Do lạm phát tăng nhanh, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) sẽ phải thận trọng trong chương trình mua tài sản trong khi các ngân hàng trung ương Na Uy, Brazil, Mexico, Hàn Quốc và New Zealand đã tăng lãi suất.
Đằng sau sự thay đổi này là dấu hiệu cho thấy mối lo lạm phát sẽ không sớm biến mất trong bối cảnh căng thẳng chuỗi cung ứng, giá hàng hóa tăng cao, nhu cầu tăng sau phong toả và tình trạng thiếu lao động.
Kinh tế toàn cầu đang có dấu hiệu khởi sắc, nhưng đã bị chựng lại khi giá khí đốt chợt tăng cao nhất trong 7 năm. Nhiệm vụ phức tạp đối với các nhà hoạch định chính sách hiện nay là tốc độ tăng trưởng có thể đang chậm lại, khiến một số người cảnh báo về môi trường lạm phát kèm suy thoái.
Dự báo của Bloomberg về lãi suất các nước tới cuối năm 2022. Nguồn: Bloomberg
Điều đó đặt các ngân hàng trung ương vào thế khó khi phải quyết định xem rủi ro nào cần được ưu tiên. Chính sách tiền tệ thắt chặt có thể giải quyết được lạm phát nhưng sẽ làm gia tăng áp lực lên nền kinh tế, nhưng việc duy trì nới lỏng có thể đẩy giá cả leo thang.
Huw Pill, kinh tế trưởng của Ngân hàng Trung ương Anh, cho biết vào tuần trước, "cán cân rủi ro đang nghiêng về lo ngại lạm phát kéo dài hơn so với dự đoán ban đầu".
Khi dự báo lạm phát sẽ lên gấp đôi mục tiêu 2% vào cuối năm nay, Ngân hàng Trung ương Anh (BOE) có thể trở thành ngân hàng trung ương đầu tiên trong nhóm G7 bắt đầu cắt giảm lãi suất.
Chủ tịch Fed, ông Jerome Powell vào tháng trước cũng cho biết có thể bắt đầu giảm lượng mua trái phiếu hàng tháng ngay sau tháng 11. Ông cố gắng truyền thông điệp về mối lo lạm phát hiện hữu cho người dân mà không gây lo ngại về việc tăng lãi suất trong thời gian tới.
Tuy nhiên, không phải tất cả ngân hàng trung ương đều quan tâm hoặc thay đổi định hướng. Ngân hàng Trung ương châu Âu và Ngân hàng Nhật Bản là hai trong số những nhà điều hành vẫn giữ quan điểm tích cực kích thích nền kinh tế. Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) dự đoán ít nhất ở các nền kinh tế phát triển, lạm phát sẽ sớm giảm xuống mức 2%.
Ngân hàng Trung ương Trung Quốc đã hạn chế dần việc mở rộng tín dụng để kiểm soát rủi ro tài chính trong năm nay sau khi việc phục hồi kinh tế đang diễn ra tốt đẹp. Tuy nhiên, nền kinh tế bắt đầu có dấu hiệu suy yếu trong nửa cuối năm, khiến các nhà chức trách phải thực hiện một sự thay đổi bất ngờ trong tháng 7 bằng cách giảm mức dự trữ bắt buộc với các ngân hàng thương mại - một phần để giúp các ngân hàng có nhu cầu thanh khoản, nhưng cũng để thúc đẩy cho vay các doanh nghiệp nhỏ bị tổn thương bởi giá hàng hóa tăng.
Chuyên gia kinh tế Tom Orlik nhận định: "Nói rằng lạm phát kèm suy thoái là hơi quá bi quan. Tuy nhiên, những cú sốc về nguồn cung khiến giá cả tăng và sản lượng giảm khiến các nhà hoạch định chính sách tiền tệ không có lựa chọn dễ dàng. Nếu lạm phát tiếp tục tăng buộc một số ngân hàng trung ương phải ra tay, sự phục hồi kinh tế toàn cầu sẽ phải đối mặt với một lực cản mới".
Tường An (theo Bloomberg)