳng định Washington đã có vai trò quan trọng tại đây trong hơn 150 năm qua.
Mỹ chỉ trích luật an toàn hàng hải Trung Quốc TTO - Người phát ngôn Bộ Quốc phòng Mỹ John Supple gọi Luật an toàn giao thông hàng hải 2021 do Trung Quốc đặt ra là "mối đe dọa nghiêm trọng" đối với tự do hàng hải và thương mại. Bộ Ngoại giao Mỹ tuyên bố sẽ sát cánh cùng đối tác và đồng minh.