Theo báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư về kết quả triển khai Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội 2022 – 2023, một khối lượng lớn công việc đã hoàn thành sau 21 tháng triển khai.

Giải ngân các chính sách thuộc Chương trình cũng đạt kết quả đáng ghi nhận, một số chính sách đạt kết quả giải ngân cao, kịp thời hỗ trợ người dân, doanh nghiệp và nền kinh tế phục hồi.

Cụ thể, giải ngân các chính sách hỗ trợ đạt hơn 95.700 tỷ đồng. Trong đó, cho vay 5 chính sách tín dụng ưu đãi thông qua Ngân hàng Chính sách xã hội đạt 21.019 tỷ đồng, hỗ trợ lãi suất đạt 2.623 tỷ đồng; hỗ trợ tiền thuê nhà đạt 3.679,3 tỷ đồng; hỗ trợ 2% lãi suất đạt khoảng 781 tỷ đồng; giảm thuế, phí, lệ phí là 60.243 tỷ đồng, hỗ trợ chi phí cơ hội thông qua gia hạn thời gian nộp thuế và tiền thuê đất là 7.400 tỷ đồng.

Về chi đầu tư phát triển, trong tổng số 176.000 tỷ đồng, Thủ tướng Chính phủ đã giao chi tiết trên 175.200 tỷ đồng. Cùng với đó, theo Nghị quyết số 93/2023/QH15 của Quốc hội, cần báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, cho ý kiến để phân bổ 273 tỷ đồng dự kiến bố trí cho dự án của tỉnh Ninh Thuận đã hoàn thiện thủ tục đầu tư.

Ước giải ngân kế hoạch vốn năm 2023 của Chương trình đến ngày 30/9/2023 đạt khoảng 49.740 tỷ đồng.

Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, để giải ngân tối đa nguồn vốn Chương trình Phục hồi, các bộ, các ngành, các địa phương trong thời gian còn lại của năm phải tập trung giải ngân hết số vốn đã được giao.

Đồng thời thực hiện điều hòa linh hoạt giữa nguồn vốn của Chương trình và Kế hoạch đầu tư công trung hạn, giữa dự án không có khả năng giải ngân sang các dự án giải ngân tốt để hấp thụ hết nguồn vốn được giao.

Đánh giá về tình hình triển thực hiện Chương trình Phục hồi, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho rằng, một số chính sách có kết quả thực hiện còn hạn chế, chưa đạt yêu cầu đề ra.

Một trong số đó chính là chương trình hỗ trợ lãi suất 2%. Quốc hội đã quyết nghị sử dụng tối đa 40.000 tỷ đồng từ ngân sách Nhà nước để hỗ trợ lãi suất (2%/năm) cho doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh thông qua hệ thống ngân hàng thương mại.

Tuy nhiên, theo báo cáo của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, đến hết tháng 8/2023, thực hiện chính sách hỗ trợ 2% lãi suất rất chậm so với yêu cầu đề ra, mới đạt khoảng 781 tỷ đồng, tương đương 1,95% tổng nguồn lực.

Nguyên nhân được Bộ Kế hoạch và Đầu tư chỉ ra là  khách hàng đủ điều kiện nhưng lựa chọn không thụ hưởng chính sách, chủ yếu do tâm lý e ngại công tác thanh tra, kiểm tra.

Khó khăn trong việc xác định đối tượng khách hàng thuộc diện “có khả năng phục hồi” theo quy định tại Nghị quyết số 43/2022/QH15; nhiều hộ gia đình sản xuất - kinh doanh vay vốn tại các ngân hàng thương mại, tuy nhiên không đăng ký hộ kinh doanh nên không thuộc đối tượng hỗ trợ...

Tại Báo cáo số 432, Chính phủ đã báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến để báo cáo Quốc hội cho phép tiếp tục triển khai chính sách hỗ trợ lãi suất 2% cho doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh như đã được Quốc hội quyết nghị tại Nghị quyết số 43/2022/QH15.

Chính phủ sẽ tập trung chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước Việt Nam phối hợp với các cơ quan liên quan thực hiện chính sách với quyết tâm cao nhất, tiếp tục truyền thông, tuyên truyền đẩy mạnh triển khai chính sách hỗ trợ lãi suất để tạo điều kiện thụ hưởng chính sách cho các đối tượng quan tâm.

Đồng thời, khuyến khích các ngân hàng thương mại dành nguồn lực để hỗ trợ giảm lãi suất cho khách hàng, góp phần giảm bớt gánh nặng chi phí cho doanh nghiệp theo chỉ đạo của Quốc hội, Chính phủ.

Đối với số vốn không giải ngân hết của chính sách sau khi kết thúc thời gian giải ngân kế hoạch năm 2022 và năm 2023, trình Quốc hội hủy dự toán, kế hoạch vốn, không huy động nguồn lực (dự kiến khoảng 38.592 tỷ đồng), đồng thời không làm tăng bội chi tương ứng.

Ngoài hỗ trợ lãi suất 2% thực hiện chậm, thì giải ngân chương trình chi đầu tư phát triển cũng tương tự.

Theo báo cáo của Bộ Tài chính, ước giải ngân kế hoạch vốn đầu tư phát triển của Chương trình đến hết ngày 31/8/2023 đạt khoảng 49.740 tỷ đồng, tức mới đạt khoảng 28,4% số vốn đã được Thủ tướng Chính phủ giao chi tiết cho các Bộ, cơ quan Trung ương và địa phương (175.217 tỷ đồng).

Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho rằng, tỉ lệ giải ngân đã có chuyển biến tích cực so với tháng 8/2023 (19,3%), tuy nhiên vẫn chưa được như kỳ vọng, đặc biệt trong bối cảnh phần lớn kế hoạch vốn của Chương trình (147.138 tỷ đồng) đã được Thủ tướng Chính phủ giao chi tiết từ tháng 9/2022 và Quốc hội đã cho phép áp dụng các chính sách đặc thù nhằm đẩy nhanh tiến độ thực hiện và giải ngân kế hoạch vốn của Chương trình.

Thời gian còn lại để thực hiện Chương trình chỉ còn 3 tháng, Bộ Kế hoạch và Đầu tư yêu cầu các bộ, cơ quan trung ương và địa phương cần tiếp tục đẩy mạnh triển khai các chính sách.

Theo đó, Bộ Kế hoạch và Đầu tư trình Chính phủ chỉ đạo các thành viên Chính phủ trực tiếp giải trình, bổ sung thông tin, làm rõ các nội dung theo yêu cầu của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, đại biểu Quốc hội tại Kỳ họp thứ 6 đối với các chính sách do bộ, cơ quan mình phụ trách.

Ngân hàng Nhà nước, Ngân hàng Chính sách xã hội tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, thực hiện các chính sách hỗ trợ lãi suất, cho vay ưu đãi đến hết thời gian thực hiện Chương trình. Ngân hàng Chính sách xã hội chuẩn bị các điều kiện, thủ tục cần thiết để bảo đảm giải ngân hết số vốn 16.100 tỷ đồng dự kiến điều chuyển để bổ sung cho chính sách cho vay hỗ trợ tạo việc làm, duy trì và mở rộng việc làm trong năm 2023.