Theo Bloomberg, Frances Haugen, người tố giác Facebook đã nhận được nhiều khen ngợi và tán thành từ Quốc hội Mỹ sau khi có mặt tại các buổi phỏng vấn và các phiên điều trần với sự tự tin, chuẩn bị kỹ càng.

Nhưng những trải nghiệm của cô không phải là trải nghiệm của nhân viên các công ty công nghệ lớn khi họ đứng ra tố giác và yêu cầu những công ty này phải chịu trách nhiệm cho hành động của mình. 

Một ví dụ trong những nhân viên đó là cô Chelsey Glasson, người đã đâm đơn kiện Google tố cáo công ty này có hành vi phân biệt đối xử.

Người phụ nữ từng là nhà nghiên cứu trưởng và nhân viên quản lý này cho rằng những người tố giác cần được bảo vệ và cung cấp nhiều tài nguyên hơn. Chelsey Glasson sẽ có cuộc trao đổi với công đoàn của Alphabet trong thứ Năm ngày 28 tháng 10 để nói về hàng loạt vấn đề mà người tố giác gặp phải, cũng như những tổn hại cô phải gánh chịu từ chính vụ kiện của mình.

Những người tố giác mặc dù có vẻ "đang gặp thời", nhưng theo trích dẫn về những luận điểm Glasson dự định sẽ đưa ra, cô sẽ thảo luận về việc bao nhiêu người tố giác đang phải chịu đựng trong thầm lặng, lo sợ những khả năng bị trả đũa hoặc bị tước tình trạng nhập cư hay bảo hiểm y tế...

Cô dự định sẽ phát biểu: “Những người tố giác xứng đáng được đối xử tốt hơn. Chúng tôi cần sự hỗ trợ về mặt pháp lý, bao gồm hỗ trợ nhằm tìm được đại diện pháp lý phù hợp và những sự bảo trợ cần thiết”.

Nhóm những người tố giác cần hỗ trợ về sức khỏe tinh thần, cũng như hỗ trợ về kinh phí thường nhật. Lý do là các cá nhân này đang phải hồi phục tổn thất về việc làm, bị đuổi khỏi vị trí mà họ làm việc sau khi đã dám lên tiếng.

Bên cạnh đó, có nhiều nhân viên khác đang "đứng lên" tố giác tại những công ty như Google của Alphabet Inc, Apple Inc., Amazon.com Inc., Pinterest Inc. và tất nhiên là cả Facebook, nơi cô Haugen đã từng đảm nhiệm vị trí Giám đốc sản phẩm. Cô đã đệ đơn khiếu nại công ty này lên Uỷ  ban giao dịch và chứng khoán Hoa Kỳ (SEC), tố cáo Facebook cùng những nhân viên điều hành tại công ty này đã lừa dối các nhà đầu tư.

Theo Bloomberg, tại Google, các nhân viên tố cáo về những hoạt động của công ty tới Chính phủ Mỹ đã bị đuổi việc, một quyết định mà nhiều chính quyền liên bang khẳng định là vi phạm vào đạo luật quan hệ lao động quốc gia. Google cũng đã sa thải hai đồng lãnh đạo nhóm nghiên cứu trí tuệ nhân tạo..., Margaret Mitchell và Timnit Gebru, sau khi hai người này có tên trên một bài viết chỉ trích công ty này.

Google cho biết công ty này điều tra mọi cáo buộc phân biệt đối xử vô cùng khắt khe và Gebru đã từ chức, còn Mitchell bị sa thải với lý do vi phạm quy tắc ứng xử nội bộ và chính sách quyền riêng tư của họ.

Glasson đã từng làm việc với vai trò một nhân viên quản lý tại Google khi cô chứng kiến một cấp dưới trực tiếp của cô đối mặt hành vi phân biệt đối xử với phụ nữ có thai từ chính cấp trên của Glasson.

Glasson cho biết, cô đã báo cáo về vấn đề trên nhưng sau đó chính cô đã gặp phải trường hợp tương tự khi cô mang thai đứa con thứ hai của mình. Sau khi cố gắng đấu tranh chống phân biệt đối xử qua nhiều khiếu nại nội bộ tới Phòng quản lý nhân sự cũng như đệ đơn lên Uỷ ban bình đẳng cơ hội việc làm Hoa Kỳ (EEOC), Glasson cho biết cô đã nhận ra rằng cô cần phải đâm đơn kiện để có được thay đổi.

Google không công nhận sai phạm trong trường hợp của cô và EEOC rất thiếu nhân viên. Mặc dù cô Glasson đã tìm được một số luật sư sẵn sàng làm việc cùng cô dưới cơ sở ăn chia chi phí thỏa thuận giải quyết, cô vẫn phải tốn kém cho nhiều chi phí khác nhau trong quá trình kiện tụng này.

Cho tới hiện tại, cô đã tốn kém tới 56.000 USD và cô tin rằng chi phí phát sinh cô phải tự chi trả có thể lên tới 100.000 USD cho cuối quá trình xét xử, được dự kiến sẽ bắt đầu trong 2 tháng tới đây.

Cô cho biết, chi phí khó đong đếm hơn là những ảnh hưởng tới sức khỏe, tinh thần của cô. Glasson chia sẻ, những trải nghiệm của cô tại Google đã để lại cho cô nhiều di chứng như mất ngủ trường kỳ, những cơn hoảng loạn và những cơn loạn nhịp tim. Glasson tiết lộ, trong mùa Đông vừa rồi cô đã đăng ký tham gia một cơ sở điều trị sức khỏe tinh thần cho bệnh nhân nội trú. Chương trình dài 1 tháng giúp bệnh nhân phát triển chiến lược đối phó với khủng hoảng.

Theo một trích dẫn những luận điểm mà Glasson sẽ đưa ra với những nhân viên công đoàn, cô nêu rõ: “Ba năm tôi dành để đấu tranh với Google đã đè nặng lên bản thân và gia đình nhiều hơn tôi có thể tưởng tượng được.”

“Tôi không nói ra điều này để mọi người thương hại tôi. Tôi nói ra điều này để cho thấy rằng mọi việc đã đến lúc cần phải thay đổi”.

Nguyễn Quang Minh