Thế giới vừa chứng kiến vụ rò rỉ dữ liệu tài chính lớn nhất trong lịch sử. Được gọi là Tài liệu Pandora, bộ tài liệu tuyệt mật gồm 11,9 triệu file được thu thập từ 14 công ty dịch vụ luật và tài chính đã vạch trần các tài sản được hàng chục nhà lãnh đạo và hàng trăm chính trị gia trên khắp thế giới cất giấu ở nước ngoài.
Theo Tổ chức các nhà báo điều tra quốc tế (ICIJ), Tài liệu Pandora đem đến "một cái nhìn toàn diện về ngành đang giúp giới siêu giàu, những quan chức chính phủ và các thành phần khác của giới tinh hoa giấu giếm hàng nghìn tỷ USD".
Ở hầu hết các quốc gia, chuyển tiền đến các tài khoản ở hải ngoại (mà phần lớn là các thiên đường thuế) là hoạt động hợp pháp, và nhiều cá nhân được nhắc đến trong tài liệu không bị buộc tội. Tuy nhiên, theo ICIJ, điểm đặc biệt của 2,94 terabyte dữ liệu (lớn hơn cả khối lượng dữ liệu mà hồ sơ Panama công bố năm 2016) lần này là chúng cho thấy "cỗ máy in tiền ở hải ngoại được đặt ở mọi ngóc ngách trên hành tinh này, trong đó có cả Mỹ", với sự tham gia của những ngân hàng và công ty luật nổi tiếng nhất thế giới.
Dưới đây là một vài phát hiện lớn nhất của Tài liệu Pandora.
Đế chế bất động sản của nhà vua Jordan
Nhà vua Jordan, King Abdullah II, đã sử dụng 1 kế toán ở Thụy Sĩ và các luật sư ở quần đảo British Virgin để bí mật mua 14 ngôi nhà hạng sang có tổng giá trị 106 triệu USD. Trong đó có căn biệt thự trị giá 23 triệu USD nhìn ra bờ biển ở California.
Điều đáng nói là nhà vua Jordan làm điều này trong khi đất nước của ông còn nghèo và đang phải phụ thuộc vào nguồn viện trợ nước ngoài. Các thẩm phán ở Anh nói với ICIJ rằng theo luật Jordan thì nhà vua không phải nộp thuế, và ông cũng chưa bao giờ sử dụng tiền công quỹ sai mục đích. Theo họ, nhà vua Jordan "có những lý do an ninh và lý do cá nhân để đặt tài sản vào các công ty ở hải ngoại".
Các lãnh đạo thế giới
Thủ tướng Séc Andrej Babis, người hiện đang nỗ lực tái tranh cử, "đã chuyển 22 triệu USD vào các công ty ở hải ngoại để mua bất động sản hạng sang tại Pháp năm 2009 và vẫn giữ bí mật về điều này", ICIJ cho biết. Căn nhà 5 phòng ngủ hiện do 1 công ty Séc đứng tên sở hữu, nằm trong ngôi làng rộng 3,8 hecta. Danh họa Pablo Picasso đã sống ở đây trong những năm tháng cuối đời.
Tài liệu cũng cho thấy Aliyev, gia tộc đang lãnh đạo đất nước Azerbaijan, đã liên tục mua bán bất động sản ở Anh trong những năm gần đây, với tổng giá trị lên đến khoảng 540 triệu USD. Công ty bất động sản Crown Estate của nữ hoàng Elizabeth II đã mua một mảnh đất trị giá gần 91 triệu USD từ gia tộc này.
Mỹ cũng là thiên đường thuế
Một trong những phát hiện thú vị nhất của Tài liệu Pandora có liên quan đến nước Mỹ là vai trò của nhiều bang như South Dakota, Nevada trong mạng lưới thiên đường thuế. Các bang này đã áp dụng luật bí mật tài chính mang tính cạnh tranh cao và là biểu tượng cho thấy Mỹ đang "mở rộng hoạt động của nền kinh tế offshore".
Tbeo tài liệu, cựu Phó Tổng thống của Cộng hòa Dominica sử dụng vài quỹ tín thác ở South Dakota để cất giấu tài sản cá nhân, trong đó có cổ phần tại một trong những nhà sản xuất đường lớn nhất Dominica.
Giới lãnh đạo Pakistan gặp rắc rối
Một số nhân vật thân cận với Thủ tướng Pakistan Imran Khan, trong đó có cả các bộ trưởng đang đương nhiệm và đã nghỉ hưu, "bí mật sở hữu một loạt công ty và các quỹ tín thác giúp họ cất giấu hàng triệu USD tài sản". Thông tin này sẽ gây bất lợi cho Thủ tướng Khan, người đang dẫn dắt đảng cấp tiến tranh cử bằng những hứa hẹn về 1 chiến dịch chống tham nhũng gay gắt.
Vợ chồng cựu Thủ tướng Anh Tony Blair
Theo Tài liệu Pandora, cựu Thủ tướng Tony Blair và vợ đã tiết kiệm được khoảng 422.000 USD bằng cách sử dụng 1 công ty offshore để mua 1 văn phòng có giá 9 triệu USD ở khu Marylebone của London. Tài liệu khẳng định thương vụ này hoàn toàn hợp pháp nhưng nó cho thấy những người giàu có đã tận dụng lỗ hổng thuế như thế nào.
Tham khảo Bloomberg