Mới đây, trao đổi với báo chí bên lề buổi họp báo Chính phủ thường kỳ, Trung tướng Tô Ân Xô, Chánh Văn phòng, người phát ngôn Bộ Công an cho biết, nếu ai có chứng cứ, tài liệu về việc 'ăn chặn' từ thiện hãy cung cấp cơ quan điều tra tại địa phương hoặc các cục nghiệp vụ Bộ Công an xem xét.

Nếu có dấu hiệu của việc chiếm đoạt tài sản là tiền, hàng từ hoạt động quyên góp ủng hộ thì cơ quan chức năng sẽ xử lý với tội danh "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản" hoặc "Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản".

"Bóc phốt" nhau trên mạng không còn là chuyện chơi

Liên quan đến những 'ồn ào' về việc làm từ thiện một bộ phận văn nghệ sĩ, trung tá - chuyên gia nghiên cứu tội phạm học Đào Trung Hiếu cho rằng, mọi vấn đề xuất phát từ những livetrem bóc phốt, tố cáo trên mạng xã hội hướng đến những cá nhân đứng ra kêu gọi, nhận quyên góp từ thiện.

Các clip đã cáo buộc theo kiểu vạch mặt, chỉ tên từng người với danh tính, nghề nghiệp rõ ràng, mà hầu hết là những người nổi tiếng hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật, như ca sĩ, nghệ sĩ.

Sau khi bị "bóc phốt", mỗi "nạn nhân" đều có những động thái khác nhau để bảo vệ uy tín, danh dự. Người thì trả lời sẽ khởi kiện, tố cáo ra cơ quan pháp luật người đã gây hại cho mình; người thì đăng các hình ảnh sao kê tài khoản làm từ thiện lên mạng xã hội như một cách bảo vệ sự trong sạch.

Ông Hiếu nhận định, hiện dư luận đang rất hoang mang, sợ mình đã lầm tưởng, tin yêu nhầm những người sống hai mặt, sẵn sàng lợi dụng, kiếm ăn trên tình nhân ái của đồng bào. Mặt khác, dư luận cũng mong muốn một bằng chứng là các "sao kê" từ nghệ sĩ, mong muốn này hoàn toàn hợp lý để họ đặt niềm tin vào một trong hai bên (bên cáo buộc và bên bị cáo buộc) nhưng sự chậm trễ 'chứng minh' đã khiến nhiều người có niềm tin về khả năng tố cáo 'ăn chặn' từ thiện trên mạng là đúng.

"Nếu bị vu oan thì người ta đã sôi sục để bảo vệ danh dự cá nhân, một biện pháp dễ nhất là trình các sao kê trước để chứng minh đó là cáo buộc vô căn cứ, vu khống, làm nhục", nhưng ông Hiếu nói 'họ' đã không làm nhanh nên dư luận có quyền đặt nghi vấn.

Chuyên gia phân tích tội phạm Đào Trung Hiếu. Ảnh: NVCC.

Chuyên gia tội phạm phân tích thêm, hiện nay các tố cáo trên mạng xã hội đã mang tính pháp lý. Nếu người tố cáo nghệ sĩ 'ăn chặn từ thiện' đúng thì đây là việc làm cần thiết với cộng đồng, họ đã vạch ra những khoảng tối, những khuất tất trong đời sống nghệ sĩ mà ít người biết đến. Giúp cơ quan bảo vệ pháp luật có thể phát hiện ra những tội phạm 'ẩn'.

Bản chất của kêu gọi từ thiện mà không chuyển hết khoản từ thiện đến đúng đối tượng cần giúp đỡ, muốn chiếm đoạt, điều này có dấu hiệu của tội Lừa đảo chiếm đoạt tải sản hoặc Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản. "Người ta tin tưởng, chuyển cho mình tiền để làm việc nhưng khi nhận tiền xong không làm hết trách nhiệm thì rõ ràng là lừa đảo", ông Hiếu nói.

Để thoát được lùm xùm từ thiện với Thủy Tiên rất đơn giản

Nhận xét thêm về các livestream 'bóc phốt', cáo buộc công khai trên mạng xã hội, ông Hiếu cho hay, sẽ tác động vô cùng lớn về khách thể đó là quyền bất khả xâm phạm danh dự, nhân phẩm của con người. Nếu chỉ vì động cơ cá nhân mà bịa ra rồi tố cáo thì hành vi này của người tố cáo đã vi phạm nghiêm trọng pháp luật, có dấu hiệu của tội "Làm nhục người khác" hoặc "Vu khống", pháp luật xử lý tội này không hề nhẹ.

Đánh giá tổng quát về những 'ồn ào' từ thiện của nghệ sĩ, chuyên gia phân tích tội phạm nhận định, trong sự việc khả năng có dấu hiệu khuất tất nào đó, cái đơn giản là "sao kê" mà họ không dám làm, phản ứng chậm trễ là quá bất thường.

Với cá nhân Thủy Tiên, ông Đào Trung Hiếu nói muốn bảo vệ bản thân chỉ còn cách 'chứng minh', bởi số tiền mà nữ ca sĩ nhận được từ các nhà hảo tâm rất lớn. Vì vậy, Thủy Tiên càng phải có trách nhiệm với những người đã chuyển tiền và nghĩ rằng, người ta đã tin tưởng, giao cho mình, bây giờ xảy ra nghi vấn thì phải làm họ hiểu, không còn lo lắng.

"Để thoát được lùm xùm từ thiện với Thủy Tiên rất đơn giản, cô ấy chỉ cần sao kê tài khoản, niêm yết công khai", ông Hiếu nói, trừ khi có gì khuất tất mới không dám bộc lộ, còn khi đã minh bạch, "cây ngay không sợ chết đứng" thì sợ gì những việc dư luận đòi hỏi.

Hoàng An